Ný dagsbrún - 01.05.1973, Blaðsíða 1
malgagn islenzkra sósíalista
4. tölublað
1. maí 1973
Þörfin á verkalýðsflokki.
Nýlendustefnan í Angóla.
Samúð án aðgerða.
Aðalfundur Dagsbrúnar.
5. árgangur
Á baráttudegi verkalýðsins 1.
maí metur hann stöðu sína í
þjóðfélaginu. I sósíalisku þjóð-
félagi metur hann hversu hon-
um hefur skilað áleiðis í upp-
byggingu hins sósíaliska samfé-
lags. I auðvaldsþjóðfélagi hver
árangur hefur náðst i baráttu
fyrir bættum kjörum og hver
staða hans er í vörn eða sókn
gegn sameiginlegum óvini, auð-
valdsþjóðfélaginu.
Islenzkur verkalýður hefur
stutt til valda þá ríkisstjórn sem
nú situr. „Ríkisstjórn vinnandi
stétta" eins og hún gjarnan vill
láta kalla sig. Ríkisstjórn sem
verkalýðurinn samkvæmt loforð-
um taldi sig geta vænst efnahags
legra og félagslegra umbóta af.
Viðhorf verkalýðsins til ríkis-
stjórnar hljóta því að mótast af
því hvort honum hefur skilað á-
leiðis í baráttu sinni fyrir bætt-
um kjörum.
Þær kröfur sem verkalýðurinn
hefur sett fram sem lágmark er
að hann geti lifað af dagvinnu-
tekjum sínum einum saman.
Hefur hann færzt nær því
marki? Því fer fjarri. Árstekjur
verkamanna í dagvinnu s.:mkv.
núgildandi 4. taxta Dagsbrúnar
nema kr. 286.416,— eða kr. 23.868-
00 á mánuði, af þessum tekjum
er ekki hægt að lifa og úrræði
verkamannanna er yfir- nætur-
og helgidagavinna, þ. e. með
vinnuþrælkun er verkamannin-
um ætlað að jafna metin milli
lífs og dauða.
Ríkisstjórnin hefur þó leitast
við að rýra hlut verkamanna t.
d. með vísitöluskerðingu, sem þó
er hin eina vörn verkalýðsins
gegn ofboðslegri verðbólgu sem
magnast stöðugt.
Verkalýðurinn setur því fram
þá kröfu nú með enn meiri
þunga en nokkru sinni fyrr, að
greidd séu lífvaenleg laun fyrir 8
stunda vinnudag og full verð-
lagsuppbót á kaup.
Ríkisstjórnin lofaði að leið-
rétta ranglæti í skattalögunum
gagnvart láglaunafólki m. a. á
þann veg að tekjur sem hrökkva
aðeins fyrir lífsnauðsynjum verði
ekki skattlagðar. í dag eru þess-
ar tekjur skattlagðar eins og há-
tekjur, sbr. 10% útsvarsálagn-
ingu án alls frádráttar og per-
sónufrádrátt til tekjuskatts sem
er langt fyrir neðan lífvænlegar
tekjur. Verkalýðurinn krefst því
skattfrelsis af þeim tekjum sem
hann þarf til lífsframfæris. Ör-
yrkjar og ellilífeyrisþegar krefj-
ast lífeyris, sem nægír þeim til
framfæris, en ekki fátækrastyrks
sem úthlutað er eftir geðþótta
valdhafans.
Verkalýðurinn krefst stefnu-
breytingar í húsnæðismálum.
Hann krefst þess að húsnæðis-
málin séu leyst á félagslegum
grundvelli, að byggt verði leigu-
húsnæði í stórum stíl á vegum
opinberra aðila og hætt verði að
ausa fé almennings í bygginga-
braskara.
Verkalýðurinn hefur fengið þá
reynslu af núverandi ríkisstjórn
að hún er ekki hans stjórn, held-
ur borgarastéttarinnar. Öll við-
brögð hennar sýna að hún vill
efla hið borgaralega stéttaþjóð-
félag og auka gróða auðstéttar-
innar, sem dæmi’má nefna eigna-
tilfærslu í þjóðfélaginu. I dag er
færður meiri auður til borgara-
stéttarinnar en nokkru sinni
fyrr. Þetta er gert m. a. í formi
gengisfellinga sbr. gengisfelling-
una s. 1. haust, með endurmati á
eignum og stórhækkuðum fym-
ingarafskriftum o. fl.
STÉTTABARÁTTAN
I auðvaldsþjóðfélaginu verður
verkalýðurinn ávallt að berjast
fyrir rétti sínum við borgara-
stéttina. Borgarastéttin afhendir
engan hluta af gróða sínum til
verkalýðsins nema verkalýður-
inn heyi harða baráttu. Meðan
borgarastéttin hefur völdin er
þetta varnarbarátta fyrst og
fremst, en þessi varnarbarátta
getur leitt til sóknar verkalýðs-
ins við hagstæð skilyrði og í
vörninni undirbýr hann sókn
sína.
Allar kjarabætur og allar þjóð-
félagsumbætur eru að meira eða
minna leyti teknar aftur, ef
verkalýðurinn er ekki vel á verði
og í dag er íslenzkum verkalýð
brýnni nauðsyn að byggja upp
vörn sína gegn sókn hins borg-
aralega þjóðfélags en nokkru
sinni fyrr. Þetta sézt bezt á því
að sú stjórn sem nú situr hefur
haldið áfram á þeirri braut sem
,viðreisnarstjórnin“ hafði mark-
að borgarastéttinni og núverandi
ríkisstjórn vill leiða verkalýðinn
til enn nánari sléttasamvinnu en
fyrrverandi ríkisstjórn þorði að
leggja út í, enda eru núverandi
ríkisstjórn hægari heimtökin
vegna pólitískra tengsla hennar
við verkalýðsfomstuna, sem
raunar er ekki annað en þægi-
legt handbendi borgarastéttar-
innar.
Verkalýðurinn hefur orðið að
gjalda hátt verð fyrir stéttasam-
vinnu undanfarinna ára og hann
þarf að gera sér það vel ljóst, að
með þeirri stefnu er réttur hans
ætíð fyrir borð borinn. Auðvalds-
skipulagið hefur stéttaandstæð-
urnar í sér fólgnar, og þær and-
stæður eru ósættanlegar. Því
stendur þar stétt gegn stétt.
Verkalýðsstéttin gegn auðstétt-
inni.
OTGEFANDI:
t ar. Fímtudaginn 1. mai.
HISBM ■ -sV'
á ifelattdl. I. m»i 1S28,
d.n.*»»Dt ASograrl tolwr.
Hér »}á BjenB raynd »f 1. krfifiigímgu v-erklj-ðíféfagatmo bér 1. mal
19S3, Hiin ér fyrtt hér almeimingi til 8«'i wnnftersl
uai Siuiatótóst (lanská Mogga, ef heíf imnar* ekfei iinkkja hana áður. —
Eitis ng liisrgfr iuUn», sagSÍ Mnggi i»8 i f»«», ríaglnit rftír krófugdnguna,
a8 ! ferófogSnguncíS fae»n vcria uokkur Mrnt! og knnake s«ma 50 fntt-
orSnirtf Sninna nr»u fað 580. En nb i aumardaginn fyrsta srgir damki
Mdggí, a« það faafl vWíð aéíSnn og nofciiur B8ns!t Lióamyndapiflfur geta
statMÍam verlð ól»8e«i*é®ar. i->. t.arr geta íika vefi8 að satna akapi gagn-
1923 var fyrst farin 1. maí kröfuganga í Reykjavík og hér á landl.
Blaðið sem myndin er af er gefið út 1. maí árið eftir og sýnir
mynd af fyrstu göngunni. Blaðið er gefið út af kröfugöngunefnd-
inni, en í henni voru Felix Guðmundsson form., Rósinkrans ív-
arsson ritari, Guðmundur Oddsson gjaldkeri, Sigrún Tómasdóttir
og Sigurður Guðmundsson.
JT
Aður en vaninn
helgar sér rétt
Þann 1. des. 1965 voru undir-
ritaðar „Leiðbeiningar um und-
irbúning og framkvæmd „vinnu-
rannsókna" Að þessum undir-
skriftum stóðu: Alþýðusamband
Islands, Félga íslenzkra iðnrek-
enda, Vinnumálasamband sam-
vinnufélaga og Vinnuveitenda-
samband íslands.
„Leiðbeiningar" þessar eru að
mörgu leyti forvitnilegar. Tel ég
alþýðu allri nauðsynlegt, að
kynna sér þær vel, og athuga
hvort verkalýðsforustunni hafi
ekki orðið alvarlega á í bæninni,
við undirskrift þessa. Þessi mál
koma aiþýðunni fyrst og fremst
við og það er fljótséð við lestur
„leiðbeininga" þessara, að hér er
um hættuleg mistök að ræða,
sem hljóta að kalla fram leiðrétt-
ingu á „leiðbeiningum" þessum
fyrr eða seinna. Augljóst er að
heppilegra hlýtur að vera, að
hyggja sem fyrst að göllunum og
benda á það sem betur mætti
fara, áður en vaninn hefur helg-
að sér framkvæmdaréttinn.
Við lestur „leiðbeininganna"
má fljótlega sjá, að viðsemjend-
ur ASÍ hafa miklu meiri áhuga
á málinu en verkalýðssamtökin.
Það er iíka staðreynd að atvinnu-
rekendur hafa nú um árabil
hamrað á vinnuhagræðingunni
sem efnahagslegu sáluhjálparatr-
iði atvinnuveganna. Ýmsir at-
vinnurekendur hafa praktiserað
sitt bónuskerfi hjá sér, en slíku
hefur allstaðar fylgt vaxandi
vinnuþrælkun og aukið arðrán.
I Ég ætla aðeins að drepa á
jdæmi úr „leiðbeiningunum", sem
jmér finnst langt frá því að vera
jhagstæð verkalýðnum og ég vona
jað fulltrúar aipýðunnar geti fail-
izt á að svo sé, þótt manndóm-
lur nægði ekki tii að strika það
i út.
Þá tek ég fyrst greinina um
„málsafköst" og við hvað skal
miða „ákvæðistíma". Þar segir:
„Málsafköst eru þau afköst, er
æfður verkamaður skilar, sem
gagnkunnugur er vinnuaðferð,
verkfærum og vélum og vinnur
með hraða, sem unnt er að halda
án þess að skaði heilsu hans."
Líklegt þykir mér, að þessi
málsgrein hafi dropið úr penna
einhvers siðvæðingarpostulans.
Svo mikið er víst, að þessa grein
hefur enginn verklýðssinni frum-
hugsað.
Þegar málsafköst eru reiknuð
út, er — eftir því sem segir í
greininni — miðað við allar
beztu aðstæður beztu verkmanna
Og vilji þeir bæta brauð sitt með
auknum tekjum, verða þeir að
auka afköstin og leggja heilsu
sína að veði, eins og svo hæversk-
lega er gefið til kynna í greininni.
Það er ekki minnst einu orði á
það við hve langan vinnutíma
skal miða, þar sem minnzt er á
þann vinnuhraða, sem ekki skað-
ar heilsu manns. Hraðaúthaldið
Framhald á 3. síðu.
PÓLITÍSKA MARKMIÐIÐ
ER NAUÐSYN
Til þess að barátta verkalýðs-
ins við auðstéttina fái skilað ár-
angri í bráð og lengd verður hún
að hafa markmið. Það markmið
getur ekki verið annað en afnám
stéttaþjóðfélagsins. 1 stað þess
rísi hið sósíaliska þjóðfélag þar
sem borgarastéttin fær ekki
neytt aðstöðu sinnar til arðráns
í skjóli þess máttar sem yfirráð
hennar yfir framleiðslutækjun-
um veitir henni. En til þess að
ná því marki þarf verkalýðurinn
að skipuleggja sig á pólitískum
grundvelli, mynda sinn eigin
flokk, því barátta stéttanna, fer
öll fram á pólitískum vettvangi
og er raunar- eina pólitíkin sem
til er. Sá flokkur getur því ekki
verið annað en byltingarsinnað-
ur verkaiýðsflokkur, Kommún-
istaflokkur.
Slíkur flokkur er einn fær um
að leiða baráttu verkalýðsins til
bættra kjara fram til sigurs,
vegna þess að hann er óháður
því hagkerfi sem auðvaldsþjóð-
félagið grundvallast á. Allir aðrir
flokkar, hverju nafni sem þeir
nefnast, verða ófærir til þessa
hlutverks vegna þess að þeir
eiga það allir sameiginlegt að
vilja ekki kollvarpa því skipulagi
sem auðvaldsþjóðfélagið byggir
á. Þannig verða allir hinir svo-
köliuðu þingræðisflokkar ekkert
annað en tæki borgarastéttarinn-
ar til þess að ná því eina tak-
marki sem hún stefnir að, gróða
en gróða sínum nær hún ekki
nema arðræna verkalýðinn. Það
er því óhugsandi að nokkur sá
flokkur fái stefnt að jöfnum lífs-
kjörum þjóðféiagsþegnanna sem
t. d. vili ekki afnema hið svokall-
aða „frjálsa framtak", þ. e. rétt
einstaklingsins til þess að hagn-
ast á annarra kostnað.
Brýnasta verkefni íslenzks
verkalýðs í dag er því pólitísk
skipulagning á byltingarsinnuð-
um grundvelli, Kommúnista-
flokkur.
ALÞJÓÐAHYGGJAN
Verkalýðurinn- um allan heim
heyr sameiginlega baráttu gegn
sameiginlegum óvini, auðvaldi og
imperialisma.
Verkalýður hvers iands heyr
þá baráttu fyrst og fremst við
borgarastétt eigin lands. Islenzk
borgarastétt stendúr með imper-
ialismanum og hefur gerzt banda
maður hans með veru Islands í
Atlanzhafsbandalaginu og með
herstöðvasamningnum, sem er
bein afleiðing þess.
Samkvæmt málefnasamningi
ríkisstjórnarinnar skai Island
vera áfram í Atlantshafsbanda-
laginu, því stendur óhögguð for-
sendan fyrir NATO-herstöðinni
hér. I þessu máli er því aðal-
atriðið aðild íslands að NATO,
þ. e. samstaðan með imperial-
ismanum, gegn því rís íslenzkur
verkalýður því engin smáþjóð er
frjáls sem hneppt er í hernaðar-
bandalagsfjötra imperialismans.
Kröfur verkalýðsins hljóta því
að vera:
tJr Atlantshafsbandalaginu.
Engar herstöðvar.
Samstaða með kúguðum og
arðrændum þjóðum.
S j álf sákvörðunarréttur
þjóða.
Stjórn Sósíalistafélags
Reykjavíkur.