Alþýðuhelgin - 09.04.1949, Side 3
bjóða mönnum til eins konar „þings“
í Norðanfara, eins og þeir voru
klæddir, án þess að færa hugsanir
þeirra í sérstakan sparibúning. Lítið
var um peninga manna á meðal um
þessar mundir, enda gekk Birni erfið-
lega að innheimta áskriftargjöld
blaðs síns. Tók hann það ráð, að
veita viðtöku öllum algengustu ís-
lenzkum vörum fyrir blaðið. Auglýsti
hann oft, að sér væri „kærkomin
borgun í hvítri eða mislitri ull, vel
þveginni og þurrkaðri. vel verkuðu
srnjöri, hörðum fiski, eða í sláturtíð-
inni í kjöti, mör og slátri, helzt úr
veturgömlu, sauðum og geldum ám“.
Björn Jónsson andaðist 1886, 84
ara að aldri.
Kristrún Jónsdóttir var fædd 1806.
Hún trúlofaðist 19 ára gömul Bald-
vin Einarssvni frá Hraunum. Skömmu
síðar sigldi hann til háskólanáms og
brást unnustu sinni einu eða tveimur
árum siðar. Er sagt, að hún hafi unn-
að heitt hinum glæsilega og gáfaða
unga manni, og harmað hann mjög
úilkið. Mörgum árum síðar, 1840,
Eiftist hún Ilallgrími Jónssyni, er
prestur varð að Hólmum í Reyðar-
íirði, mætum sæmdarmanni. Þau
Kristrún bjuggu að Hólmum til ævi-
loka. Synir þeirra voru Tómas lækn.
i v, kennari við læknaskólann í
Reykjavík, og síra Jónas, prestur og
Prófastur að Kolfreyjustað.
Kristrún andaðist 1881. Sighvatur
Hildur Jónsdóttir Johnsen,
systir Guðnýjar.
ALÞÝÐUHELGIN
107
Borgfirðingur getur þess, að hún
hafi verið vel skáldmælt.
Hildur Jónsdóttir var fædd 21. okt.
1807. Hún átti fyrst Pál Þorbergsson,
fjórðungslækni á Vestfjörðum, en
hann drukknaði á Breiðafirði
skömmu eftir brúðkaup þeirra. Ári
síðar giftist Hildur Jakobi Johnsen,
verzlunarstjóra hjá Örum og Wulf,
lengst á Húsavík, dugnaðarmanni og
hörkutóli hinu mesta. Þau eignuöust
sex börn.
Hildur og Jakob fluttust búferlum
til Kaupmannahafnar 1856. Jakob
andaðist 1870, en Hildur 1891. Hún
þótti hin mesta merkiskona, góð og
vinsæl. Hefur Matthías Jochumsson
ort eftir hana fallegt kvæði.
Magnús Jónsson var fæddur 6.
jan, 1809. Hann gekk menntaveginn
og tók pr'3stvígslu 1838. Árið 1854
varð hann aðstoðarprestur föður síns
á Grenjaðarstaö og fékk það presta-
kall að honum látnum. Þjónaði hann
því siðan til 1875. Sira Magnús var
hinn mesti ágætismaður. Hafði hann
erft hncigð föður sins til lækninga og
fékkst mjög við þær. Kvæntur var
hann Þórvöru Skúladót'ur prests í
Múla. Áttu 1 au margt barna, þ. á. m.
Jón kaupmann á Eskifirði, cr kvænt
ur var Guðrúnu Ásgeirsdóitur hins
eldra, kaupmanns á ísafirði, Ásgeirs-
sonar.
Margrct Jónsdóftir var fædd 1812.
Hún giftist Edvald Möllcr verzlun-
arstjóra á Akureyri og áftu þaii 10
börn. Meðal þeirra var Friðrik vorzl-
unarstjóri, faðir ólafs Friðrikssonar
ritstjóra.
HaMdór Jónsson var yngstur þeirra
Gren.iaðarstaffarsystkina, fapddur
1815. Ilann varð bóndi á Geitafelli í
Helgas,'aðahrcppi, kvæntist tvisvar
og átli fjölda barna.
SKÁLDKONAN SJÁLF.
Þá er komið að því, sem vera
skyldi mcginefni þessa grcinarkorns,
að una ul þær upplýsingar, scm
fundnar verða um Guðnýju skáld-
konu og ævi hennar. Guðný var
næstalzía barn síra Jóns og frú
Þorgcrðnr á Grcnjaðarstað, fædd á
Auðbrckku í Eyjafirði 20. apríl
1804. Eins og fyrr cr getið, hafði
faðir hennar fengið veitingu fyrir
Möðruvallaklaustursprestakalli þá
um vorið. Flutlust þau hjón norður
í aprílmánuði, þótt frú Þorgerður
væri komin að falli. Segir svo í
prestaæfum Sighv'ats: „Þegar síra
Jón kom norður, kom hann á heimili
sitt (Auðbrekku) á sumardagsmorg-
uninn fyrsta, en morguninn eftir
fæddi kona hans mevbarn; það var
heitið Guðný . . .“
Guðný' ólst upp með foreldrum
sínum, fyrst á Auðbrekku, en flutt-
ist mcð þeim tólf óra gömul aö
Stærra Árskógi. Þar dvaldist liún
með þcim nokkuð á cllefla ár, unz
faðir hennár fékk væitingu fyrir
Grcnjaðarstað. Þangað kom Guðný
22 ára að aldri. Hafði hún notið ó-
venjugóðs uppeldis og v'ar tvímæla-
laust betur menntuð cn títt var um
íslenzkar stúlkur á þeim tíma. Naut
hún þess, að faðir hennar hafði yndi
af kennslu, en bræður hennar nám-
íúsir, svo að hún mun hafa fcngið
áð fylgjast mcð þeim við bóklegar
iðkanir. Gáfur hennar voru sncmma
auðsæjar og bókhneigðin mikil, en
jafnfram hafði hún hlotið að erfðum
mjúkar líknarhendur föður síns.
Gcrðist hún sncmma nærfærin við
siúka og hóf ljósmóðurstörf ung að
árum. Lánaðist hcnni það vel, svo að
orð var á gert. Eigi er vitað, hve
sncmma tók að bara á skáldgáfu
Guöíiýjar, cn hitl virtist auðsælt, að
hún myndi verða hin mesta alkvæða-
og merkiskona, cf hcnni cntist aldur
til. Mun eigi ofmælt, að Guðný hafa
um þessar mundir horft brosandi og
ónægð til framtíðarinnar, svo marg-
ar og ágætar gjafir, scm hún liafði
þegið í vöggugjöf, jafnt til líkams og
sálar.
EIGINMAÐURINN.
Áið 1820, sama árið og Guðný
flut ist frá S'ærra Árskógi að
Grenjaðarstað, urðu þcir atburðir í
lífi hennar, sem örlögum réðu og
mötuðu ailan ævifcril hennar þaðan
af. Sumarið cða haustið 1826 réðist
til sfra Jons að Slærra-Árskógi urigur
og efríilegur - guofræðingur, Sveinn
Níelsson frá Snartartungu í Bitru.
Fylgdist hann mcð Jóni presti og
íjöiskyldu hans að Grenjaðarstað
vorð 1-827. og gerðist þá djákni lijá
honum. Svcinn var 25 ára gamall er
h?nn koin á hcimili síra Jóns, og
hafði þá fyrir Avrimur árum lokið
prófi frá Bessastöðuin. Honum er
svo lýst, að hann hafi verið „algcrf-
ismaður liinn mcsii til sálar og lík-
ama, mikill V'cxti, karlmenni að burð-
um og þjóðhagsmiður“. Hann var