Stormur - 28.02.1942, Page 1

STORMU R
Ritstjóri: Magnús Magnússon
XVIIL árg. Reykjavík, 28. febrúar 1942. 3. tölnblað.
Jeremíasarbréf.
Reykjavík í febrúar 1942.
Gamli kunningi!
Rétt í því að eg var að setjast niður til þess að skrifa þér
þessar línur barst blaðið fsléndingur mér í hendur og þar
sá eg eftirfarandi vísur eftir Hallfreð vandræðaskáld:
Bretinn kom hér um svalan sjá
og sótti að kaupstöðum.
Allmargar stelpur urðu þá
að árásar flugvélum.
Beindu þær flugi að Bretunum
með braki og vélagný,
vörpuðu augna eldsprengjum
svo íkveikja varð af því.
Rættist nu margra manna von
um menning og siðgæði.
Það sagði herra Halldórsson
frá Höfnum í útvarpi.
Loks sneri Bretinn héðan heim
og hrósaði landanum.
En skildi eftir enskan fslending
í árásar flugvélum.
Það er annars dálítið broslegt, að um leið og kennimenn
kirkjunnar og fjöldi annara manna hrópar á landslýðinn að
leggja fram fé til þriggja eða fjögra nýrra kirkna hér í
Reykjavík, skuli ríkisstjórnin gera sér leik að því að eyði-
Ieggja siðferði fjölda stúlkna hér í bænum eða með öðrum
orðum styrkja það eftir mætti, að Bretinn „skilji eftir ensk-
an íslending í árásar flugvélum", eins og Hallfreður orðar
það.
En hvað er þetta, sem þú ert að bera á ríkisstjórnina?
get eg mér til að þú spyrjir. Og það er von að þú spyrjir,
því að þegar Hermann talar til sinna „góðu íslendinga“ er
hann þrunginn af siðferðisvandlætingu, og einna líkastur al-
vörugefnum og æruverðugum prestaöldungi, sem aldrei hefir
litið fram hjá „maddömunni“, altaf talið eignir sínar ráðvand-
lega fram og aldrei haft vinnumann, sem var svo illa inn-
rættur „að brenna upp fyrir sér atvinnuna“. En þrátt fyrir
alla siðferðisvandlætingu eignalausa mannsins, þá er þessu
samt nú svona varið. Það er vitað öllum Reykvíkingum, að
síðan vínbúðinni var lokað hefir kynning erlenda setuliðsins
og kvenþjóðarinnar hér í Reykjavík stóraukist. í fjölda
mörgum húsum sitja Bretar með íslenskum stúlkum við vín-
drykkju, og auk þess hafa svo Bandaríkjamenn lagt undir
sig annan stærsta samkomusal bæjarins og mega þar hafa
vínveitingar að vild sinni.
En á þetta horfir kenslu- og kirkj umálaráðherrann sljóum
augum og sömuleiðis ofstækismennirnir í hópi goodtemplara,
enda er það máske ekki nema að vonum, því að löngum hefir
orð á því leikið, að þeir teldu skírlífi kvenna enga þjóðar-
nauðsyn. Annars er spillingin og vitleysan í áfengismálunum
farin að nálgast það, sem hún var mest á bannárunum. Þrátt
fyrir lokunina flæðir vín frá setuliðinu, og nokkrir sprútt-
salar hafa tugþúsunda tekjur á mánuði. Þetta vín og smygl-
að drekka þeir, sem ekert vita, hvað þeir eiga með pening-
ana að gera, en þeir sem minni hafa efnin, drekka alls konar
brugg. Hefir nú bannofstækismönnunum tekist það, sem
þeim hefir aldrei fyrr tekist, að kenna nær öllum íslending-
um að brugga áfengan drykk, sem kostar því nær ekkert.
Og því er ekki að efa, að þessi bruggun heldur áfram, þótt
vínbúðirnar verði opnaðar,' þótt eitthvað dragi að sjálfsögðu
úr henni. Afleiðingin af lokuninni hefir orðið þessi:
1) Ríkissjóður hefir vei’ið sviftur miljóna tekjum.
2) Allri þjóðinni hefir verið kennt að brugga áfengi
3) Kynning setuliðsins og íslenska kvenfólksins hefir stór-
aukist.
4) Nokkrir menn hafa drepist af áfengiseitrun, og á aðra
hefir fallið sár eins og á holdsveika menn.
Það er ekki að furða, þótt ofstækisklíka hannmannanna
sé hreykin af þessum árangri af starfi sínu í þágu menning-
arinnar og siðgæðisins á íslandi.
Heyrst hefir, að nú eigi þingið að skera úr því, hvort lok-
unin eigi að halda áfram eða ekki. Öbeinlínis hefir það tvisv-
ar lýst vanþóknun sinni á henni, en þingmennina hefir brost-
ið einurðina til þess, að láta' það sjást svart á hvítu, hver
vilji þeirra er í þessu máli. Og ekkert er líklegra en að svo
verði enn, því að það er orðinn háttur þingmanna, að smeygja
fram af sér öllum vahda, og vera í einu og öllu ósjálfstæðir
þjónar ríkisstjórnarinnar.
Þú gast þess í bréfinu þínu til mín, að þú kendir ekki í
brjósti um nokkurn mann eins mikið nú og hann Stebba
okkar Jóhann. Ég 'neld líka að það sé full ástæða til þess, því
að manninum líður vafalaust ákaflega illa. Vonandi er að
vísu, að maðurinn hafi haft fyrirhyggju á því að birgja sig
dálítið upp áður en hann fór, og svo er nú Hermann vís til