Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.02.1942, Blaðsíða 27

Þ J -Ö Ð I N
25
önnur. Annarsvegar hafi verið hiu-
ir »nærsýnu« menn, það eru þeir sem
jafnan vildu fara varlega, sáu ýrnsa
annmarka á skyndilegu sjálfstæði
þjóðarinnar og treystu varlega ,í
mátt hennar, þegar hún átti að
standa ein og ráða málum sínum
sjálf. Þetta voru menn, sem mótasl
höfðu af hinum blíðari lífskjörum.
Þeir vildu því fara varlqga, feta srg
áfram, en taka engin stór stökk.
Hinsvegar voru hinir »fjarsýnu«
menn. Þeir höfðu óbilandi traust á
mætti þjóðarinnar, vildu láta hana
stíga sporið, sem fyrst og sem f.yllst.
Þeir sáu í hvívetna vorboða nýja
tímans, þeir þekktu al'lið, sem með
þjóðinni býr, og' vissu, að því frjáls-
ari sem hún yrði, því b'étur gæti það
notið sín. Þessir menn höfðu mótast
við hin óblíðu kjör íslenzkrar nátt-
úru, bæði á sjó og landi. Útsýnjð af
háfjöllunum ger'ði þá víðsýna, storm-
arnir gerðu þá harða, hætturnar at-
hugula og hafið áræðna. Báðir unnu
þeir landi sínu og þjóð, og náðu í
sameiningu því marki, er vér nú
stöndum á. Við báða er þjóðin í þakk-
arskuld.
Það er tækifæri til þess á þessari
stundu að staldra við og horfa um
öxl til þeirra tímamóta, sem straum-
hvörfum hafa valdið í íslenzkú þjóð-
lífi. Ber þar hæst og mest á kristni-
tökunni. Hún á að vísu blóð og
brennuferil langt fram eftir öldiun,
og þó verður því ekki neitað, að upp
af henni hafa vaxið mestu hugsjóna-
mál, menningarmál og mannúðarmál
þjóðarinnar. Frá henni stafa óneit-
anlega hinir andlegu straumar, skól-
ar, uppeklismál og líknarstarfsemi f
allskonar myndum. Kristnin á Is-
landi, líkt og í öðrum löndum hef-
ur staðizt sína eldskírn, hún hefur
komið hrein úr öllum hörmungum
aldanna, og fest rætur í þjóðlífinu,
sem eklvi verða upprættar. Á öllum
tímurn hafa menn kirkjunnar verið
andlegir og veraldlegir leiðtogar
þjóðarinnar, og enn er það svo, að
sú sókn, sem engan á hirði, finnst
hún vera fátækari ’og óöruggari,
bæði um sín andlegu og veraldlegu
málefni.
Næst er stofnun Alþingis hins
forna á Þingvöllum 930. Þá setja Is-
lendingar sér stjórnskipunarlög, sem
staðizl hafa öll umbrot aldanna og
marka í raun og veru stefnuna fram
á þennan dag. I skjóli þessara laga
dafnar s\'o hagur landsins, að þar
rís upp það gullaldartímabil, sem Is-
land átti glæsilegast, allt þar til er-
ent kúgunarvald reyrði það í fjötra,
og sökkti þjóðinni í eymd pg volæði.
Baráttan á milli siðabótarinnar og
kaþólskunnar er í raun og veru ekk-
crt annað en baráttan á milli kon-
ungsvaldsins og kirkjunnar, og end-
ar á Islandi með ósigri kirkjunnar
og ósigri landsmanna fyrir konungs-
valdinu, sem nú herti enn meira að
fjötrunum. Verðmætum, andlegum
og' efnislegum, sem kirkjan taldi sína
eign, er rænt og þau flutt í vörslur
konunga, en þjóðin beið við það ó-
bætanlegt tjón. Og síðan dynur hver
hörmungin á fætur annari yfir hana.
Verzlunin er fjötruð, landið rænt og
þegnarnir kúgaðir, og þannig berzt
hún fyi-ir tilveru sinni í aldir, hlekkj-
uð og hrjáð, þar til vormenn lands-
ins rísa upp, og hrista smátt og smátt