Ný dagsbrún - 01.06.1973, Side 1

NYDBGSBRUN
mAlgagn islenzkra sösialista
EFNIs
Sóknin er bezta vörnin.
Baksvið Palestínumálsins.
íslnad og stórveldin.
Erlendu verkamennirnir . . .
Hvað var að óttast?
Marxisminn—leninisminn.
Hvers vegna er ísland í Nató?
Þjónkun við ofbeldi mótmælt.
5. tölublað
JCNI 1973
5. árgangur
Einokunarauðvaldiö
herðir tökin
Fundur Nixons og Pompidou boðar aukið arðrán þriðja
heimsins, eflingu og aukið valdsvið NATO
Nixon

1
Gistivinir forseta íslands og ríkisstjórnar, Nixon
Bandaríkjaforseti og Pompidou Frakklandsforseti
hafa þingað á Klambratúni. Það var stutt en góð
upplyfting fyrir auðvaldssnobba og Natóaðdáendur
að sjá þessa tvo fulltrúa einokunarauðvaldsins flutta
milli húsa umkringda vopnuðu liði eins og venja er
þegar hættulegir glæpamenn eru færðir milli staða.
Þess ber þó að geta að tiltölulega fáir voru á vett-
vangi til þess að horfa á þetta fyrirbæri. Eitthvert
minniháttar klapplið mun hafa hyllt Nixon á Lækj-
artorgi og virtist honum ekki hafa orðið „flökurt að
horfa þar á svo hundflatan skrælingjalýð‘.
Þó að ekkert sé gefið upp op-
inberlega um viðræður Nixons
og Pompidou á Klambratúni er
löngu vitað hvert verða mundi
umræðuefnið. Það er Atlantshafs
bandalagið og efnahagsmál ein-
okunarauðvaldsins austan hafs
og vestan, Efnahagsbandalagsins
og Bandaríkjanna.
Uppgangur EBE-auðvaldsins er
orðin alvarleg ógnun við heims-
drottnun bandaríska stórauð-
valdsins, valdið m. a. versnandi
viðskiptajöfnuði Bandaríkjanna
og falli dollarans. Þess vegna vill
bandaríska auðvaldið Efnahags-
bandalagið feigt í núverandi
mynd. Þess í stað vill það koma
á öðru skipulagi þessara mála,
nánari samvinnu helztu auðvalds
klíknanna austan hafs og vestan
ásamt Japan. Síðan á þetta nýja
auðvaldsbandalag að snúa sér
sameiginlega að arðnýtingu
þriðja heimsins, eins og fram
kom í ræðu Kissingers, málpípu
Nixons forseta í fyrra mánuði.
Hann sagði þar:
„Á áttunda áratugnum stönd-
um við frammi fyrir nýjum
vandamálum, svo sem því að
tryggja iðnvæddu þjóðunum
orkulindir. Þetta hlýtur að
verða nýtt svið fyrir samstarf
okkar",
Það sem Nixon býður auðvaldinu
í Vestur-Evrópu og Japan upp á
er samvinna um aukið arðrán
þriðja heimsins (Asíu, Afríku og
Suður-Ameríkulanda).
Báðir aðilar munu hafa verið
sammála um eflingu Atlantshafs
bandalagsins og aukna íhlutun
þess, svo sem í efnahagsmálum.
Pompidou lét Nixon lofa því að
kalla ekki heim bandaríska heri
í Vestur-Evrópu. íslenzku stjórn-
inni sögðu þeir Nixon og Kissing-
er að Atlantshafsbandalagið
mætti ómögulega missa herstöð-
ina í Keflavík og eru það sömu
svör og Einar Ágústsson utanrík-
isráðherra fékk í vesturförinni í
vetur (sbr. N. d. 13. marz). Við-
ræður forsetanna boða því efl-
ingu og aukið valdsvið Atlants-
hafsbandalagsins og bandaríska
herstöð á íslandi áfram.
Herinn fer ekki
kjörtímabilinu
Pompidou
Núverandi ríkisstjórn hefur í
málefnasamningi sínum ákvæði
um ,,endurskoðun eða uppsögn"
„herverndar"-samningsins við
Bandaríkin í því skyni að herinn
fari úr landinu „í áföngum" á
kjörtímabilinu, eins og segir þar.
Hér í blaðinu hefur verið bent á
að samningsákvæði þetta er á-
kaflega tvírætt, enda er ríkis-
stjórnin sjálfri sér sundurþykk
um skilning á því. Utanríkisráð-
herrann vill skilja það á þann
veg, að ákvæðið sé aðeins ósk,
sem stjórnin heitir að bera fram
við Bandaríkjastjórn. Lúðvík
Jósefsson og einkum þó Magnús
Kjartansson þykist skilja þetta
svó, að stjórnin hafi skuldbund-
ið sig til þess að láta herinn fara
á kjörtímabilinu, enda hefur Al-
þýðubandalagið haldið þeim
skilningi mjög á lofti. En þess
verður ekki vart að þeir reyni að
knýja fram nokkrar efndir samn-
ingsákvæðisins samkvæmt skiln-
ingi sínum. Einar Ágústsson tal-
ar einn við ráðamenn Nató, end-
urskoðunarviðræður eru ekki
hafnar enn. Framkvæmdir halda
áfram á Keflavíkurflugvelli og er
auðsætt að þar er ekki tjaldað til
einnar nætur, flugbrautir lengd-
ar, íbúð_arhúsnæði og flugvéla-
skálar byggðir án þess að það
raski ró Alþýðubandalagsins og
Iráðherra þess hið minnsta. Af-
'staða stjórnarinnar í heild mót-
;ast auðsjáanlega af túlkun Ein-
ars Ágústssonar og Framsóknar-
j manna.
Staðreyndin er sú, að útilokað
er að herinn fari „í áföngum" á
kjörtímabilinu. ,,Varnar“-samn-
ingnum er ekki hægt að segja
upp fyrr en sex mánuðum eftir
að málaleitun um endurskoðun
hefur verið borin fram, og fellur
hann þá úr gildi tólf mánuðum
síðar. Samtals verður því „varn-
ar"-samningurinn í fullu gildi
átján mánuði enn, þó að endur-
skoðunar yrði krafizt nú þegar,
en það hefur enn ekki verið gert.
Ekki einn einasti hermaður þarf
því að fara fyrr en í lok kjörtíma
bilsins þó að þingið samþykkti
uppsögn samningsins.
En eru nokkrar líkur til að
þingið- samþykki uppsögn samn-
ingsins þó að það ólíklega skeði
að stjórnin legði það til?
Einar Ágústsson kvaðst að-
spurður í útvarpsviðtali ekki
hafa „hugmynd um það"! í sann-
leika sagt furðuleg yfirlýsing.
Stjórnin telzt hafa þingmeiri-
hluta á þeim samningsgrund-
velli sem flokkar hennar hafa
gert sín í milli, en ráðherra þessi
veit ekki eða hirðir ekki að vita
um afstöðu þingliðs stjómarinn-
ar til jafn þýðingarmikils máls
sem uppsagnar herstöðvasamn-
ingsins, sem stjórnarsamningur-
inn gefur þó heimild til (en
skuldbindur ekki, samkvæmt
skilningi Einars Ágústssonar).
Niðurstaða þessa máls er að
stjórnin í heild og flokkar henn-
ar em á flugflótta frá stóryrð-
um sínum um að láta herinn fara
úr landi.
Einar Ágústsson utanríkisráð-
herra haustið 1971 um stefnu rík-
isstjórnarinnar og Framsóknar-
flokksins:
„Stefnumark okkar er það, að
við viljum, að hið erlenda
varnarlið hverfi úr landi í á-
föngum og ósk okkar er sú, að
það geti átt sér stað á kjör-
tímabilinu. Ákvæði málefna-
samnings ríkisstjórnarinnar
eru samhljóða stefnu Fram-
sóknarflokksins, sem áréttuð
hafa verið á mörgum flokks-
þingum. Því verður að ætla, að
mikill meirihluti okkar fólks
geri sér vonir um, að varnar-
Iiðið geti farið nema eitthvað
sérstakt komi til".
Tíminn 18. maí 1973.
/Uþýöubandalagið
er Na to flokkur
Fjöldi alþýðufólks (verka-
manna og millistéttarmanna)
hefur fram að þessu trúað því að
aðild íslands að Atlantshafs-
bandalaginu hafi þann tilgang að
verja landið fyrir hverskonar á-
rásum. í þéssari einföldu trú
spyrja menn nú hversvegna At-
lantshafsbandalagið og her þess
hér verndi ekki nýútfærða fisk-
veiðilögsögu gegn brezku her-
valdi.
Auðvitað er þessi tni á engu
byggð nema blekkingum borg-
arastéttarinnar og máltóla henn-
ar, sem vegna stéttarhagsmuna
sinna vill vera í hernaðarbanda-
lagi heimsvaldasinna og hafa her
í landi.
I En landhelgismálið og afstaða
Nató-stórveldanna til þess hefur
orðið hnekkir fyrir Nató-trúna
og afhjúpað blekkinguna um
eðli Atlantshafsbandalagsins í
svo ríkum mæli að krafan um
að Island segi sig úr Atlants-
j hafsbandalaginu er komin á dag-
skrá eftir margra ára þögn.
Krafan um úrsögn úr Nató er
algerlega sjálfvakin hreyfing.
Enginn flokkur eða samtök
liöfðu nokkra forustu fyrir henni,
sízt svonefnd Samtök herstöðva-
andstæðinga sem stofnuð voru á
síðastliðnu ári.
I stefnuskrá, sem samþykkt
var á ráðstefnu samtakanna í
vetur segir að markmið þeirra
sé að afnema hérstöðvar á ís-
landi. Viðbótartillögu þess efnis
að framtíðarmarkmið samtak-
anna væri hlutlaust ísland og úr-
sögn þess úr Atlantshafsbanda-
laginu var felld með 40 atkv.
gegn 20!
Það þýðir að samtök þessi
hafa enga aðra grundvallarstefnu
í málinu en borgaraflokkarnir.
Þeir sem börðust fyrir Nató-
málstaðnum á ráðstefnunni voru
erindrekar stjórnarflokkanna,
Framsóknarflokksins og Alþýðu-
bandalagsins. Það mátti ekki
ganga lengra en stjórnarsamn-
ingurinn gerir!
Samtök herstöðvaandstæðinga
ásamt Vietnamnefndinni og
Æskulýðssambandi íslands stóðu
fyrir kröfugöngu í tilefni af fundi
Framhald á 4. síðu.
Magnús Kjartansson á ráðstefnu
herstöðvaandstæðinga 2. des.
1972:
„í sambandi við umræður um
þann grundvöll að baráttunni
fyrir brottför hersins frá Is-
landi, sem lagður er í málefna-
sáttmála ríkisstjórnar kvaddi
Magnús Kjartansson ráðherra
sér hljóðs. Lagði harin áherzlu
á það, að stjórnarflokkamir
séu siðferðilega skuldbundnir
til að standa við ákvæðið um
brottför hersins. Ella væri
stjórnarsáttmálinn rofinn og
ríkisstjómin stæði ekki Ieng-
ur.“
Þjóðviljinn 5. des. 1972.