Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.08.1940, Blaðsíða 14

68
herrann svarar með þessum orðum:
„Þessi eða önnur slík ummteli eru
vart svaraverð, þeim er kastað fram
í augnabliks bræði, án minnstu at-
liugunar um það, hvað verið er að
segja. En sé þetta stuldur, hixið
mættu Jkí framleiðendur segja, sem
selt hafa gjáldeyrinn undanfarin ár
og það með sama verði nú og t. d.
1930, Jjegar fiskverðið var frá 103
—160 kr. fyrir skippundið i stað
73—85 kr., sem fæst fyrir það nú.
Dýrtíðarvísitalan var og hin sama
1929—30 og nú. Kaup verkamanna
og sjómanna hefir og hækkað mik-
ið frá þeim tíma, sem fiskverðið
hefir lækkað um ca. 50%.“*)
Það, sem liinar tilvitnuðu niður-
stöður og ummæli bera með sér,
er í styztu máli þetta: Sjávarútveg-
urinn var látinn berci byrðar krepp-
unnar, þegar hún skellur yfir á ár-
unum eftir 1930!
Nú ber þess að gæta, að það, sem
skiplagsnefndin taldi nauðsvn fvr-
ir útveginn 1935 — þ. e. að kalla
verðbreytingu afurðanna fram með
þjóðfélagslegum aðgerðum — er
ekki gert þá, og allt situr við sama
enn um nokkur ár.
í Ijósi slíkra staðreynda skilja
menn, að með skattaívilnunum Al-
þiugis frá 1938 er í rauninni ekki
verið að veita útvegnum nein sér-
réttindi. Það er verið að jafna á
vogarskálum atvinnuvega og efna-
hagsstarfsemi þjóðarinnar. Þjóðin
er að endurgreiða skuld sína við
sjávarútveginn frá fyrri árum. Al-
veg sama máli gegnir i raun og veru
Þ J Ó Ð I N
um gengislækkunina 1939, sem er í
eðli sínu ekki annað en árétting
falskrar verðskráningar peninganna
undanfarin ár.
III. Ahrif Tilgangur - Afnám.
Það er nú ástæða til þess að gera
sér fulla grein fyrir því, að eins
og á stóð, þegar lögin um skalt-
greiðslu útgerðarfyfirtækja voru
sell, árið 1938, böfðu þau naum-
ast nokkur áhrif. — Næsta ár
áður hafði t. d. aðeins eitt togara-
fyrirtæki í Reykjavík greitt tekju-
skatt, sem nam einum 80 krónum.
Ábrif la ganna lil góðs fvrir útveg-
inn byggðust því frá upphafi á því,
að batnaði i ári fvrir þessum at-
vinnuvegi. Þetta lýsir sér beríéga í
ræðu framsögumanns frumvarpsins
á þingi, Magnúsar Jónssonar pró-
fessors:
„Eina von þessara fyrirtækja um
að komast aftur á réttan kjöl, er
fólgin í því, að verulega batni í ári.
svo að þau geti aftur fengið veru-
legan gróða......En þetta er líka
eina vonin.....En ef góðæri kem-
ur — og það hefir maður þó rétl
til að vona — þá ríður á, að ríki
og bæjarfélög grípi ekki þegar fram
í og varni fyrirtækjunum að kom-
ast á réttan kjöl. Til þess er þetta
frumvarp fram borið.“*)
Það befir verulega þýðingu, að
gera sér grein fyrir þessum stað-
reyndum nú. Lögin voru samþvkkt
á Alþingi með atkv. allra flokka,
aðeins gegn mótatkvæðum konnn-
únista og Páls Zóphóniassonar. Við
*) Alþt. B 1938, 4. hefti, bls, 1134.
) Alþt. B 1939, 1. liefti, bls. 107.