Alþýðuhelgin - 26.03.1949, Blaðsíða 1

Sveinn Skúlason:
Palladómar um alþingismenn 1859
Árið 1859 birtist i blaðinu „NÖRÐRI“ á Akurcyri lýsing allra þeirra
l’ingmanna, sem þá áttu sæti á Alþingi (höfðu vcrið kjörnir haustið 1858).
^ihgið var þá skipað 27 mönuum, 21 þjóðkjörnum og 6 konungkjörnum, auk
konungsíulltrúa, væri hann ckki þingmaður. Lýsing þessi á þingmönnum cr
eftir einn úr þeirra hópi, Svein Skúlason, þingmann Norður-Þingeylnga, cn
kann var þá ritstjóri Norðra. Sveiim var maður vcl ritfær, enda má ætla,
a® ýmsir hafi gaman af að lesa dóma hans uin þingmenn. Þeir eru græsku-
,ausir og virðist hann gera scr far um að segja kost og löst á mönnum.
^rásögn þessi er færð í þann búning, að hún cr brcf, scm hann ritar
kunningja sínum heim í kjördæmi sitt.
Hcr cr cigi lýst nema 26 þingmönnum, og stafar það af því, að árið 1859
kom eigi til þings Björn Pétursson bóndi á Hallfreðarstöðum, þingmaður
^uður-MúIasýslu. ' ...
fctta eru hinir elztu ,,palladómar“ um þingmenii, en slíkir dómar liafa
'crið' ritaðir nokkrum sinnum síðan.
'— Þá biöur þú mig að segja þcr
^álitið í fréttum af alþingi, því þiö
I uiinu kjördæmi séuð svo langt sett
II út úr veröldinni, aö þið fáið litlar
lettir og séuð svo afskekktir, cnda
'afi fulltrúar ykkar oftast vcrið ut-
'"'héraðsmenn, cr ekki hafi heimsótt
•’kkur til að segja ykkur rækilega
t' hvernig gcngi á þinginu, enda
U'íi ég
eins og þú segir satt, bvýna
,skyldu til að leiða ykkur í allan
p'inleika um þetta, íyrst ég lofaði
Vl UPP í ermina mina að finna ykk-
jn áður en ég færi til þings, og hcl'i
°ldur ekki komið síðan til að scgja
•' 'kur fréttirnar. Ég cr nú búinn aö
ykkur kjósendum mínum og'
°óui"i dálítið yfirlit yfir alþingis-
j.nálin, cn eftir því sem mér heyrist
j ^’éfi þínu, lætur þú þér þaö ekki
•'nda, Iicldur vilt láta ntig scgja
,Cr hitt og þctta um þingmenn og
's'"nlífi þingmanua í Reykjavík.
l’að er nú ekki vandalaust fyrir
nj'g að verða við bón þinni í þcssu
c 111 > því ég þykist lieldur ungur til
Sveinu Skúlason.
aö setjast í dómarasælið, og get bú
i/.l viö að fá ckki mildastan dóminn
sjálfur. Þó vil ég nú Icitast við að
segja þér cittlivað um þctta, til að
lcysa hendur mínar.
Þegar ég á að fara að segja þér
nokkuð um liina cinstöku þingmenn,
þá verð ég að byrja á byrjuninni eða
höfðinu, þar *sem konungsfulltrúinn
Páll Melsteð er. Surnir segja, að hamt
sé makalaus páll, makalaust járn, aðx--
ir að hann sé tvcggja handa járn. Ég
læt hvern segja um það sem vill, en
það er mér íullljóst, hvers vegna
hann hefur ætíð sent konungsfulltrúi
á alþingi kontið sér vel og verið í
aíhaldi ntiklu, svo að jafnvel þeir,
sent ef til vill haía grunað hann unt
græsku, hafa þó orðið til að hrósa
honunt og syngja honunt lof og dýrð.
Hann er einhvcr hinn liprasti gáfu-
ntaður, er land vort á, glöggur og
ljós í ræðunt sínum, og oft mikið
varið í athugasemdir hans. Hinn
mannúðlcgasti er hann í allri unt-
gengni, jafnt við alla þingmenn, og
lætur ekkert í ríkja við þá er mót-
mæla honum, og erfir hcldur ckki
við þingiö, þó að þaö láti ckki aö
oröum hans, en eftir því mun hann
nú santl mæla nteð málununt viö
sljórnina. Hann cr nú gantall maður
og gcrist lasinn, en þó vona ég aö
sjá hanu aflur á næsta þingi.
Hinn nýja forseta þingsins, Jón
GuÖniundsson þekkir þú uú. Scnt
forscti var hann hinn cljumesti maö-
ur eins og í öllu ööru, og fór það allt
vel úr hendi. Þó að hann væri cf til
vill ckki eins sterkur í því formlega,
scnt forntaður hans, þá vann hann
það upp ntcð því, að hann var hinn
frjálslyndasli forseti, og lét þinginu
kost á að skera úr nteð atkvæða-
fjölda vafaspurningum. Ef hann sté
úr forsetasæti og tók þátl í þing-
ræðum, fylgdi hann máli sínu, eins