Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.08.1940, Blaðsíða 13

I> J O Ð I N
67
ráða þar í það rétta og sanna, eft-
ir því, sem framast má verða.
Má að vísu ráðgera, að mönnum
kunni alltaf að sýnást nokkuð sitt
Iivað um þá hluti. En svo veigamik-
il rök í þessum efnum komu fram
í áliti skiiiulagsnefndar atvinnu-
mála frá árunum 1934—36, að það
skal látið nægja að tilfæra þau ein.
Svo sem kunnugt er var skipulags-
nefndin skipuð eintómum socialist-
um og Framsóknarmönnum, og því
engrar linkinndar eða vilhelli i
garð útvegsins úr þeirri átt að
vænta. Um aðstöðu og afkomu sjáv-
arútvegsins á þeim árum segir í á-
liti þessarar nefndar:
„Auðvitað d þjóðin að gera þá
kröfu til sjávarútvegsins, að hann
sé rekinn á tímabæran hátt og hafi
góða og arðgæfa vörn að bjóða, og
því hlýtur líka að vera Ijúft að
stgrkja hann til slíks. En sjávarút-
vegurinn á jafnframt þá kröfu á
þjóðfélagið, að það gæti þess, að
le.ggja ekki þær bgrðar á hann með
þungum sköttum og óhæfilegri verð-
skráningu peninga, að jafnvel vel
rekinn sjávarútvegur geti ekki bor-
ið sig.
Þegar verð útflutningsvöru þjóð-
arinnar féll úr 78—80 millj. Icr„ eins
og það var 1928 og 1929, ofan í ca.
50 millj. króna, eins og það hefir
verið síðan 1931, án þess að telj-
andi bregting grði á launum eða
kaupgreiðslu, var öll tekjurýrnun
þjóðarinnar látin falla á herðar
þeirra, er framleiddu vörur til út-
flutnings.
En útflutningsvaran var og er að-
allega sjávarafurðir (allt að 90%)
og féll því tekjurýrnun þjóðarinnar
aðallega á herðar þeirra, er lifðu
af sjávarútvegi. Þetta var í fgrstu
í þeirri trú gert — að svo miklu
legti, sem menn skgldu það — að
sjávarútvegurinn hefði breiðast bak-
ið og hjól viðskiptanna mundi snú-
ast fljótlega aftur honum í hag. En
það hefir ekki enn orðið og getur
sjávarútvegurinn ekki þolað það
lengur.
Ef ekki verður bregting á vöru-
verði sjávarútveginum í hag fgrir
aðvífandi orsakir, verður að kalla
þái bregtingu fram með þjóðfélags-
legum aðgerðum, lwort sem menn
vilja til þess velja bregtingu (lækk-
un) á kaupgjaldi, bregtingu á verð-
skráningu peninga, það að fella nið-
ur öll opinber gjöld, sem á útgerð-
inni hvíla, en veita henni útflutn-
ingsverðlaun eða enn önnur ráð.
Menna verða að muna, að þrátt
fgrir það ástand, sem nú er í út-
gerðarmálunum, er sjávarútvegur-
inn sú gndirstaða, sem öll fjárhags-
leg afkoma þjóðarinnar hvílir að
mjög miklu legti á. Og ef sjávarút-
vegurinn nýtur fullkomlega fjár-
hagslegs jafnréttis við aðra atvinnu-
vegi þjóðarinnar, getur hann vissu-
lega staðið þeim jafnfætis."*)
Alveg sömu meginrök og hér
koma fram, vaka fyrir fyrverandi
fjármálaráðherra, Eysteini Jónssyni,
í umræðum um gengismálið á Al-
þingi 1939, þegar því var slegið
fram, að gengislækkunin væri stuld-
ur af launum landsmanna, og ráð-
*) Skipulagsnefnd atvinnumála. Álit
og tillögur, bls. 498.