Sagnir - 01.05.1991, Page 48

Peter Footc
„I wanted to see the Njála country." Teikningar úr íslandsleiðangri frú Disncy Leith skömmu fyrir aldamót.
norræn fræði séu kennd á færri
stöðum, eru þær stofnanir sem eru
til sterkari en áður fyrr, ckki svo
sterkar samt að þær þurfi ekki á
samúð og eflingu af hálfu íslenskra
aðila að halda — fé til bókakaupa er
lífsnauðsyn og sérstaklega vel
þegið. Svo er hitt að hinn minnk-
andi hópur framhaldsstúdenta er
valinn hópur, sannir áhugamenn,
því fæstir þeirra geta átt von á
starfsferli í fræðunum. En meðan
Víkingafélagið er til, þurfa þeir
ekki að vera alveg útskúfaðir
heldur. Sérfræðingar verða aldrei
margir hjá okkur, en kannski verða
þeir ennþá duglegri.
Hvaða áhrif telur þú að íslenskir
frœðimenn búsettir í Bretlandi haft haft
á íslensk miðaldafrœði eins og þau eru
stunduð hér?
Fáir íslendingar hafa haft kennslu
við breska háskóla. Guðbrandur
hafði tíma í Oxford, en var líklega
sá eini á síðastliðinni öld. Fyrr-
nefndur Jón Stefánsson kenndi
eitthvað við King‘s College í
London fyrir 70 árum síðan, og
Eiríkur Benedikz kenndi hjá okkur
í 25 ár, en þetta var bara hjávinna
þeirra. Hermann nýnefndur er sá
helsti sem kemur til greina, en ekki
ætla ég að dæma um áhrif hans —
ætli þau hafi ekki verið bæði til
góðs og ills eins og hjá okkur
flestum? Þýðingar hans hafa selst
vel, en ég veit ekkert um fram-
haldsstúdenta hjá honum, en hjá
þeim er varandi vísindalegra áhrifa
líklega mest að gæta. Hitt hefur
vcrið mikilvægara að við höfum
sjaldan átt langt að leita til fróðra
íslendinga, sérstaklega eftir stríðið,
hvort sem þeir hafa verið búsettir
hér eða ekki. Gabriel Turville-
Petre átti marga góða vini, sem
hann arfleiddi okkur að, ef svo má
að orði kveða. Hugh Smith var
vinur Sigurðar Nordals og Einars
Ólafs Sveinssonar, og þeir voru
nokkuð oft í London, Oxford og
annarsstaðar í Bretlandi milli 1950
og 1970. Jónas Kristjánsson og
aðrir hafa komið síðan. Og hver
ungur vísindamaður sem farið
hefur til fslands hefur alltaf aflað sér
vina og kunningja, og þar sem
annar hver íslendingur er fræði-
maður hefur hann ekki komist hjá
því að bæta ráð sitt þannig. Ég var
svo heppinn sjálfur að kynnast
Birni heitnum Þorsteinssyni — við
lásum báðir á British Museum vet-
urinn 1949-1950 án þess að
þekkjast, en þá vildi svo vel til að
hann þurfti að líta á þriðja bindið af
Safni til sögu íslands sem ég hafði
undir höndum vikum saman — og
það var upphaf ævilangrar og far-
sællar vináttu. Hann þekkti alla
heima og svo komst ég í kynni við
marga hans samtímamenn, bændur
og skáld ekki síður en fræðimenn.
Aðra íslendinga hitti ég úti í Höfn,
og þau tengsl hafa líka reynst mér
prýðilega á allan hátt. Annars
höfum við stuðlað að því að fá
menn í heimsókn hingað til að
flytja erindi, og um skeið var „Vis-
iting Professor‘s“ embætti hérna,
borgað af College og ríkinu heima
til helminga — þá kom íslendingur
annaðhvert ár og var mánaðarlangt
í deildinni. En það strandaði fyrir
nokkrum árum á áhugaleysi í
menntamálaráðuneytinu eða fjár-
skorti í ríkissjóðnum — líklega var
upphæðin ekki nógu stór og endur-
skoðendur vildu ekki viðurkenna
tilveru hennar. Langtum best var
það þegar hann Gunnar Karlsson
kom sem sendiprófessor í sögu og
46 SAGNIR