Alþýðuhelgin - 18.06.1949, Qupperneq 1

Skáldli Atexander Pusjkin.
ÞESSA dagana hefur víðs vegar
heim verið rninnzt merkisaf-
Uuelis eins af stórskáldum heimsins.
Hinn 6. júní s.l. voru liðin 150 ár
h'á því er rússneska skáldið Alex-
Qnder Sergejevitsj Pusjkin kom í
bennán heim. Pusjkin var vorboð-
lnn í bókmenntum þjóðar sinnar, á
S1nn hátt eins konar Jónas Ilall-
gn’msson Rússlands, slcáld, sem
lyfti rússneskum bókmenntum og
tungu upp í hærra veldi. Hann gróf
íram gleymdar gersemar
Ur rússnesku þjóðlííi og
Sr’gu, og breytti þeim í ó-
áauðleg listaverk. Jafn-
framt veitti hann nýjum,
erlendum straumum inn í
^ókmenntirnar, gróðursetti
þar fræ nýrra hugsjóna.
^íann var allra skálda fjöl-
naefastur, orti ljóð, skrifaði
skáldsögur, smásögur og
leikrit, var snjall sagn-
^raeðingur og hafði mikil
ahrif meg marlcvissum
rifdómum. Og slík er mál-
egurðs hans talin og list-
engi í stíl, að hin miklu
skáld Rússa, er síðar komu
rarn, hafa eigi náð lengra.
'nida liefur hann með þjóð
sinni orðið ástsælli en
snillingar slíkir sem Gogol,
rurgenjev, Tolstoj og Do-
stojevsky.
Pusjkin er fæddur í
moskva hinn 6. dag júní-
^ánaðar 1799. Faðir hans
výr af gamalli aðalsætt, en
1 rnóðurkyn var hann kom-
lrin af blökkumönnum
uustan úr Afríku. Hafði
|y angafa hans, sem var af
ouungsætt frá Abyssiníu,
verið rænt og seldur mansaii barn
að aldri. Hann varð sveinn Péturs
mikla, sem veitti því athvgli, að
þessi blökkudrengur var^ágætum
gáfum gæddur. Hinn mikli keisari
lét korna honum til mennta. Lagði
hann stund á hernaðarfræði, og
varð síðar víðkunnur og mikilhæf-
ur hershofðingi. Pusjkin lílctist um
tua--gt þo:,sum íorföður sínum, bæði
að andlitsfalii og andlegurn hæfi-
leikum. .
Pusjkin ólst upp í Moskva. Ivenn-
arar hans v’oru franskir, og franska
var töluð á heimili hans; En barn-
fóstran, Arina Rodiovna, var rúss-
nesk alþýðukona. llún talaði við
hann rússnesku, sagði honum þjóð-
sögur og ævintýri, og glæddi áhuga
hans á þjóðlegum fræðum. ,.IIún var
bezti vinur bernsku minnar og
æsku,“ sagði Pusjkin síðar um þessa
alþýðukonu, í fögru kvæði, sem
hann helgaði minningu hennar.
Pusjkin gekk í latínu-
skóla. Þegar á skóláárum
bar mikið á skáldgáíu hans.
Sagt er, að hann læsi ein-
hverju sinni kvæði eftir sig
á skólahátíð, og að gamalt
skáld, er var viðstatt, hafi
grátið af hrifningu. Upp úr
því fóru að birtast eftir
hann kvæði í blöðum og
tímaritum, og um tvítugs-
aldur var hann orðinn þjóð-
kunnugt ljóðskáld.
Að skólanámi loknu fékk
Pusjkin stöðu í utanríkis-
málaráðuneytinu í Péturs-
borg. Ekki þótti hann á-
hugasamur né afkastamik-
ill við skrifstofustörf, en
sinnti skáldskap og lífs-
nautnum þeim mun meira.
Hann gerðist róttækur í
skoðunum og byltingasinn-
aður. Tuttugu og eins árs
gamall orti hann mikinn
frelsisóð, sem olli því, að
honum var vísað í útlegð til
Suður-Rússlands. Um skeið
var hann einnig í eins kon-
ar stofufangelsi á búgarði
móður sinnar, sem hafði
tekið að sér að gæta þessa
{ uppreisnargjarna sonar. —-
Eftir að hann slapp úr