Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.08.1940, Side 17

I> .1 Ö » I N
71
má sjálft um allt túnið í sumar, og
mátti ekki þykkra vera sumstaðar,
til þess að hægt væri að þurka það.“
„Þeð kemur ekki málinu við,“
sagði Sigmundur. „Það er auðvitað
liægt að fá alla jörð til að sprelta,
með því að kakka nógu miklum á-
burði á hana, en væri ekki hetra,
að nota sama áhurð á stærri blett,
sem ekki yrði fyrir átroðningi? Það
væri hagfræði, sem að lialdi kæmi,
strax.“
„Ég hefi nú ekki nema dyttað að
gamla bænum,“ sagði Einar, „og
]>að liefir ekki orðið mér mjög kostn-
aðarsamt. Grjótið og moldin hafa
ekki kostað annað en mín eigin
handtök, eða lítið meira, þegar þelta
er gert smátt og smátt.“
„Þarna kemur misskilningurinn
ykkar bændanna strax fram,“ sagði
Sigmundur. „Jú, það iiefir kostað
þig miklu meira. Það tiefir kostað
þig mörg' ár af æfi þinni, þú ert
orðinn þreyttur maður og slitinn, á
l>ezta aldri, af þessu basli með torf
og grjót, sem svo grotnar sundur
og hrynur í rústir um það leyti, sem
þú ert orðinn svo lamaður af gigt
og ofþreytu, að þú hefir engin ráð
með að bæta úr því. Þetta búskap-
arlag og byggingarlag ykkar er úr-
elt, það tilheyrir gömlum kúgunar-
og vansæmdartimum. Það verðið
þið að sjá, þið bjargálna hændur
og bústólpar.“ Aftur sló Sigmundur
í borðið svo að glumdi í. —
„En ég hefi engin efni liaft á
því, að hafa það öðru vísi,“ sagði
Einar.
„Engin efni,“ sagði Sigmundur og
leit undrandi á Einar, hann leit
jafnvel á mig', unglinginn, sem sat
hugfanginn og horfði á hinn stóra
mann. „Víst hefurðu efni, maður.
Þú hefðir efni á því að byrja nú
þegar í haust á þvi, að koma þér
upp góðum bæ, koma skipulagi á
þennan dæmalausa óskapnað í
kring um þig. Athugaðu nú sjálfur,
hvernig það er. Bærinn, kaldur, ó-
þægilegur og lélegur, í miðju túni,
hálft túnið troðið niður af óþarfa
umferð manna og skepna. Spölur
frá bænum að fjósinu. Fjárhúsin
sín í livornm enda túnsins, og nú
sýndist mér ekki betur, en að þú
værir að byrja að byggja hesthús-
kofann uppi á einum staðnum enn,
þarna efsl i túnröndinni. Hvaða
meining er nú í þessu, bóndi sæll?“
„Það er 'nú þelta með áburðinn,“
sagði Einar, og mér virtist ekki laust
við að einhver þráa-keimur væri
kominn i röddina, „mér hefir fund-
izt þægilegra að koma honum á tún-
ið, með því að hafa peningshúsin
dreifð. Annars veil ég ekki, livernig
þú getur dæml um það, hvort ég
liafi efni á að liafa það öðruvisi.“
„Ég veit það,“ sagði Sigmundur
með áherzlu, „að þú ekki einungis
hefir efni á því, heldur líka hitt,
að þú hefir ekki efni á að hafa
það svona. Þú getur auðveldlega
fengið lán og komið þér upp lag-
legum bæ, með útihúsum og öllu,
— hérna yzt í túnjaðrinum. Svo get-
ur þú sléttað yfir gömlu bæjarrúst-
irnar, fjárhúsrústirnar og götu-
skorninganna. Þú færð stóran jarða-
bótastvrk til þess. Þú kaupir þér
verkfæri og færð verkfærakaupa-
styrk til þess. Þú byggir safnþró og