Stormur - 30.10.1936, Blaðsíða 3

STORMUR
S
Rangsleitni Kjötverðlagsnefndar
Þeir Garðar Gíslason stórkaupmaður og dr. Oddur
Guðjónsson hafa báðir ri,tað í Morgunblaðið mjög eftir-
tektarverðar .greinar um starfsemi kjötverðlagsnefndar-
innar, sem „þjófurinn úr heiðskýru lofti“, er formaður
fyrir.
Er sýnt með greinum beggja þessara manna, að
kaupmenn eru ekki einungis beittir hinni mestu rang-
sleitni af nefndinni, heldur er og bændum unnið stórtjón
"Vegna hlutdrægni nefndarinnar, sem verður því valdadi,
að mjög dregur úr sölu ketsins á innlendum markaði,
sem er langsamlega besti markaðurinn.
I blaðinu „íslendingur" á Akureyri birtist nú enn
fyrir skömmu grein, sem sýnir mjög vel ójöfnuð þann,
sem kaupmenn verða að þola í þessum efnum, og þykir
annars svo: Kaupmaður hér í bænum (þ. e. Akureyri),
rétt að greina hér frá aðalefni hennar. Þar segir meðal
sem haft hefir með höndum sölu kjöts um fjölda ára,
og er afarvel látinn af viðskiftavinum sínum, hefir nú
orðið að sæta þeim afarkostum, að mega ekki selja nema
25% af kjöti því, sem honum er leyft að taka við, inni í
landinu, en 75% verður hann að selja til útlanda, en
þar er markaður miklum mun verri, og S. í. S. látið sitja
að þeim besta, sem þar er völ á. Af þessum 25% dragast
síðan 4500 kg., sem kaupmaðurinn verður fyrst að salta
til útflutnings, áður en hann fær að selja í bæinn, og
segir kjötverðlagsnefnd, að þetta sé gert að skilyrði xegna
þess, að kaupmaðurinn hafi í fyrra selt meira inn í land-
inu en hann mátti,. Auðvitað hefir nefndin enga laga-
heimild til að beita slíkri „hegningu ‘, eins og hún nefnir
þetta.
I lögunum er sektarákvæði og þau ber að nota, ef
brotið er út af settum lögum. — Síðan sækir þessi um-
ræddi kaupmaður um útflutningsleyfi, en þá neitar
nefndin honum. Slíkar eru aðferðirnar. Síðan gaf þó
nefndin þá skýringu, að neitunin væri aðeins til frestunar.
Aðrir eiga sem sé að komast að á undan. Verð mun vera,
tiltölulega gott á þeim markaði, og á S. í. S. að fá að sitja
að honum á meðan verðið helst. Danskur markaður er
aftur á móti úrgangsmarkaður, og neitun á útflutningi, til
Noregs, jafnhliða gífurlegri takmörkun á innanlandssölu,
er því hér um bil það sama og að eyðileggja verslun þessa
kaupmanns.
Annar kaupmaður er hér í bæ, sem verslar með
matvöru til bæjarmanna og hefir einnig haft með hönd-
um allmikla kjötsölu. Hann fær heldur ekki að selja
oema 25% í bæinn — hitt verður hann að flytja út. En
þar sem þessi kaupmaður hefir lítil verslunarviðskifti við
bændur, svo að vöruúttekt kemur ekki til greina, þá eru
slík skilyrði alveg það sama og að neita versluninni al-
-gerlega um slátrun.
Slíkum aðgerðum sem þessum fylgja bréf frá kjöt-
verðlagsnefnd, sem eru stíluð eins og þau ættu að fara
tfl glæpamanna. Svo ókurteis er tónninn og belgingsleg-
Ur- Það minsta, sem hægt væri þó að krefjast af þessum
bjónum stjórnarinnar, er, að þeir geti skrifað almenn
verslunarbréf eins og siðaðir menn.
Engu hefir kjötverðlagsnefndin eða formaður henn-
ai’ svarað þessum ásökunum og en^u hefir nefndin heldur
svarað grein dr. Odds Guðjónssonar. — Hinsvegar hefir
smbögusmiðurinn, formaður nefndarinnar „svarað' grein
Garðars Gíslasoar, ef svar skyldi kalla, því að þar eru
eugin rök og ekkert annað en illyrði um þenna stórmerka
^^upsýslumann, sem bændur landsins eiga mjög mikið að
bakka, fyrir atorku hans í öflun nýrra markaða á afurð-
Urn Þeirra og hugvitssemi um nýja framleiðsluháttu og
verkunaraðferðir.
Svipar skrifum þessa biltingasnáða Framsóknar-
flokksins mjög tii skrifa Tímans um Garðar Gíslason
hér á árunum. Svaraði Garðar þeim meðal annars með
því að fá ritstjóra Tímans dæmdan í 5000 króna skaða-
bætur í Hæstarétti fyrir róg og atvinnuspjöll og mun sú
upphæð, eins og margar fleiri, hafa lent á Sambandinu,
og það síðan jafnað henni niður á bændur landsins, eins
og það jafnar nú niður kostnaðinum af saurblaðaútgáfu
sinni.
Varð þeim Tímagreyjunum svo bilt af þessu, að
rógurinn um Garðar þagnaði og hefir hann verið að
mestu óáreittur síðan. — Sennilega metur Garðar Pál
þennan ekki svo mikils. að hann nenni að beita við
hann sömu aðferðinni og hann hafði við þáverandi rit-
stjóra Tímans, enda hreinn óþarfi að taka manninn al-
varlega, því að bændur eru löngu hættir að taka mark á
honum.
Menníng nátimans
og meín hennar.
Svo nefnist grein, sem birtist í síðasta Eimreiðar-
hefti, og er ritstjóri tímaritsins, sem skrifar hana, en hún
er að mestu leyti útdráttur úr bók, sem heitir „Man the
unknown" eftir hinn heimsfræga lækni og lífeðlisfræðing
dr. Alexis Carrel, sem hlaut Nbbels verðlaunin 1912.,
Dr. Carrel fer mjög hörðum orðum um siðmenningu
nútímans, og segir meðal annars svo um hana:
Siðgæðið er ekki lengur til í félagslífi voru. Það hefir
verið upprætt. Ábyrgðartijfinningin er svæfð. Þeir, sem
gera greinarmun góðs og ills, þeir, sem eru starfsamir og
forsjálir, eru taldir flón. Ef þeir spara sér fé til uppeldis
börnum sínum eða til styrktar sjálfum sér og heimili
síu í ellinni, er því stolið af ósvífnum fjáraflamönnum
eða tekið með valdi af stjórninni og gefið þeim, sem aldrei
hafa aflað neins (auðk. hér), vegna eigin fyrirhyggju-
leysis, eða lent í kröggum vegna skammsýni annara, svo
sem hagfræðinga hins opinbera, iðjuhölda eða banka-
manna. Sú kona, sem alið hefir börn og fórnað sér fyrir
þau og uppeldi þeirra, í stað þess að hugsa um sjálfa sig
og sína eigin framtíð, er minna metin í félags- og sam-
kvæmislífinu, en hofróðan, sem hugsar mest um sjálfa
sig og útlit sitt. Siðferði í kynferðismálum er alls ekki
talið tiJ dygða. Kynvilla breiðist óðfluga út. Leiðbeinend-
ur í ástamálum eru að verða fjölmenn stétt og ekki sú
tekjuminsta. Menn eru metnir eftir auðæfum þeirra en
ekki dygðum. Ef maður er nógu ríkur, getur hannn leyft
sér alt. Trúarbrögðin eru hártoguð, öllu dulrænu svift
burtu úr trúnni. í hálftómum kirkjunum prédika prest-
arnir hálfvolga siðfræði. Þeir láta sér flestir nægja hlut-
verk stjórnmálamannanna: að skríða og smjaðra fyrir
múgnum. — Etnstaklingurinn stendur uppi, varnarlaus
gagnvart allri þessari andlegu eitrun þjóðlífsins. Hann
sogast inn í hringiðu fjöldans. Því þegar maður lifir ipnan
um tóma glæpamenn eða heimskingja, þá verður maður
annaðhvort glæpamaður eða heimskingi sjálfur. Einangr-
un er eina leiðin til bjargar.
Dr. Carrel ræðst mjög á samskóla karla og kvenna,
og telur það ganga brjálæði næst að ætla konum og körl-
um sama uppeldi, eða gera sömu kröfur til mentunar
beggja! Hann segir, ,að mismunurinn milli kynjanna sé
miklu djúptækari og leyndardómsfyllri, en ytri líkamsein-