Ný dagsbrún - 01.10.1973, Síða 1
MÁLGAGN ISLENZKRA SÖSIALISTA
Baktrygging íslenzku borg-
arastétlarinnar.
Hestaskipti.
Líteyrissjóösmálin.
Verkalýðsforingjar í þjón-
ustu auðvaldsins .
9. töiublað
Október 1973
5. árgangur
Verkamenn krefjast þess
að samnsnganeínclir séu
kosnar I félö&unum
Kjaramálaráðstefna ASÍ hefur lagt fram kröfur
þær, sem hún telur að verkalýðssamtökin eigi að
beita sér fyrir í samningunum sem eru að hefjast.
Helstu atriði þeirra eru þessi:
framfæris. Til þess þarf 45 .
þús. kr. mánaðarlaun.
Að verkalýðsfélögin fái full j
umráð yfir lífeyrissjóðum sín-
um.
Lægstu laun séu 35 þús. kr. á mánuði. Verðlags-
uppbætur takmarkist við 50 þús. kr. mánaðar-
laun.
15% hækkun á alla fiskvinnslutaxta.
Verkafólk, sem hefur unnið hjá sama atvinnu-
rekanda fái föst vikulaun, með uppsagnarfresti
og kauptryggingu.
Verkalýðsfélögin fái full umráð yfir lífeyrissjóð-
unum.
40 klst. vinnuvika sé unnin á 5 dögum.
Tryggingarfjárhæð við dauða og örorku hækki.
Launagreiðslum til starfsmanna í veikindaforföll-
um verði breytt(H)
Að verðlagsuppbót sé greidd
mánaðarlega.
Að eftirvinnutaxti sé felldur
niður og næturvinna sé greidd
með 100°/o álagi og taki við j
að Iokinni dagvinnu.
!
Að samið sé aðeins til eins árs.
Eftir þá reynslu, sem verka-
fólk hefur fengið af þeim leið-'
togum, sem nú ráða mestu í I
ASÍ og brigðmælum þeirrar rík-1
isstjórnar, sem lofaði endalok-
um viðreisnar og vaxandi vel-'
megun alþýðustéttanna, — eftir
þá reynslu er verkafólki að
verða æ ljósara, að það verður
að styrkja samtök sín, verka-
j lýðsfélögin og hrífa þau úr
Framhald á 3. siðu.
Atvinnurekendur greiði
0,25% af launum í
fræðslusjóði verkalýðsfé-
laganna.
Athuguð verði(!) verð-
trygging lífeyrissjóðanna.
Loks eru sérstakar ábend-
ingar um skattamál og
húsnæðismál, sem heyra
undir þing og stjórn og
ekki er víst að reynist
betur en loforðið um 20%
kaupmáttaraukninguna
sællar minningar.
Þessi kröfugerð getur ekki tal-
ist annað en ábendingar til fé-
laganna, sem hér á Reykjavík-
ursvæðinu eru fæst búin að
fjalla um málið. Meðan það er
ekki hefur stjórn ASI, eða ein-
hver nefnd frá hennar hálfu
ekkert umboð til þess að leggja
þessar kröfur fram við atvinnu-
rekendur.
Þetta hefur þó gerst. Frá því
var sagt í blöðum og útvarpi að
viðræður séu hafnar milli ASÍ
og atvinnurekenda um þessar j
kröfur.
Ástæðunnar fyrir því að þann-
ig er gengið framhjá félögunum
f þessu máli þarf ekki lengi að
leita. Harðasti og ráðríkasti
kjarni ASl-forustunnar veit vel
að stéttvísustu verkamennimir j
sætta sig ekki við þessar kröfur !
né makk forustunnar við at-,
vinnurekendur bak við félögin. I
Verkamenn vilja að kröfumál- j
in séu lögð fyrir félagsfundi og j
að félagsfundir kjósi samninga-1
nefndir. Þeir vilja leggja höfuð-1
áherslu á eftirtaldar kröfur:
Að dagvinnukaup hækki að .
því marki að það nægi til I
Verður herstöðin
dulbúin?
Endurskoðun herstöðvasamningsins stendur yfir.
Þegar þetta er skrifað er Einar Ágústsson utanríkis-
ráðherra vestur í Bandaríkjunum til þess að reyna
að semja um einhverjar breytingar sem stjórnin
gæti síðar kallað ,,efndir“ á kosningaloforðunum
um brottför hersins. Bæði framkvæmdastjórn Atl-
antshafsbandalagsins og herstjórn Bandaríkjanna
hafa enn sem fyrr gefið Einari og stjórninni þau
svör, að herstöðin í Keflavík sé öldungis ómissandi
fyrir varnir hinna vestrænu ríkja. Einar Ágústsson
hefur, sem góður Nató-sinni (eins og stjórnin er í
heild sinni samkv. stjórnarsamningnum), beygt sig
fyrir þessum „sérfræðilegu“ rökum og hefur því
lagt fram, samkv. blaðaviðtölum vestra, þá miðl-
unartillögu að herstöðin verði dulbúin þannig, að
þeir sem vinna „eftirlitsstörfin teljist ekki til hers-
ins, en séu bara tæknimenn, þ.e.a.s. nákvæmlega
samskonar tæknimenn sem stunda njósnastörfin nú,
aðeins öðruvísi klæddir. Slík óformleg herstöð hlyti
samt sem áður að lúta einhverri herstjórn og starfa
fyrir hana, annað væri alger fjarstæða. Svo að
„lausn Einars Ágústssonar er einber skollaleikur.
Auk þess er þess að minnast að landið er athafna-
svæði Atlantshafsbandalagsins svo lengi sem það
er í því. Það er á valdi herstjórnar og fastaráðs Atl-
antshafsbandalagsins hvort hér er her eða ekki.
Krafa allra raunverulegra hernámsandstæðinga
hlýtur því að vera uppsögn aðildar að Atlantshafs-
bandalaginu (Sbr. leiðara blaðsins í dag).
Söguleg skýring
Frá hlutleysi til
hernaðarbanda
lags
Málpípur imperíalismans hér
á iandi hafa löngum haldið því
fram að hlutleysisstefnan sem
mörkuð var með sambandslög-
unum 1918 hafi verið sprottin af
pólitískum barnaskap og draum-
Skúli Thoroddsen
órum um „eilífan frið" í kjöl-
far Versalasamninganna.
Auðvitað er þetta ekki annað
en helber þvættingur. Hlutleys-
isstefnan og fráhvarfið frá henni
síðar endurspeglar aðeins þróun
kapítalismans. Þetta tvennt
táknar tvö stig í þeiri þróun.
Þeir borgaralegu stjórnmála-
menn, sem börðust fyrir stofn-
un sjálfstæðs íslenzks ríkis á
fyrstu áratugum aldarinnar,
voru fulltrúar hins „frjálsa"
samkeppniskapítalisma á 19.
aldar vísu. Annað þekktist ekki
liér á landi í þá daga. Að áliti
þesara manna var hlutleysis-
stefnan praktísk lausn á pólit-
ísku vandamáli. Höfuðrök gegn
ólafur Thors
fullu sjálfstæði íslands var sú
almenna pólitíska trú þeirra
tíma, að ekkert land gæti ver-
ið algerlega sjálfstætt ríki án
hers og . flota. Útilokað væri
kostnaðar vegna að ísland gæti
Bjarni frá Vogi
haft jafnvel lágmarksherbúnað.
(Það var reiknað út t.d. að út-
gerð eins herskips myndi gleypa
allar tekjur landssjóðs!) Island
yrði því að vera í hernaðar-
bandalagi við Danmörku, eða
eitthvert annað ríki.
Skúli Thoroddsen, frjálslynd-
ur borgari (kaupmaður o. fl.) og
mikill talsmaður íslenzks full-
veldis, setti 1908 fyrstur manna
fram hugmyndina um hlutleys-
isyfirlýsingu sem lausn á þess-
um vanda. Að þeirri lausn var
horfið með sambandslögunum
1918.
Bjarni Jónsson frá Vogi var
án efa sá maður, sem átti
Framhald á 3. síðu
Bjarni Benediklsson