Ný dagsbrún - 01.08.1973, Blaðsíða 1

NÝ dagsbrún
MALGAGN ISLENZKRA SÖSÍALISTA
7. tölublað.
EFNi:
í brennipunkti um allan heim.
Landhelgismál og yfirgangur
Breta.
Saga Kommúnistaflokksins.
Gereyðingarstyrjöld Portúgala
í Afríku og NATÓ
AGÚST 1973
5. árgangur
Frumréttur
fótum troöinn
Það fer ekki á milli mála að verkalýðsfélagið er
grunneining verkalýðssamtakanna og æðsta vald fé-
Iagsins er félagsfundur. Allar aðrar stofnanir félag-
anna og verkalýðssamtakanna svo sem stjórnir, full-
trúaráð, sérgreinasambönd, svæðasambönd, Alþýðu-
samband íslands, sambandsstjórn þess og miðstjórn
eru aðeins umboðsaðilar verkalýðsfélaganna, þ. e.
hins óbreytta félagsmanns á félagsfundi.
Félagsfundur verkalýðsfélagsins hefur einn allan
rétt til þess að ákveða kröfugerð til samninga við
atvinnurekendur og fallast á eða hafna samningum.
Það liggur því í augum uppi að allar umræður ein-
stakra forustumanna og stjórna við atvinnurekend-
ur um kröfur og kjarasamninga eru marklausar með
öllu, hafi stefnan ekki verið rædd og mörkuð í verka-
lýðsfélögunum og einstökum fulltrúum eða stjórnum
gefið þar umboð til þess að fara með samningamál
við atvinnurekendur.
Pað fer hins vegar hröðum
skrefum í vöxt hin síðari ár og
áratugi að réttur verkalýðsfélags
ins og verkamannsins er þver-
brotinn í þessum efnum. Ein-
stakar stofnanir taka sig fraro
um að hefja umræður við at-
vinnurekendur um samninga og
móta kröfur og samningagerð
alla, án þess að leita fyrst til
þeirra sem einir hafa réttinn til
slíkra hluta, þ. e. verkalýðsfélags-
ins og hinna óbreyttu meðlima
þess á félagsfundi.
Flóttinn frá hinum óbreytta
félagsmanni er orðinn höfuðein-
kenni á vinnubrögðum verka-
lýðssamtakanna um þessar
mundir, og í mörgum tilfellum
líta kjörnir forustumenn og
ráðnir starfsmenn margir hverj-
ir á félagsmanninn sem „óvin"
sinn, þ. e. a. s. ef hann hefur
sjálfstæðar meiningar um hlut-
ina og krefst réttar síns til þess
að halda þeim fram á réttum
vettvangi, þ. e. í félagi sínu.
Eitt gleggsta dæmið um þessi
viðhorf verkalýðsforustunnar
höfum við frá Homafjarðar-
fundi ASl-Ieiðtoganna og for-
kólfa Vinnuveitendasambands-
ins. Til þessa fundar boða aðal-
forkólfar þessara samtaka sjálfa
sig til þess að fjalla um næstu
samninga. Enginn undirbúning-
ur að þessum sameiginlega fundi
hafði átt sér stað í verkalýðsfé-
lögunum og ekkert hafði verið
til þeirra leitað um tillögur eða
hugmyndir að komandi samn-
ingagerð. En slíkt var auðvitað
frumskylda fomstumanna ASÍ
áður en setzt var að samninga-
borði með atvinnurekendum.
Pessi atburður sýnir allt í
senn virðingarleysi, sjálfbirgings-
hátt og ótta forustunnar við
hinn óbreytta félagsmann í
verkalýðshreyfingunni og algera
yfirtroðslu á þeim lýðræðisform-
um sem hún er gmndvölluð á.
Pað er fyrir löngu kominn
tími til þess að verkafólk rísi
gegn þesari öfugþróun og end-
urheimti rétt sinn til þess að
ráða yfir samtökum sínum og
athöfnum þeirra.
Nú eru nærri tvö ár liðin frá
því að síðustu kjarasamningar
voru gerðir. Svo langur samn-
ingstími var samþykktur ein-
ungis í trausti þess að „vinstri"
stjórnin, sem komin var til valda
á atkvæðum verkafólks, efndi
þau loforð sem hún gaf því
varðandi kaup og kjör og félags-
legar framkvæmdir.
Fólkið í verkalýðsfélögunum
hefur margt við „efndirnar" að
athuga. Það breytir t. d. engu
um níðþunga skatta- og vaxta-
byrði á verkafólki, falsanir á
vísitölu og yfirleitt stóram
rýrnandi kaupmátt launa, þótt
Þjóðviljinn og Tíminn fullyrði
hið gagnstæða.
Ritstjórar og þjónustupennar
þessara blaða vita lítið hvað það
er að lifa af verkamannalaun-
um í dag, og það sem verra er,
allur þorri forustumanna og
starfsmanna verkalýðshreyfing-
arinnar veit það ekki heldur.
Þess vegna er það brýnasta
verkefni verkafólks nú að knýja
fram fundi í verkalýðsfélögun-
um til umræðna um samninga-
málin og þar sem það ekki tekst
verður fólkið að taka til sinna
ráða á vinnustöðunum, koma á
fót kjaramálanefndum, sem ræði
stefnuna og marki hana.
Það verður að afnema með
öllu þau vinnubrögð forustu-
manna, sem miða að því að snið-
ganga og troða um tær sjálf-
stæðar skoðanir og vilja hins ó-
breytta félagsmanns í verkalýðs-
hreyfingunni og það verður líka
nú — og ekki seinna — að láta
þá stjórnmálamenn vita, sem
skreyta sig með nafni verkalýðs,
samvinnu og sósíalisma, að það
er litið eftir þeim og ekki til
þess ætlast að þeir sitji öfugu
megin við samningaborðið, þeg-
ar til þeirra kasta kemur að
efna loforðin sem þeir gáfu fyr-
ir síðustu kosningar.
íslenzkur verkalýður getur
haft næg vopn í höndum til þess
að ráða sjálfur samtökum sínum
og stefnu þeirra og hann getur
líka ráðið því sem gert er á
stjómmálasviðinu, aðeins ef
hann tekur til sinna ráða og
stendur saman.
Samningarnir í haust eru próf
steinn á skilning og vilja hins
óbreytta manns í verkalýðshreyf-
ingunni til þess að ráða sjálfur
því sem gert verður og gera
þarf.
ÞURFTARTEKJUR
VERKALÝÐS EIGA
AÐ VERA SKATT-
FRJALSAR
Hin nýju „leiðréttu" skatta-
lög ríkisstjórnarinnar hafa
nú komið til framkvæmda í
annað sinn. Það hefur sýnt
sig að leiðréttingin er einkum
fólgin í „brattari" skattstiga,
sem gerir launþegann að há-
tekjumanni ef hann vinnur
sem svarar 10 tima á dag
vegna aukavinnu sem algeng-
ast er og auknum afskriftar-
heimildum fyrir atvinnurek-
endur og braskara. Þeim eru
með þessu færðar stórfúlgur
að gjöf, auk beinna framlaga
úr ríkissjóði („stuðningur við
atvinnuvegina"), sem gerir
sitt til að auka skattabyrðina
á alþýðu. öll borgarablöðin
þykjast nú vilja nýjar „leið-
réttingar" á skattalögunum
og vísast búið að skipa nefnd
í málið! En „enginn skyldi
treysta tólffótungnum" má
þar um segja.
Verkamenn og annað lág-
Iaunafólk hafa einskis góðs
að vænta af borgaraflokkun-
um í þessu máli. Þeir verða
að fylkja sér um fáar ákveðn-
ar meginkröfur og ber þar
hæst skattfrjálsar lágmarks-
þurftartekjur verkalýðs og
annarra láglaunamanna og
takmarkanir á fyrningarmögu
leikum burgeisa og braskara. i
Verkalýðsleiðtogi - eða
erindreki atvinnurekenda
í síöasta tbl. Nýrrar Dagsbrúnar var greint frá
stríöi hafnarverkamanna við Eimskipafélag íslands
og sína eigin foringja, Dagsbrúnarstjórnina. Eins og
þar var frá sagt stóðu þessi átök um það hvort unnið
skyldi á laugardögum yfir sumarmánuðina eða ekki.
Reyndi Eimskipafélagið að halda laugardagsvinnu
að verkamönnunum, en þegar ekki tókst að rjúfa
samstöðu þeirra gegn laugardagsvinnunni kom vara-
formaður Dagsbrúnar, Guðmundur J. Guðmunds-
son, á vettvang, að því er virtist til þess að kanna hug
verkamannanna til þessa máls. Var í fyrrnefndri
grein látið að því liggja, að erindi Guðmundar J.
hefði raunar ekki verið annað en að reyna að fá
verkamennina til þess að gera Eimskipafélaginu
þann greiða að vinna á laugardögum þegar hags-
munir þess krefðust, en samstaða verkamannanna
hefði orðið til þess að hann hefði ekki þorað að fara
þess á leit við þá, en myndi þess í stað hafa átt undir-
mál um þetta við Eimskipafélagið.
Þar sem fyrrnefndur verkalýðsleiðtogi, Guðmund-
ur J. Guðmundsson, hefur síðan með framferði sínu
sannað að þessar getsakir voru réttar þykir rétt að
skýra íesendum Nýrrar Dagsbrúnar frá hvað síðan
hefur gerzt í þessu máli.
Skæruliðar í Mosambik.
Sjábaksíðu.
Fimmtudaginn 5. júlí fór Eim-
skipafélagið þess á leit að verka-
menn ynnu næsta laugardag svo
að-takast mætti-að koma skipum
þess úr höfninni fyrir helgina.
Þessu neituðu verkamennirnir
einarðlega. En næsta morgun
(föstudaginn 6. júlí), er varafor-
maður Dagsbrúnar, Guðmundur
J., kominn árla morguns niður á
hafnarbakka, reikar þar um og
hvarflar á milli manna, býður ó-
spart í nefið og ræðir um kaup
og kjör, fjálgur mjög í máli og
fullur af áhuga fyrir bættum
kjömm þeirra manna, er neyta
síns brauðs í sveita síns andlitis
og hafa fyrrnefndan Guðmund á
framfæri sínu eins og hvern ann-
an ónytjung, sem skyldaður er á
framfæri manna.
Síðan gengur þessi verkalýðs-
leiðtogi til fundar við verkamenn
ina í kaffistofu þeirra og þreifar
lítillega fyrir sér um hvort nokk-
ur tök séu á að menn vilji vinna
næsta laugardag, en fær afdrátt-
arlausa neitun. Hverfur hann frá
við svo búið og missir um viku-
tíma áhuga á kaupi og kjömm
verkamanna, sést ekki þann
tíma á hafnarbakkanum og verða
nú verkamenn við svo að búa um
stund að verða eigi aðnjótandi
hinnar miklu neftóbaksmildi
mannsins.
Föstudaginn 13. júlí fór Eim-
skipafélagið þess enn á leit við
verkamenn, að þeir kæmu til
vinnu næsta morgun, sem var
laugardagurinn 14. júlí. Þessu
neituðu verkamennirnir og vissu
ekki betur en það raul væri út-
Framhald á 3. síðu