Ný dagsbrún - 01.10.1973, Blaðsíða 4

Verkalýðsforingjar í þjónustu auðvaldsins
I auðvaldsþjóðfélaginu beitir borgarastéttin ýms-
um aðferðum til þess að koma fram arðráni sínu
og kúgun á verkalýðnum. Þessar aðferðir mótast af
aðstæðunum hverju sinni og geta því verið nokkuð
mismunandi, en eiga þó flestar það sameiginlegt að
yfirleitt er grímulaust ofbeldi sniðgengið í lengstu
Iög og ekki gripið til beinna valdbeitinga nema að
ekki sé annarra kosta völ.
Sú aðferð sem auðvaldsstétt-
um hins kapítaliska heims hef-
ur orðið hvað heilladrýgst og
árangursríkust við arðrán þeirra
og alþýðukúgun meðal hinna
þróuðu þjóða, er hið skipulagða
stéttasamstarf þar sem ríkis-
valdið (þ.e. ríkisvald borgar-
anna) beitir áhrifum sínum, ým-
ist beint eða óbeint, til þess að
tæla verkalýðinn til samstarfs
við auðstéttina, sem þar með fær
enn bættari aðstöðu til þess að
herða kúgunartök sín á verka-
iýðsstéttinni og auka arðrán
sitt á henni enn til muna. Til
þessa samstarfs eru verkamenn
oft og einatt tældir undir yfir-
skyni ýmissa umbóta sem hald-
ið er fram að séu þeim til hags-
bóta, og til þess nýtur auðstétt-
in ekki einungis sérstakrar að- j
stoðar þeira sem hafa tiltrú
verkalýðsins, þ.e. verkalýðsleið-
toganna, heldur taka þessir „al-
þýðuforingjar" að sér að hrinda
slíkum hlutum í framkvæmd
fyrir alðstéttina og nota til
þess völd sín innan verkalýðs-
hreyfingarinnar og það traust
sem verkalýðurinn ber til
þeirra.
Þannig getur auðstéttin ekki
einungis átakalaust og með frið-
samlegu móti, heldur einnig
með fullu samþykki verkalýðs-
ins komið fram ýmsum aðgerð-
um til þess að auka enn arðrán
sitt og herða enn betur kúgun-
artök sín á honum. Tvö nærtæk
dæmi skal nefna þessu til sönn-
unar.
Með kjarasamningunum frá
1969 voru stofnaðir lífeyrissjóð-
ir verkamanna (áður höfðu hlið-
stæðir sjóðir verið stofnaðir
meðal sjómanna). Verkalýðsfor-
ustan átti þá ekki nógu sterk
orð til þes að lýsa hrifningu
sinni yfir þessu ákvæði samn-
inganna og gyllti það á allan
hátt fyrir verkamönnum hvað
það væri þeim til mikilla hags-
bóta að eignast slíka sjóði og
taldi ekki áhorfsmál að slá
nokkuð af kaupkröfum til þess
(sama var og gert hvað varð-
aði sjómennina á sínum tíma).
Vcgna þessa hafa verkamenn og
sjómenn sætt sig við, og jafn-
vel talið sér til hagsbóta, að
10 prósent af launum þeirra
væri gert upptækt svo að
tryggja mætti þeim rétt til lán-
töku (með okurvöxtum) til í-
búðakaupa og nokkurs ellilífeyr-
is, sem þó eru ekki annað en
smánarbætur er lækka framlag
hins almenna ellilífeyris svo að
viðkomandi fær aldrei annað
en þá lágmarksupphæð sem
hann myndi hvort sem er fá þó
svo að enginn lífeyrissjóður
væri til. Þetta er því ekki ann-
að en 10»/o aukaskattur sem
lagður er á verkamenn og sjó-
menn eina saman og enga aðra
þegna þjóðfélagsins (a.m.k.
hleypur auðstéttin algerlega frá
því við þennan skatt og fær þó
sinn ellilífeyri greiddan og
hlýtur sínar lántökuheimildir
fyrir því). Ætli það hefði geng-
ið átakalaust fyrir sig að koma
slíkri skattlagningu á af hálfu
ríkisvaldsins með valdboði? Ég
held tæplega. En um annað
hefði ekki verið að ræða, ef
kring án þes að auðvaldið hlyti
óvinsældir af. Það er ekki ó-
nýtt fyrir íslenzku arðræningj-
ana að eiga slíka hauka í horni
í hvert sinn sem þeir hyggjast
auka arðrán sitt og herða kúg-
unartök sín á verkalýðnum.
Hitt dæmið eru kjarasamning-
arnir frá 4. des. 1971. Með þeim
samningum var verkalýðsstéttin
tæld til þess að fallast baráttu-
laust á smánarkauphækkun sem
stóð langt fjarri þörfum henn-
ar og hendur hennar bundnar
til tveggja ára. Á þann hátt var
auðstéttinni fengið ódýrt vinnu-
afl og tryggður friður við arðrán
sitt fram í tímann, gróði hennar
aukinn að sama skapi sem
þrælkun verkalýðsins óx.
Ætli það hefði ekki orðið erf-
iður biti fyrir ríkisvald borgar-
anna að koma slíku í kring með
valdboði og lögregluaðgerðum,
og tæplega hefði það orðið til
þess að auka traust verkalýðs-
ins á því sama ríkisvaldi, lík-
legra er að það hefði heldur orð-
ið til þess að opna augu verka-
fólks fyrir því hverra erinda
ríkisvaldið raunverulega gengi.
En til þess kom ekki, því að
verkalýðsforingjarnir tóku að
sér að tæla verkalýðinn til þess
að samþykkja þennan smánar-
samning yfir sig og tryggðu þar
með auðstéttinni aukið arðrán,
aukinn gróða og aukna kúgun
á verkalýðnum (samb. orð Eðv-
arðs Sigurðssonar á Dagsbrún-
arfundi 26. ágúst 1971: „taka
verður tillit til að nú situr að
völdum ríkisstjórn sem er vin-
veitt verkalýðnum").
Þannig heldur verkalýðsfor-
ustan, þ.e.a.s. helztu broddar
hennar, hlífiskildi yfir kúgunar-
og arðránsaðgerðum auðstéttar-
innar og dylur þær fyrir verka-
lýðnum með því að dulbúa þær
í form einna eða annarra um-
bóta, eða þá með skýrskotun
um að ein eða önnur borgara-
leg ríkisstjórn sé verkalýðnum
vinveitt. í raun og veru hafa
þessir náungar á hendi sama
hlutverk og vopnaðar lögreglu-
sveitir í ríkjum fasismans, þ.e.
a.s. halda alþýðunni í skefjum
svo að auðstéttin geti rakað
saman gróða sínum.
Skyldu þessir verkalýðsfor-
ingjar inna slík störf af hönd-
um án þóknunar?, eða hvað
liggur á bak við það að helztu
forvígismenn ASÍ sækja nú svo
stíft að stofnað verði landssam-
band lífeyrissjóða með jafnri
tölu stjórnarmanna að hálfu at-
vinnurekenda og verkalýðsfélag-
anna. Heyrzt hefur að formanns-
sæti slíkrar stjórnar skuli falla
í hlut háttsetts verkalýðsfor-
ingja, nánar til tekið formanns
Dagsbrúnar. Ef það reynist rétt,
hvað á þá að kalla slíkt? Eru
það beinar eða óbeinar mútur?
S. J.
NÝ DAGSBRÚN
Október 1973.
á Dagsbrúnarfundi
Ðagsbrúnarfundur var haldinn 23. f.m. til þess
að ræða kjaramálin og taka ákvörðun um samnings-
uppsögn og var hún samþykkt samhljóða.
Eðvarð Sigurðsson formaður
félagsins hafði framsögu um
kjaramálin. Eftir nokkurn inn-
gang að venju um „beztu samn-
inga sem félag okkar hefur
gert" (síðustu samnihga), og
„hagstætt ástand á stjórnmála-
sviðinu" („alþýðustjórnina!!),
rakti hann ályktun Reykholts-
ráðstefnunnar og lagði út af
henni. Sagði hann að ályktunin
væri svona almennt orðuð vegna
þess að félögin ættu að setja
kröfurnar í fastara form. Hann
forðaðist þó allar tillögur í þá
átt, en lofaði öðrum fundi að
hálfum mánuði liðnum. En vel
mátti skilja að Eðvarð lagði
meiri áherzlu á önnur atriði en
kauphækkun og nefndi þar til
framlög atvinnurekenda til
fræðslumála verkalýðsfélaganna,
sem hann kvaðst leggja „sér-
staka áherzlu á", lagfæringu á
skattalögunum, sem hann taldi
mjög óréttlát og húsnæðismál-
in. (Rétt er að benda á, að um
tvö síðarnefndu málin verður
ekki samið nema upp á loforð
ríkisstjórnarinnar, því að bæði
koma til þingsins kasta). Eðvarð
lýsti því yfir að hann vildi
ekki gera neinn „allsherjar upp-
skurð" á samningunum.
Ragnar Ragnarsson flutti eft-
irfarandi lillögu um lífeyris-
sjóðamálið, en fram hjá því
gekk Eðvarð að mestu í fram-
sögu sinni, sagði aðeins að um
það mál væri enginn ágrein-
ingur:
„Félagsfundur í Verkamanna-
félaginu Dagsbrún haldinn 23.
september 1973 hafnar algerlega
fyrirhugaðri stofnun landsam-
bands lífeyrissjóða með aðild
atvinnurekenda. Fundurinn
bendir á, að greiðslur í lífeyris-
sjóðinn eru teknar af Iaunum
verkafólks og fjármunir sjóð-
anna því eign þess eins. Þess
vegna hafnar fundurinn alger-
lega aðild atvinnurekenda að
stjórnum sjóðanna.
Á næstu árum kemur höfuð-
stóll lífeyrissjóðanna til að vaxa
verkalýðsforustan hefði ekki gífurlega og í ljósi þess er það
gengið þarna erinda auðvalds- i lífsspursmál fyrir verkalýðs-
ins og þar með komið þessu í * hreyfinguna að fá full oð óskor-
uð yfirráð yfir lífeyrissjóðunum.
Fundurinn fagnar þeirri á-
kvörðun kjaramálaráðstefnu
ASÍ, að taka þetta atriði upp
sem eina af kröfunum í kom-
andi kjarasamningum. Jafn-
framt skorar fundurinn á full-
trúa félagsins í stjórn lífeyris-
Sjóös Dagsbrúnar og Framsókn-
ar, að greiða atkvæði sitt gegn
fyrirhugaðri stofnun landssam-
bands lífeyrissjóða með aðild
atvinnurekenda.
Reis þá upp fundarstjóri
(Halldór Björnsson) og kvað
landssambandsmálið ekki vera
á dagskrá fundarins og vildi
hindra umræður um það.
Guðmundur Hallvarðsson
mótmælti athugasemd fundar-
stjóra og rakti meðferð lífeyris-
sjóðsmálsins (atvinnurekenda-
aðildarinnar) á Reykholtsráð-
stefnunni, tilraunir Eðvarðs og
co. til að bæla niður kröfuna
um óskert yfirráð verkamanna
í sjóðstjórnum. Guðmundur
ræddi síðan kjaramálin. Kvað
hann augljóst að verkalýðsfor-
ustan legði meira kapp á að ná
vinsamlegu samkomulagi við at-
vinnurekendur en að búa verka-
lýðinn undir baráttu. Aðalkröf-
urnar ættu að vera lífvænlegar
tekjur af 8 tíma vinnu, en sam-
kvæmt opinberum skýrslum
þyrftu þær að vera 45 þús. kr.
á mánuði, afnám eftirvinnunn-
ar, þannig að næturvinnutaxti
tæki við af dagvinnu, mánaðar-
legar vísitölugreiðslur o.fl.
Eðvarð Sigurðsson reyndi að
stðahæfa að enginn ágreiningur
væri í verkalýðshrevfingunni um
lífeyrissjóðsmálið (stjórnaraðild
atvinnurekenda), tillaga sín og
fleiri á Reykholtsráðstefnunni
hefði ekki verið frávísunartil-
laga. Varði helmingaskiptaregl-
una með því að þetta hefði ver-
ið verra áður. Þá voru „fyrir-
tækjasjóðir" þar sem atvinnu-
rekendur höfðu meirihluta í
stjórn. En „er rétt af okkur
núna að setja þessa kröfu
fram?" spurði Eðvarð. Kvað
hann aðild atvinnurekenda að
sjóðsstjórnunum og stofnun
landssambands tvö óskyld mál.
það í verkalýðshreyfingunni sem
þarf að sannfæra um rétt verka-
I manna til að ráða yfir sjóðum
, sínum? spurði Friðrik. Við því
; fengust engin svör. Að öðru
Sambandið hefði þegar veriö ræddi Friðrik um reynsl-
stofnað (12. júní í sumar). Sagði ! una
að í Reykholti hefði verið sam-
þykkt að haldið skyldi áfram
undirbúningi að stofnun lands-
sambands og í öðru lagi að
framhaldsstofnfundur yrði hald-
inn í haust!
Friðrik Kjarrval las upp til-
lögu þeirra sexmenninganna frá
Reykholtsráðstefnunni þar sem
lagt er til að kröfu Jóns Ás-
geirssonar o.fl. (um full yfirráð
verkalýðsfélaganna yfir lífeyris-
sjóðunum) sé vísað frá með
þeim rökstuðningi að þeirri
stefnu að verkalýðssamtökin
fái „í sínar hendur full yfirráð
yfir lífeyrissjóðum félagsmanna
sinna" þurfi að „vinna fylgi
meðal félagsmanna hinna ein-
stöku lífeyrissjóða, þannig að
fjöldafylgi sé tryggt að baki
þegar verkalýðshreyfingin á-
kveður að setja þessa réttmætu
kröfu á oddinn". Hverjir eru
af síðustu samnmgum.
Hann mótmælti firrum stjórn-
arliða um kaupmáttaraukning-
una. Verðhækkanir og skatta-
lögin sem leggðu þyngstu byr.ð-
arnar á láglaunin hefðu gert.
kauphækkanirnar að engu.
Eðvarð hafði deilt á skattalögin.
Hvað gerði hann á Alþingi þeg-
ar þau voru samþykkt? H.vað
gerði hann í húsnæðismálunumi?
Um lífeyrissjóðina sagði Friðrik
að lokum, að ha-nn teldi ekki
hina mörgu smáu lífeyrissjó8i,
sem verðbólgan æti upp, heppi-
lega lausn á eftirlaunamálum
verkafólks. Hitt væri réttari
stefna að verkalýðshreyflngin
krefðist lífvænlegra eftirlauna
fyrir verkafólkið, hvort sem sú
stofnun sem framkvæmd hefði
á hendi héti Tryggingastofnun
ríkisins eða eitthvað annað.
Fram kom tillaga um sérstak-
Framliald á 3. síðu
‘ÁSKÓ^
Hagkvæmt
er
heimanám
Bréfaskólinn kennir 40 námsgreinar.
Hann starfar allt árið svo hægt er að byrja
nám hvenær sem er.
Meðal námsgreina má nefna: fslenzku,
dönsku, ensku, þýzku, frönsku, spænsku,
esperanto, bókfærslu, reikning, eðlisfræði.
mótorfræði, bæði um benzín- og diesel-
vélar, siglingafræði fyrir réttindi að 30
lestum, um viðhald og meðferð búvéla,
sálar- og uppeldisfræði, fundarstjórn og fund-
arreglur. Staða kvenna á heimili og í þjóðfé-
lagi.
Námstækni (kennt að læra á réttan hátt).
Kennsla að leika á gítar, tefla manntafl og
margt fleira.
Sendum kynningarrit þeim sem þess óska.
Bréfaskóli SÍS og ASÍ,
Ármúla 3, Reykjavík, sími 38900.