Stormur - 20.03.1936, Qupperneq 1

STORMUR
RHstjftri Magffiút Magnússon
Tvelr Jénasar
Eins og kunnugt er unnu þeir saman um langt skeið
Jónas Jónsson og Jónas Þorbergsson, og voru hinir mestu
alúðarvinir, enda innrætið sama hjá báðum. Nánust var
þessi samvinna á meðan Jónas Þorbergsson var ritstjóri
Tímans og Jónas Jónsson ráðherra. Skrifuðu þá þessir tveir
menn blaðið að heita mátti. Valdi Hriflu-Jónas sér það
hlutskiftið að skrifa róggreinar um einstaka menn, en Jón-
as Þorbergsson tók það aðallega að sér, að rangfæra mál-
efni og snúa sannleika í lygi og lygi í sannleika. Tókst
báðum mönnunum allsæmilega að leysa þetta hlutverk sitt
af hendi, enda unnu hér báðir að því sem skapi þeirra og
hjarta stóð næst.
Svo varð Jónas Þorbergsson útvarpsstjóri og gekk þar
með undir það jarðarmen að vera hlutlaus og snúa ekki
lygi í sannleika eða sannleika í lygi, og hefir það hlotið
að vera honum þung raun svo framarlega, sem það hefir
nokkru sinni flökrað að honum að halda þenna eið sinn.
En hærri laun og meiri virðingarstaða freistuðu mannsins.
En skömmu á eftir, að Jónas varð útvarpsstjóri, kom dá-
lítið fyrir, sem kældi nokkuð í svip hina innilegu vináttu
þessara manna, sem um langt árabil höfðu hilmað yfir
hver með öðrum og svarist í fóstbræðralag um það, að láta
engin meðöl ónotuð, og því síst þau óheiðarlegu, til þess að
ófrægja andstæðinga sína. — Þetta atvik, sem fyrir kom
var það, að Jónasi Þorbergssyni þóttu laun sín heldur við
stakk skorin,-þótt hann hefði nokkuð á annan tug þúsunda
króna í laun með öllu og öllu. Til þess að bæta upp þessi
litlu laun sín, gerðist Jónas því nokkuð djarftækur á fé
þeirrar stofnunar, sem honum var trúað fyrir. Þessi fjár-
öflun varð hljóðbær og dæmd þungt að vonum af öllum,
sem kunna að gera nokkurn greinarmun á réttu og röngu
og nokkrar kröfur gera um það, hvernig háttsettir starfs-
ínenn ríkisins eiga að hegða sér í embætti sínu eða sýslan.
Þegar Jónas Jónsson varð áskynja um þetta brot
Bafna síns, tók hann honum það illa upp og vítti hann
harðlega fyrir það. Þorbergssyninum þótta þetta að vonum
allmikil tiltektasemi af nafni sínum og hann ekki hafa
sýnt honum þann stuðning í þessu mótlæti, sem hann hafði
vsenst. Fanst Jónasi Þorbergásyni, og það með réttu, að
brot sitt væri smáræði eitt hjá afbrotum Hriflu-Jónasar í
ráðherratíð hans, sem hann hafði vitað um með og þagað
yfir eins og trúr þjónn. — Sýndist útvarpsstjóranum, sem
n°kkur hundruð krónur væri lítill peningur hjá þeim tug-
um og hundruðum þúsunda og jafnvel miljónum, sem alla-
Veea höfðu gengið í súginn hjá Jónasi Jónssyni, og hann
ekki getað gert grein fyrir að notað hefði verið samkvæmt
þingsins eða á ráðvandlegan og skynsaman hátt. —
sá var munurinn á brotum þessara manna, eða öllu
heldur aðstöðu, sem Jónas Jónsson gerði sig merkilegan
yfir við nafna sinn, að brot Jónasar Þorbergssonar varð
uPPvíst og sannað og heyrði undir almenna dómstóla, en
fjáróreiða Jónasar Jónssonar var falin undir fölskum út-
gjaldaliðum, og óglöggum reikningsskilum, og loks heyrðu
svo afbrot hans undir landsdóm sem þannig var saman-
settur, að sökudólgurinn þurfti ekki að óttast, að hann
kæmi nokkru sinni til þess að dæma um þessa miklu af-
brotaflækju.
En það er gamalt máltæki, sem segir: „Sækjast sér
um líkir“, og einhver hagyrðingurinn hefir bætt við: „sam-
an níðingar skríða“, og það rættist hér. Jónasi Jónssyni
þótti vissast að blíðka sig við nafna sinn, því að hann vissi
of mikið og gat orðið hættulegur, ef hann snerist til and-
stöðu. Jónasi Þorbergssyni fanst líka vissast að hafa nafna
sinn góðan og því reyndi hann að gleyma því, þótt honum
hefði sárnað að fá siðferðisáminningar frá manni, sem
hann vissi, að var miklu sekari en hann sjálfur, og hefði
undir engum kringumstæðum getað fengið skilorðsbundinn
dóm, ef venjulegir dómstólar hefðu um afbrot hans fjall-
að, en hans eigið brot var þó ekki stærra en það, að góð-
viljaður dómari hefði getað slept honum með nokkurra
mánaða skilorðsbundinn fangelsisdóm.
— Og nú eru þessir tveir menn.aftur farnir að vinna
saman að því að reyna að halda saman fúasprekunum,
sem í flokknum eru. Er nú Jónas Þorbergsson, hinn hlut-
lausi útvarpsstjóri, kominn nafna sínum til aðstoðar við að
skrifa í blöð flokksins og skrifar undir bókstafnum T. í
Nýja dagblaðið, en dulnefninu Svipdagur í Tímann. Mun
flokknum ekki veita af þessari hjálp, því að blaðamenska
Framsóknarflokksins hefir verið með fádæmum léleg síð-
ustu árin, og fyrir utan þá nafnana tvo, sem báðir eru á
sína vísu ritfærir, hefir enginn maður skrifað stjórnmála-
greinar í þessi blöð, sem eftirtekt hafa vakið, og sýnir það
best hrörnunarmerkin á flokknum og hið mikla mannhrak,
sem hann er í. Enda er nú svo komið, að naumast nokkur
ritfær ungur maður fer í Framsóknarflokkinn, þeir skiftast
millum allra hinna flokkanna, en aftur á móti hefir flokk-
urinn tpað öllum greindustu og færustu eldri mönnunum,
sem í flokknum voru, sem flestir hafa horfið til Bænda-
flokksins og nokkrir til Sjálfstæðismanna. Mun í engum
flokki hlutfallslega í landinu nú vera jafnlítið mannval og
í Framsóknarflokknum og er glögg spegilmynd af því,
hvernig þingflokkur hans er skipaður. Er það tvímælalaust
lélegasti þingflokkurinn að mannvali, sárfáir yfir meðallag
að vitsmunum eða þekkingu, en margir fyrir neðan og
sumir langt fyrir neðan, jafnvel svo, að undrun vekur, að
þessir menn skuli hafa komist á þing.
Það er því í raun og veru mannkærleikaverk hjá Jón-
asi Þorbergssyni að koma þessum síminkandi og síhrörn-
andi flokki til liðs, en hrörnunin og uppdráttarsýkin er orð-
in svo mikil, að hætt er við því, að sjúklingurinn eigi sér
ekki batavon. Það er komin kölkun í æðarnar og lungun
eru líka mjög biluð, sem eðlilegt er af öllum þeim óhroða
sem ofan í þau hefir farið á undanförnum árum. — Hefir