Alþýðuhelgin - 07.05.1949, Blaðsíða 7

ALÞÝÐUHELGIN
135
Shakespeare ...
Gepjonarstrandið.
Eggert hét sonur síra Jóns Sveins-
sonar að Mælifelli í Skagafirði.
Hann réðst utan til meiri lærdóms-
Irama með skipi því, sem Gefjon hét,
°S ætlaði til Kaupmannahafnar um
haust. Það liafði áður verið hákarla-
skúta og var nú orðið feyskið, en var
Þó tekið fyrir kaupvöruskip. Hafði
Gefjon aldrei þótt reynast vel. Menn
spáðu henni því illu í haustsjóunum,
Því auk þess var skipstjóri óvanur
farstjórn milli landa og skipið nauð-
fermt.
Mönnum varð einnig að trú sinni,
hví rétt eftir að skipið lagði úr höfn
gerði ofsaveður og hafgang mikinn,
svo Gefjon fórst riærri landi. Rak lík
sumra skipverja í Ólafsfirði. Lík
Eggerts fannst þó eigi. Kunnu vinir
hans því illa. Þá dreymdi Rögnvald
nokkurn í Mælifellssókn, sumir segja
Þó stúlku, og ef til vill systur Egg-
crts, að hann kom og kvað:
, Eftir útivist langa,
— enginn við sporna má —
Gefjon nam sundur ganga
grjóti og skerjum á.
Reipunum reyrðan hörðu
rekkar mig ekki sjá.
Öldurnar illt ei spörðu,
upp þær mig ráku í gjá.“
Fyrir vitrun þessa ímynduðu menn
sór, að Eggert hefði rekið undir ó-
f*rum, en aldrei fannst hann.
(Þjóðs. Sigf. Sigfússonar.)
:Je ijc .*«:
rask og jón þorláksson.
Þegar Rasmus Kr. Rask hafði
samið rit sitt um íslenzka tungu og
^PPruna hennar, sendi liann það
P^eðal annars að gjöf Jóni skáldi Þor-
lákssyni á Bægisá. Þá gjöf þakkaði
sira Jón með eftirfarandi vísu:
Fróðri mennt hefur feðra
frum.mál norrænu vorra
Rask af rótum vizku
rétt vel látið spretta.
Engin íslenzk tunga
ætlag geti það betur.
Heiðrist lærður af hauðri
höfundur rits og gjöfull.
Rask, sem dável kunni að yrkja á
íslenzku, orti á móti vísu til síra
Jóns, og er hún þannig:
Hvernig skal eg
skáldi Fróns
verðugt ástar
veita þakkir?
Lifi hann lengi!
líði’ honum vel!
skáldi hann margt
að skemmtun þjóða,
sjálfum sér
til sóma eilífs
en ljómandi æru
ísa-hauðri.
* *jt tjt
ÍSFELD SNIKKARI.
Þegar Hermann í Firði frétti lát
ísfelds snikkara, kvað hann þetta:
„Út spyrst um hauður,
* að ísfeld sé dauður,
allmargt sem kunni.
Snikkari var hann,
snoturt sig bar hann,
snar í vizkunni.
Ektavíf kætti ’ann, 9
þótt erfiði sætti ’ann,
af öllum lífs grunni.
Bækurnar las hann
og brennivínsglas liann
bar sér að munni.“
tj: :Jt íj:
FRIÐRIK.
Jón og Sigríður, hjón á Siglunesi,
drukknuðu frá nokkrum ungum
börnum sínum, og einu, sem Friðrik
hét. Var hann tekinn á stórstað. En
eigi þótti sem bezt farið þar með
hann. Barnfóstran var honum skárst,
og þó eigi góð. Hana dreymdi, að
móðirin kom og kvað þetta sorgbitin:
„Harmaljárinn hjartað sker,
hryggðar sárin brenna.
Friðrik stár í minni mér,
mín því tárin renna.“
Eftir það batnaði meðferðin á
barninu. (Sögn Helgu Espólín.)
Frh. af 132. síðu.
sýnd sem hin mikla og sterka á-
stríða, er nær heljartökum á hug
tveggja ungmenna, sameinar þau í
lífi og dguða.
Þegar annað tímabilið (1595—
1601) hefst, er byrjendabragurinn
með öllu horfinn. Skilningurinn á
manneðlinu er allur dýpri og víð-
feðmari en áður, hugarflugið meira,
listatökin fastari. Skáldið snýr sér
nú að sögunni, fortíð Englands,
kveikirnir eru margir úr gömlum
árbókum. Leikrit þessi eru skráð
skömmu eftir að brezkar sjóhetjur
sigruðu „flotann ósigrandi“, enda
er í þeim sigurhreimur og heit ætt-
jarðarást. Merkust leikrit af þessum
uppruna eru Richard II., Henry IV.
og Henry V. í Henry IV. er leidd
fram á sjónarsviðið einhver frábær-
asta persóna Shakespeares, gortar-
inn og ístrubelgurinn Falstaff. Hann
og Hamlet eru af ýmsum taldir
mestu afrek Shakespeares í per-
sónugerð. Frá þessu tímabili eru
einnig leikritin Júlíus Cæsar og The
Merchant of Venice. Þá eru einnig
samdir þeir þrír gamanleikir hans,
sem ágætastir eru taldir: Much Ado
About Nothing, As You Like It og
Twelfth Night.
Þriðja tímabilið, tímabil sorgar-
leikjanna (1601—09), er fyrir allra
hluta sakir merkast í liöfundarævi
Shakespeares. í hverju leikritinu á
fætur öðru tekur hann til meðferð-
ar dýpstu ráðgátur lífsins, kannar
djúp mannlegrar sálar, teflir saman
frumstæðustu ástríðum, rannsakar
meinin, greinir sjúkdómseinkennin.
Er það alkunna, að rit þessi eru talin
meðal þess, sem frábærast er í bók-
menntum heimsins.
Elztur hinna miklu sorgarleikja
skáldsins er Ilamlet. Verður hans að
nokkru getið síðar.
Othello er annar sorgarleikur
þessa tímabils. Othello er herforingi
á ítalíu, hraustur og hugprúður. Hin
ákafa ást hans á konu sinni, Desde-
mónu, er líf hans allt. Liðþjálfinn
Jago, flærðin í mannsmynd, fær
Othello til að efast um tryggð og
sakleysi konu sinnar. Jafnt og þétt
hellir hann eitri afbrýðinnar í sál
Othellos. Ró og jafnvægi hetjunnar
er skyndilega raskað. Þegar Othello