Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.08.1940, Síða 25

Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.08.1940, Síða 25
Þ J Ó Ð I N 79 hinum róttæku umrótsmönnum, á rætur að rekja til mismunandi lífs- skoðana. Varðveizlustefnan gerir ekki ráð fyrir neinu alfullkomnu þjóðskipulagi. Hún byggir á því, að þjóðfélagslegar umbætur séu háðar verðleikum þegnanna. Hinir róttæku umrótsmenn halda hins vegar, að þegnarnir séu eins og efniviðurinn i hönduni myndhöggvarans og geli því ummótast svo, að þeir felli sig við þjóðskipulag, sem er fyrirfram hugsað og þvingað npp á þá. Hinn framfaragjarni varðveizlu- sinni er þess vegna enginn þjóðfé- lagslegur draumóramaður. Hann er þvert á móti sannfærður unþ að hverskyns fvrir fram. lnigsað fyrir- myndar-þjóðskipulag (Utopia) ,* myndi leiða til skerðingar á rétt- mætu frelsi manna, þvingunar og harðstjórnar, ef það yrði að raun- veruleika. í þessu felst þó engin móthára gegn því, að draumóramað- urinn kunni að stjórnast af göfug- um tilgangi, en það leiðir athyglina að því, að það nvtsam.legasta við starfsemi dranmóramannanna er þjóðfélagsgagnrýni þeirra. Þegar það, sem réttmætt kann að vera i gagnrýni þeirra, læsir sig inn í vit- und þegnanna, frjóvgasl jarðvegur- inn fyrir þjóðfélagslegar umbætur. Hinar varðveizlukenndu mótbárur gegn gagnrýninni leiða lil endurbóla á henni, og að svo mikhi leyti sem * Hér notar höf. orðiö „utopist", sem er dregið af orðinu Utopia, en það er heiti á bók eftir T. More, er kom út ár- ið 1516 og lýsir ímyndaðri eyju, þar sem ríkir algjörlega fullkomið félagslegt og pólitiskt skipulag. það verður nú ljóst, að það umrót, sem óskað er eftir, leiði til fram- þróunar, verða hinir sönnu varð- veizlusinnar því fylgjandi, og þeir munu stuðla að þvi, að umbæturnar komi til framkvæmda með tilhlýði- legri virðingu fyrir sögulegum for- sendum þjóðfélagsins og tilliti til persónulegrar og þjóðernislegrar menningar. Þegar varðveizlustefnan tekur for- ystuna í þjóðfélagsgagnrýninni er þeirri ásökun oft hrevft gegn henni, að hún vilji eða boði afturliald. En menn verða að gera sér ljóst, að þjóðlífinu hættir oft til þess að sveigjast inn á hættulegar brautir, og jjessa tilhneigingu er hægt að yf- irvinna með því að vitna til og gera sér grein fyrir þeirri sögu og reynslu, sem hezt liefir gefizt. Akveðnasta andstæða varðveizlu- kenningarinnar er kenningin um það, að allir eigi að vera jafnir. Þar sem jafnaðarkenningin. byggir á skoðun Rousseaus, að allir séu frá náttúrunnar hendi jafnir, lítur hinn öfgafulli jafnaðarmaður svo á, að fvrir því verði að sjá, að öllum líði jafnvel eða illa í þjóðfélaginu. Til stíks sjónarmiðs eiga rætur að rekja þessi orð eins sænsks stjórnmála- manns: „Menn hera fátæktina með jafnaðargeði, ef liún er almenn, nær jafnl lil allra“. (Sælt er sameiginlegt skiphrot!). En tivers virði er sú huggun, sem felst i hinu sameigin- lega skipbroti? Frá siðferðilegu sjónarmiði virðist tiún ekki vera mikils virði. Og svo er raunar um jafnaðarkenninguna á fleiri sviðum. Hinum æstastá varðveizlusinna

x

Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna
https://timarit.is/publication/1014

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.