Stormur - 12.06.1936, Side 3
STORMUR
3
láta aðra en okkur hér heima vita af því að þeir séu komm-
únistar, en nú fá þeir ekki dulið það lengur fyrir neinum
þeim, sem hingað koma og kynnast þessu brölti þeirra. Ef
til vill stafar þetta af hugsunarleysi þeirra, en ekki hrein-
skilni. —
Líklega er þetta frumvarp ekkert kjánalegar samið
en svo mörg önnur, sem þeir stjórnarliðar unga út. Þarf
og engan að undra, þótt ýmislegt skringilegt komi í ljós,
Þegar farið er að framkvæma vanhugsaða lagasmíði, sem
•þessa. En eins og áður er drepið á, skal ekki mikið sagt
hér um frumvarpið sjálft; þó er eitt atriði í því, sem vert
er að í minnum sé haft, og það er síðasta ákvæðið í 6. gr.,
þar sem svo er fyrir mælt, að innlendir ferðamenn skuli
víkja úr gistihúsum fyrir hinum útlendu.
Um ,,Alfífuöld“ í Noregi segir svo í Heimskringlu
Snorra: Það fylgdi og þessu, að þá skyldu danskir
tnenn hafa svo mikinn metnað í Noregi, að eins þeirra vitni
skyldi hrinda tíu Norðmanna vitnurn". Hér er þó ólíku
saman að jafna, því að á „Alfífuöld“ var það útlent fólk,
sem setti Norðmönnum þessa kosti, en hér munu þeir verða
að teljast íslenskir menn — hvort þeim er það ljúft eða
leitt — þessir stjórnarliðar, sem hér gera metnað landa
sinna ekki meiri en þetta.
Meira um Guðmund.
Sá maður, sem má teljast fullorðinn, og dæmir aðra
tnenn aðeins eftir sjál/um sér, hefir lítið lært af lífinu.
En svo er þessu varið með Guðmund Þorkelsson. Hann er
ekki sendibréfsfær, og því ályktar hann svo, að ég eða
aðrir, sem hann hefir féflett, séu það ekki heldur, og út
frá þeirri ályktun snýr hann heift sinni gegn Sig. Bernd-
sen og Gesti Guðmundssyni. Gerir hann þetta á svo mjög
álappalegan hátt í Alþýðublaðinu, að furðu sætir. Eru
auðvitað allar varnir svikarans Guðm. Þorkelssonar illa
séðar í alþýðumálgagni, því að fyrst og fremst eru það
alþýðumenn á mínu reki, sem hafa um sárt að binda vegna
svika hans og samviskuleysis.
Guðmundi hefir oi'ðið það á, að taka þann kostinn,
sem síst skyldi, nefnilega þann að fara að ómyndast við
að svara mér, án þess að hnekkja einu einasta orði af því,
sem eg sagði í grein minni í Stormi. Ef hann hefði haft
vit á að samsinna með þögninni sannorðri frásögn minni,
bá hefði nú fyrnst yfir þetta athæfi hans, eins og svo mörg
údæði, sem þögnin hefir jafnað við jörðu, en úr því hann
Itýs sér að deila um sig og sína pretti á opinberum vett-
Vangi, þá skal verða svo eftir fylgt, að hann berji sér á
brjóst, rífi klæði sín og reiti hár sitt og beri fram ámóta
úskir og Jerúsalems-dætur forðum, nefnilega að svikin
hylji sig og prettirnir hrynji yfir sig, svo ásýnd hans verði
úsýnileg lesendum þeii'ra blaða, sem deilu okkar birta.
Það vita allir, að margra ára vinátta hefir verið milli
óuðmundar Þorkelssonar og Sigurðar Berndsen og einnig
margra ára viðskifti, — göfuglyndi Sigurðar hefir sýnt
;Sig gagnvart Guðmundi, alt frá því að borga 1 kr. bílfar
íyrir Guðmund og svona upp eftir viðskiftastiganum og
nú síðast að salta dómkröfu á Guðmund, og nær sá dómur
yfir helftina af húsgögnum hans.
Eru því illgirnislegar getsakir Guðmundar í garð Sig-
urðar ágæt spegilmynd af innræti hans og sómasamleg
viðbót við syndáregistrið!
Það skiftir mig engu máli hvaða nöfn Guðmundur
Velur fulltrúum þeim, sem urðu þess valdandi, að dóm-
^rafa mín á Guðmund ónýttist, hann kallar fulltrúann
>>draug“ í grein sinni, og er það víst þakklæti Guðmund-
ar «1 fulltrúans fyrir samvinnuna í þessu máli. „Annars
sWal það tekið fram, að ég mun tafarlaust gera ráðstaf-
anir til málshöfðunar út af umræddri grein“, segir Guð-
^undur. Þarna tekst nú Guðmundi fyrst upp mikilmensk-
:an, og gorgeirinn, mitt í niðurlægingunni, er ofar öllu, sem
þekst hefir af samskonar góðgæti, — sagan um hrossa-
taðskögglana, sem þóttust vera epli, er léleg fyndni á
móti gorgeir Guðmundar Þorkelssonar heildsala.
Og að endingu þetta, ef Guðmundur er nú í dag ekk-
ert farinn að draga úr þessum málshöfðunar-ráðstöfunum,
þá ætti hann að sjá svo til, ef hægt væri, að hinn vinsæli
fulltrúi lögreglustjóra Ragnar Jónsson hefði ekki neitt
með rannsóknina að gera. — Eg ráðlegg þér þetta, Guð-
mundur, af góðum hug, eg veit þú skilur það.
En ef til málshöfðunar kemur, skal ekki standa á
mér að mæta og margt getur þá rifjast upp.
Reykjavík, 9. júní 1936.
Guðm. Jónsson.
Gamlar sagnir
(Brynjólfur biskup).
Meistari Brynjólfur biskup í Skálholti vísiteraði þetta
sumar (1677) Vestfjörðu í þriðja sinni, og messaði at
Flateyjarkirkju XII. sunnudag eftir Trinitatis. Þar bjó þá
Jón bóndi Torfasonar prests Finnssonar. Hann átti bók
eina á pergamenti, með munkariti eftir langfeðga sína;
þar voru á Noregskonungasögur og margt annað og var
hún kölluð Flateyjarbók. Biskup falar hana óðar fyrir pen-
inga og er það fékst ei, þá fyrir V hundruð í jörðu og var
hún eigi föl at heldur. En síðan, er Jón fylgdi honum til
skips úr eyjunum, gaf hann honum bókina, og ætla menn
að biskup hafi launað honum að fullu. — Þá bók gaf hann
seinna konunginum, því honum bauðst að vera sagna-
meistari Friðriks konungs. Afsakaði hann sig frá því hæ-
versklega og kvaðst eigi mega fara með konu sína og börn
í önnur lönd, en síðan var honum falið á hendur að útvega
fornfræði.
Hann reið með fullgjörða menn að viti og burðum í
vísitatísíur sínar og stundum fjölmennur á Austfjörðu eða
Vestfjöi-ðu. Hafði hann með sér lærða menn sína, skóla-
meistara og heyrara, presta hygna, eður aðra velframaða
menn, til góðra úrræða, ef taka þyrfti til, og svo til að
þurfa síður liðs annara, og svo nokkurn þann, er var orku-
maður mikill, ef stórbokkum þyrfti að mæta.......... .
Það bar við um veturinn (1650), að skólasveinar
XIII urðu berir að galdrastafa meðferð af unggæði og
nýnæmi því, er þá leiddi margan, með aðstoð vondra
dæma, til hjátrúar og afguðadýrkunar, og hafði þvílíkt
slæðst af Vestfjörðum þangað. Lét Brynjólfur biskup þá
sæta refsingu alvarlegri, og vísaði þeim frá skólanum, en
þó ei undir dómaraaðgerðir, er ómjúkar voru í slíkum
málum á þeim tíma, með því að hann vildi eigi koma góðra
manna börnum 1 svo mikla óhamingju, en leitaði heldur
ráða utanlands, og var honum leyft að taka þá aftur til
læringar, er slíkt hafði hent af einni saman óvisku. Tók
hann aftur flesta af þeim og reyndust margir vel.......
En þó Bryjijólfur biskup væri þrautgóður í þessu, þá
var hann siðavandur við presta sína um lifnað þeirra og
kenningu; ekkert vildi hann sjá á þeim yfirlæti eða laus-
ingjahátt, og ei að þeir hefðu sítt hár, lét hann þá stytta
það undir vígsluna og afskera, svo ei náði lengra en ofan
fyrir eyrablaðið, en jafnt því, og svo hafði hann sjálfur.
En það kalla sumir verið hafa páfa- eða munkasiðasnert,
sem suma hluti aðra er í fari hans voru, sem og enn mun
verða frá sagt...Það er almælt, að Brynjólfur biskup hafi
lærður verið í flestum hlutum, svo að enginn biskup hafi
jafnlærður verið á íslandi, og að því skapi væri margur
annar skörungsskapur hans; voru þá og menn lærðastir í
landi á latínu og margt annað. Ólafur prófastur Einars-
son hafði setið næstur honum, er hann vísiteraði Aust-
fjörðu; virði hann engan prest meira meðan hann lifði.
Frh.