Alþýðuhelgin - 07.05.1949, Page 1

Árið 1916, þegar liðin voru 300
ar frá dauða brezka stórskáldsin'
Williams Shakespeare, var þess at-
burðar minnzt með miklum hátíða
böldum um allan hinn menntaða
heim. Leikrit Shakespeares voru
leikín í hundruðum leikhúsa austari
Indlandi og vestur til Ameríku.
bithöfundar og ræðumenn kepptust
hver við annan og hlóðu hinum
n'ikla skáldsnillingi háa lofköstu.
Meðal þeirra, sem þá rituðu eftir-
uiinnilega um Shakespeare var Ge-
org Brandes, þá háaldraður orðinn.
Ritgerð hans var, þrátt fyrir það,
hin skemmtilegasta. Hafði Brandes
valið henni nokkuð sérstætt form.
Hann lætur Shakespeare rísa upp
°r gröf sinni á hátíðisdaginn, eftir
300 ára svefn í moldu niðri. Hittir
hann þá Brandes fyrstan manna og
þarf að spyrja hann ýmissa tíðinda.
^ykir Shakespeare margt af því
naesta furðulegt, sem Brandes getur
h'ætt hann um, þar á meðal undrast
hann mjög, Iive geysilegrar frægð-
ar sjálfur hann nýtur eftir allan
þennan tíma. Fer liann nú að telja
llPP ýmsa skáldbræður sína og
hunningja, sem samtíðin taldi jafn-
S11jalla honum eða snjallari. Brand-
°s íi'æðir hann á því, að fæstir
þeirra séu lesnir lengur, þeir heyri
arieins bókmenntasögumxi til. þegar
Shakespeai'e nefnir síðan ýmsa
bi'oddborgara og lxirðsnápa sam-
liðar sinnar, fær hann þau svör, að
Peir séu nú nxeð öllu gleymdir,
°enxa hinir fáu, sem sagan minnist
fyrir það eitt, að þeir voru kunn-
jngjar snjllingsins Shakespeare. Að
,°kum fi-æðir Brandes Shakespcax'e
a því, að söguhetjurnar í leiki'ituin
Jlans, svo sem Iiamlet, Macbeth og
hear konungur hafi um langt skeið
Eins og luinnugt cr, hcfur Lcikfélag Rcykjavíkur nú ráðizt í það stóif-
virki að sýiia HAMLET, frægasta Icikrit Shakcspcares, á íslcnzku leiksvið .
Um sama lcyti sýtiir Tjarnarhíó hina ágætu brczku Hamlelkvikmynd, sci.i
farið hcfur að undanförnu siguríör víð'a uni licim. I*ar sem ætla má, aö
nokkur Shakespcarcs-álmgi sc hcr ríkjandi einmilt um þessar mundir, þyk‘<r
ALÞÝÐUHELGINNl ldýða að scgja nokkur dcili á skáldinu. Hér verður xið
sjálfsögðu um mjög ófullkomna kymiingu að ræða, þar cð efnið cr margfajt
viðamcira cn svo, að því verði gcr'ð skil í lítilli blaðagrcin. Vcrði þcssi fr:j-
sögn til þess, að hvctja einhverja Icscndur blaðsins til að kynna sér Shake^-
William Shakcspcarc.
vei'ið vj'ðfi'ægari og meiri veruleiki
öllum hinum menntað'a heimi en
flestir þeir þjóðhöfðingjar og pre-
látar, sem raunverulega hafa lifað.
,,En Hinrik V,“ ségir Shakespeai'e,
,hann hefur þó a. m. k. getið
Sdauðlega fi'ægð.“ „Hinrik V. ■
’rægur fyrir það eitt, að þú
íann að afi'eksmanni og hetju!“
ie
Þessi grein Brandcsai', sem h(jf.xr
er aðeins láuslega vitna'ð til cft:P2
minni, bregður upp ljósri mynd áuT
örlögum meðalmannsins annaiff-
vegar og snillingsins Jxins vega CT
Margir þeir, sem samtíðin liossdþ
hátt og skipar hin veglegustu sætf,
gleymast furðu fljótt, þeir eru 4^
síðari kynslóðum vegnir og léttvæi-
ir fundnir. En saga snillingsins dr
önnur. Samtíðin misskilur hann o|t
og einatt. Líf hans byrjar raunveri|-
lega þá fyrst, þegar hinna endaj'.
Shakespeare var að vísu þegar í li|-
anda lífi kunnur leikhúsmaður o[g
vinsælt skáld, en þó hafði hanjn
legið hátt á aðra öld í gi'öf sinnji,
þegar menn tóku að gera sér þajð
ljóst, hvílíkur snillingur hann vaL
peare nánar, er tilganginum náð. Nokkur ágætxistu leikrit hans eru til ;í
snjöllum ísícnzkum þýðingum, scm livér maður ætti að lcsa.
Ilclztu hcimildir þcssa grcinarkorns cru: „VcrdonsliUcialurcn“, it.
hindi, cftir Nicls Möilcr; „WiIIiam Shakcspearc“ cftir Georg Brandc ;
„Salomönsens Konvei'sations Lcksikon“; „Eimrciðin“ 1928; „Shakespearc !á
íslandi" eflir dr. Stefán Einarsson; cnnfremur rit Shakespcarcs.
w
A