Stormur - 10.02.1936, Page 1

STORMU R
XII. árg.
Reykjavík, 10. febrúar 1936.
4. tbl.
Dýpra »g dýpra.
Endalaust sígur á ógæfuhlið
og undir í djúpunum logar.
I.
Nú á þing að koma raman eftir cæpa viku. En hvað á
þetta þing að gera, spyrja nenn. Hálfur annar mánuður
er Iiðinn síðan 123 daga þinginu lauk, — lengsta þinginu,
sem staðið hefir á Islandi.
Þetta þing fann engin bjargráð, kostaði ríkissjóðinn
ca. 300 þús. króna, og vann það eitt til afreka, að af-
greiða hæstu fjárlögin, sem enn hafa verið afgreidd og
stórauka tolla á nauðsynjavörum alls almennings.
Eru nú nokkrar líkur fyrir því, að stjórnin eða þing-
flokkur hennar hafi váxið að visku og framsýni síðan?
Ætli gáfurnar í Hermanni, Haraldi og Eysteini séu
ekki svipaðar og þær voru á Þorláksmessunni síðustu, eða
hvenær það var, sem þinginu var slitið? Ætli þýháttur
framsóknarliðsins og sannfæringarfjötrar séu ekki eða
verði ekki á næsta þingi svipaðir og þeir voru á því síð-
asta? — Ætli vitsmunum og heilindum gamla mannsins,
Magnúsar Torfasonar, verði ekki eitthvað líkt varið 1936
sem þeim var 1935?
Ein breyting verður að vísu. Þá verður Ásgeir Ás-
geirsson kominn heim úr hinni frægu Vínlandsför sinni og
getur skýrt frá samtalinu, sem hann átti við Roosevelt for-
seta Bandaríkjanna. Kannske að björgunin komi þar. ^—
Hvað segir Jónas?
II.
Nei, í alvöru mælt, þá þarf enginn að vænta þess, að
þetta þing geri nokkurn skapaðan hlut, sem að því hníg-
ur að draga úr þeirri þungu kreppu, sem nú þjakar allan
landslýðinn. Ef það gerir nokkuð verður það fremur til
að þyngja hana en létta. Auknum tollum og sköttum getur
það að vísu eða þorir ekki að bæta við, því að svo eru nú
klyfjarnar orðnar þungar, að klárinn myndi kikna undir,
ef við væri aukið. En annað getur það gert og gerir sjálf-
sagt: að auka einokunarfarganið og hækka m^ð því verð
vörunnar um leið og kipt er fótum undan atvinnurekstri
þeirra manna, sem með vörur þessar hafa verslað. — Nýj-
um bitlingum og embættum verður og að sjálfsögðu bætt
við til þess að fjölga lífvarðarsveitinni, sem leggur svo
fram fé til blaðaútgáfu flokkanna og kosningastarfsemi.
Mega hinir ríkislaunuðu menn stjórnai’flokkanna, og þeir,
er við einokunarfyrirtæki og ríkisfyrirtæki vinna, greiða
stórfé til flokksbaráttunnar. Miðlungslaunaðir menn 25—
50 kr. á mánuði af launum sínum og mundi mörgum sjálf-
stæðismanninum svíða, ef hann þyrfti að greiða jafnhátt
til kosningastarfsemi sjálfstæðisflokksins.
III.
Það mun flestum mönnum koma saman um að aldrei
hafi ástandið verið alvarlegra eða verra en það er nú. —
Togararnir reknir með stórhalla, þúsundir manna atvinnu-
lausir, viðskiftin við útlönd öll í fjötrum og vöruinnflutn-
ingur í raun og veru að miklu leyti stöðvaður til landsins,
jafnvel á brýnustu lífsnauðsynjum. — Er blátt áfram
hlægilegt um leið og það er grátlegt að hlusta á sumar
sögurnar, sem nú ganga um viðskifti innflytjenda við inn-
flutnings- og gjaldeyrisnefnd og bankana. Sagt er t. d., að
einn af stærstu matvörukaupmönnum í Reykjavík hafi
fyrir nokkru farið fram á að fá innflutningsleyfi fyrir
nokkrum tugum sekkja af kartöflum, þar sem bærinn var
að verða kartöflulaus. Hann fékk leyfi fyrir 7 pokum.
Það mun láta sem næst því að vera mátulegt fyrir heimili
hans og starfsfólk. — Kaupmaður á Vesturlandi sækir um
leyfi fyrir innflutning á nokkrum tugum sekkja af '.'úg-
mjöli. Hann fær leyfi fyrir 2VSi sekk. — Stórt iðnaðarfyrir-
tæki hér í bænum fær síðastliðið ár að flytja inh hráefni
fyrir 40—50 þús. króna. Nú er þessi innflutningur skorinn
niður í tæpar 2000 kr. Auðvitað verður fyrirtækið að
hætta. — Svona mætti telja í það óendanlega.
Það eina, sem leyft er að flytja inn ótakmarkað, er
tóbak og vínföng, því að á þessu hvorutveggju lifir ríkis-
sjóðurinn. — Skúffur vínverslunarinnar og tóbakseinka-
sölunnar eru skrapaðar innan á hverju kveldi, og skilding-
arnir, sem þaðan koma, fleyta ríkissjóðnum yfir daglegu
útgjöldin og brýnustu nauðsynjunum — launum til Hfs-
varðarsveitarinnar.
IV.
Svona er nú ástandið í byrjun ársins 1936.
Stjórn hinna vinnandi stétta er búin að lama hi.iar.
vinnandi stéttir í stað þess að bæta hag þeirra, eins og
lýðski’umararnir lofuðu við síðustu kosningar. I stað þess
að bæta kjör þessa fólks hafa brýnustu lífsnauðsynjar
þess verið stórhækkaðar í verði með auknum tollum, og
jafnhliða því hefir verið þrengt svo að kosti stærstu at-
vinnurekendunum, að þeir verða að draga saman seglin
og sumir kikna algerlega undan álögunum. Af þessu leið-
ir svo auðvitað stóraukið atvinnuleysi.
Svo þykjast þessir loddarar, sem verkamenn hafa fal-
ið mál sín, hafa efnt öll loforð sín með því að fá sam-
þyktar alþýðutryggingarnar. En þessar tryggingar, þótt
góðar séu í sjálfu sér, a. m. k. sumar þeirra, auka aðeins
á útgjöld hinna bláfátæku manna svo tugum króna skiftir
á ári, og gerir þeim því lífsbaráttuna enn harðari en hún
þyrfti að vera. — Og svo guma þessir menn af og blöð
þeirra, að þeir séu síf.elt að vinna nýja markaði og áfella
jafnframt útgerðarmenn fyrir að þeir skuli ekki á undan-
förnum árum hafa leitað fyrir sér um nýja og aukna mark-
aði. — En þeir þegja að vonum um það, að stjórn þessara
flokka hefir setið að völdum síðan 1928. Fyi’stu 3 árin
voru v.eltiár, þau mestu, sem komið hafa síðan land bygð-
ist. Miljónirnar streymdu í ríkissjóðinn og tekjurnar fóru
svo mörgum miljóna króna skifti árlega fram úr áætlun.
En öllu þessu ógrynni fjár var sóað, mestum hlutanum í
ráðleysu og vitleysu og sumu var blátt áfram stolið. — En