Stormur - 21.09.1942, Síða 3

STORMUR
dæmunum, kongressflokkurinn gegn múhameðstrúar-
bandalaginu, kongressflokkurinn gegn furstadæmunum o.
s. frv. En eitt er sameiginlegt með öllum þessum flokkum:
mótstaðan gegn Englendingum.
Indverjar eru allra þjóða gestrisnastir, og ég hefi
hvergi verið þar, sem mér hefir þótt eins skemmtilegt að
sinna starfi mínu eins og þar.
Hér á eftir skal nú gerð ofurlítil tilraun til þess að
íekja stærstu drættina í sögu þessarar þjóðar, en eins og
að líkum lætur, verður aðeins stiklað á því stærsta.
Um 1500 f. Kr. eða fyrr, streymdu hirðingjaþjóðir
ljósar á hörund um afgönsku fjallaskörðin inn í Indland og
tóku sér.'bólfestu á sléttunum við Ganges. Hirðingar þessir
voru herskáir mjög og brutu undir sig norður og mið-
Indland og ruddust alla leið til fjallanna í suðurhl. lands-
ins. Hirðingjar þessir voru Aríar og steppuþjóðir, en hin
frjóa mold Indlands breytti þeim í akuryrkjuþjóð. í Sans- -
krít þýðir Aríi: aðalsmaður eða tiginn maður. Þeir áttu
sínar sérstöku bókmenntir og hétu hinar fyrstu bækur
þeirra Vedas, eða hin heilögu rit. Orðrétt þýðir Veda,
játning.
Þessi aríska þjóð hrakti brott frumbyggja landsins,
Dravidana, sem voru dökkir á hörund. Saga þeirra er
að mestu ókunn, en sennilega hefir þeim svipað til þjóða
sem byggðu Egyptaland, Mesópótamíu og víðsvegar í Af-
ríku og Asíu fyrir tíu til tólf þúsund árum. Aríarnir litu
með fyrirlitningu á Dravidana. Getgátur eru um það, að
stéttaskiptingin indverska sé þannig til orðin að Aríar hafi
ekki viljað blanda blóði við hina dökku Dravida (stétt
heitir á Sanskrít Varna, sem þýðir litur). Arísk einkenni
liafa enn greinilega yfirhöndina í Norður-Indlandi, en
Dravidar mega sín meira í suðurhluta landsins.
En þrátt fyrir stéttagreininguna og úfana milli þess-
ara tveggja þjóða, varð þó menning þeirra í mörgum
greinum hin sama, og Hindúatrúin festi rætur í öllu land-
inu. Með komu Daríusar Persakonungs og Alexanders
mikla til Indlands (326 f. Kr.), barst grisk menning til
landsins og austanvindarnir fluttu líka ýmislegt með sér
frá Kína yfir Tíbet.
Um 264 f. Kr. lagði Asoka keisari, einhver menntaðasti
einvaldur, sem veraldarsagan segir fi’á, nærri því allt
Indland undir sig og hófst þá gullöld Indlands. Asoka
lagðist fast gegn kreddum og öfgum Hindúatrúarinnar, en
gerði Buddhatrúna að ríkistrú. En er hann féll frá hnign-
aði Buddhatrúnni en Brahmarnir hófust aftur til valda.
Ýmsar þjóðir og þjóðflokkar ruddust inn í Indland
á næstu öldunum eftir dauða Asoka — Húnar, Tyrkir,
Persar, Mongólar og Múhameðstrúarmenn — og lögðu
,það undir sig, en fengu þó ekki bugað þróttmestu, inn-
lendu ættirnar, sem æ höfðu mikil völd og alþýðan hvik-
aði ógjarna frá Hindúatrúnni.
Á fjórtándu öld e. Kr. ruddust Mongólarnir inn í
landið. Djengis Khan vann Lahore í Punjab og Tamerlan
Delhi. Völd Mongólanna urðu mest á dögum þeirra Baburs
hins volduga og Aurungzeb, sonarsonar hans (1658—
1707), enda réðu þeir yfir nálega öllu Indlandi. Mongól-
arnir voru Múhameðstrúar. Byggingar miklar og aðdáan-
lega fagrar eru frá þessum tímum, en þá hófst trúmála-
ágreingurinn á milli Hindúa og Múhameðstrúarmanna,
sem æ hefir varað síðan.
Er veldi Mongólanna lauk, hófst yfirdrotnum Englend-
inga. í fyrstu vakti aðeins fyrir þeim að ná þar verzlunar-
yfirráðum og var það Austurindverska félagið sem for-
ustuna hafði í þessum efnum. Um 1761 hafði það alger-
lega bolað burtu hinum frönsku og hollenzku keppinaut-
um og réði þar öllu um verzlun og viðskipti. 1798 voru
3
Englendingar orðnir svo voldugir, að þeir skipuðu þar
landsstjóra, sem réði yfir mestöllu landinu.
Innanlandsstyrjaldir dróu máttinn úr þjóðinni, og árið
1875 varð mikil uppreisn í landinu, einskonar bylting ind-
verskra ættjarðarvina, en allar þessar óeirðir urðu til þess
að veikja viðnámsþrótt þjóðarinnar gegn yfirgangi Eng-
lendinga. Og að lokum fór svo, að Bretar urðu þar öllu
ráðandi og Viktoría drottning varð keisarinna Indlands.
Hér að framan hefir verið sagt nokkuð frá sjálfstæð-
isbaráttu Indverja í sambandi við æviferil og stjórnmála-
baráttu Gandhis. Verður nú stuttlega skýrt frá hinni
núverandi stjórnarskipun Indlands, en hana hlaut landið,
er óhlýðnisbaráttunni lauk 1935.
Stjórnarskipun þessi, sem nefnd hefir verið Govern-
ment of India, Akt 1935, var samþykkt af enska parla-
mentinu eftir sjö ára harðar deilur, og^er í raun og veru
einskonar málamiðlun, er mætti jafnmikilli mótspyrnu frá
Winston Churchill og öðrum alríkissinnum brezkum, sem
frá þjóðernissinnum Kongressflokksins indverska. Stjórn-
arlög þessi hróf-la ekkert við þeirri staðreynd, að Indland
lúti enskum yfirráðum, en þau veita Indlandi talsvert
rýmri sjálfstjtórn en réttarbæturnar frá. 1919 gerðu.
Eftir að heimsstyrjöldinni 1914—1918 lauk, hafa Eng-
lendingar smáaukið við sjálfsforræði Indverja, en gætt
þess þó að vera ekki um of örlátir við þá, enda ætlunin að
veita þeim aðeins á sínum tíma sömu réttindi og sjálfstjórn-
arnýlendur þeirra hafa. Kongressflokkurinn indverski, er
fastast hefir haldið á sjáll'stæðiskröfunum, stefnir hins-
vegar að fullu sjálfstæði, en hann taldi, eða a.m.k. Gandhi
að stjórnlögin frá 1935 væru áfangi á þessari leið.
Stjórnlög þessi veita aðallandsstjórninni eða varakon-
unginum geysimikið vald. Sambandsþing var sett á lagg-
irnar, sem framkvæmdarstjórnin lýtur undir, en vara-
konungurinn hefir ótakmarkað synjunarvald, og getur því
synjað öllum lagafrumvörpum þingsins um staðfestingu.
Auk þess heyra utanríkismál, kirkjumál og landvarnar-
mál undir varakonunguinn einan, og loks hefir hann svo
sérstakt umboð til þess að gera þær ráðstafanir sem með
þarf, til þess að halda uppi friði og reglu í Indlandi eða
einstökum hlutum þess, tr.vggja og varðveita lánstraust
og fjárhag landsins, vernda réttindi einstakra fylkja og
hagsmuni minnihlutans, og gæta þess að enginn verzlunar
eða viðskipta ójöfnuður eigi sér ptað. Og enn getur hann
svo, ef brýn nauðsyn krefur, vikið allri stjórninni frá um
stundarsakir.
Samkvæmt þessum stjórnarlögum er brezka Indland
og furstadæmin sambandsríki. Sameiginlegur dómstóll
hefir verið stofnaður og ætlunin er að koma á sameigin-
legu bankakerfi. Kongressflokkurinn hefir barizt gegn
þessu sambandi meðal annars vegna þess, að svo er um
hnútana búið, að ensku fulltrúarnir og fulltrúar fursta-
dæmanna, sem oftast nær greiða atkvæði að skapi Eng-
lendinga, eru alltaf í meirihluta.
Landsstjórarnir í hinum einstöku fylkjum bi’ezka Ind-
lands hafa svipað vald innan fylkjanna eins og varakon-
ungurinn hefir yfir landinu öllu. En lögin veita fylkjunum
víðtæka gjálfstjórn um allt, sem lýtur að fjármálum þeirra
lögreglumálum, fangelsum, uppfræðslu, sköttum af landi,
heilbrigðismálum, opinberri vinnu, skógarhöggi og lög-
gæzlu. Stjórnirnar í fvlkjum þessum eru kosnar af Ind-
verjum sjálfum, og þær hafa því nær ótakmarkað vald í
öllum málum, sem varða beinlínis fylkin sjálf.
Greinarnar í stjórnlögum þessum eru 451 talsins og
eru margar þeirra allflóknar og teygjanlegar og sum á-
kvæði þeirra eru alleinkennileg, t. d. það, að Burma er
greint frá Indlandi. Allmikið hefir verið rýmkað um kosn-
«
ingaréttinn, því að samkvæmt stjórnlögunum ffá 1919,