Alþýðuhelgin - 26.07.1949, Blaðsíða 2

194
ALÞÝÐUHELGIN
frcttast, stóð hreppstjórinn fast á
móti því, utan ícngi jarðnœði. Fór
cg þá á góu um vcturinn norður að
Moðruvöllum til þarverandi amt-
manns Stefáns Thorár.en:;ens og fékk
ley.fi hjá honum, að ég mætti byggja
eyðijörðina Grundarkot í llcðins-
firði, hverja landeigandi ekki vildi
byggja mér, utan ég fengi yfirvalda-
leyfi þar til. Meðan ég var í þessari
ferð að fá leyfið fyrir bygging á
Grundarkoti, giqttist einhver til við
mig og stal frá mér töluverðu af mat-
valum, rem cg átti, úr skemmu nið-
ur við sjóinn í Vík, svo nú kortaðist
fyrir mcr lífsbjörg til búskaparins.
Samt fór ég til sjálfs jnín um vo ið
rncð stúikuna og keypti mér kú fyrir
20 rd., og 4 œr. Fékk um vo: ið góðan
afla sem oftar, keypti mér um surá-
arið graí.nyt og fékk nekkurt hey
eftir þöifuni. regar að haustijru lcið
vil.'li ég íuilkomna rdðaiiagihn við
fyrrnefuda Guðnýju Árnadóttur,
stofnað.i þá og ti! brnðkaups ogdsauð
tií 100 mamiii; var þá gott ycður og
g'.' ði i'okkui'. þ' í höntiJari Nieisen
skaut 12 kanónuskoi um kvöldið. Þar
vo.u ,og nokkrir danskir menn. tem
á hákarlaiakt lágu þar á höfn.inni.
Eftir brúðkaup okkar fór ég heim
með konu mína aö Vatnsenda, og
var þar um veturinn. Gcrðist þá
liarður vetur og ísalög mikil fram
um vor og allt til þess 8 vikur voru
af sumri. Þá vildi hreppstjóri Siglu-
fjarðarhrepps, signor Kröyer, að ég
hætti við áform mitt, að taka eyði-
jörðina Grundarkot í svo harðri tíð
og lífsbjargarleysi af sjó og landi, en
skyldi licldur vista mig með konuna.
Ég lét mér ekki hugfallast, og fór
ég, þá snjóa leysti, í Grundai'kot
með konuna ólétta og systur mína,
sem ég tók okkur til léttis, og skepn-
ur vorar, sem fyrr er getið. Nú tók
ég til byggingar, og hafði byggt öll
bæjaidiús, þá 13 vikur voru af sumri,
cn kona mín ól barnið í 14. viku.
Samt um sumarið fékk ég góða hey-
björg, nær 100 hesta, líka góðan
bjargarstyrk af afla í tveimur róðr-
um. Um haustið byggði ég fjárhús,
og hafði svo á þessu misseri byggt
öll nauðsynlcgustu- hús á þessari
cyðijöi’ðu, sem var að dýrleika 3
hundruð og landskuld 2 sauðir vet-
urgamlir og hálft kúgildi. Á þcssu
Grundarkoti bjó ég 14 ár og eign-
uðumst við hjónin þar 8 börn sam-
an, og blessaði guð svo þetta litla
hús, að börnin mín þáðu ekkert af
hrepp. Börnin liétu svo: 1. Árni, sem
nú liíir, giftur maður. 2. Jón, deyði
2 ára. 3. Björn, dó fárra vikna gam-
aíl. 4. Björn annar, deyði á 3. ári.
5. Guðný, dó á 5. ári. 6. Aoalbjörg,
deyði tæ-ot missirisgömul. 7. Guð-
finna 8. ílristín, lifa. Öll þcssi börn
voru íacdd í Grundarkoti. En mitt
fyrsta búskaparár missti ég kú þá,
ég keypti; var svo kýrlaus 8 ár, og
hlaut því að koma niður börnunum,
ciriu eftir annað, þar til þau voru
'komin á annað ár, hvað allt varð mér
kostbært. Fieiri af ái*um þessum
vo::u framar hörð, en mikið til
minnar iífsbjargar var sá góði afli,
er mér hjálpaði, og formaður Jón í
Vík í Héoinsíirði lofaði mér oftast
að róa hjá sér, sern mér jafnan vavð
a'5 stóru I’appi. Þess á milli náði ég
oít róðri á Eiglunesi, því flejri af
hreppsmönnum voru mér hliðbollir,
a'd ég því fccldur gætl haldið innl
b'írnum jninurn, bví oft ótt.i ég erf-
iti og mæðui amt, sc.m bæði var í
mestu Irarðindasvcií og hafði sjald-
an á eð skipa ut.an sjálfum mér, og
mátti þar alls staðar viðtaka, er kona
ir.ín ekki vfir náði, hver þó var hinn
d.ugiegas'i kvenmaður í öllum hlut-
um, er síðar mun sannað með vitnis-
burði piests okkar. Oft kom það fyr-
ir, ég stóð yfir kindum mínum í mis-
j.öfnu veði'i, hvar af það stundum
leiddi, að ég gat hjálpað sveitungum
mínum hér í Héðinsfirði, hvar á
mcðal ég sérlega tel Mr. Gísla Guð-
mundsson á Möðruvöllum ásamt
Guðmundi Sveinssyni á Vatnsenda;
skeði og stundum um matbjörg, að
ég gat oft rniðlað án þess að líða
skort mikinn. Jafnframt þessu blés
oft af kaldri átt í mínu daglega lífi,
eins og margra kjör eru hér í út-
lcgðinni, og set ég hér lesendum fyr-
ir sjónir eins dags ai'mæðu mína:
Það bar svo við einn dag, að ég stóð
yfir kindum mínum í Grundai’koti,
að bráður stói’hríðarbylur brast á
mig, svo mig hrakti með kindurnar
fram að Möðruvöllum; var þá langt
af nótt, er ég náði bænum, þreyttur
og yfirkominn, en enga kind vantaði
af hópnum. Daginn eftir var harð-
veðurshríð, komst ég þá heirn, þótt
erfitt gengi.
Næsta ár eftir þetta var bærileg-
ur vetur; þá hafði ég meðgerð með
2 tryppi og 1 hest, sem ég hafði til
byggingar; þar voru tveir hestar aðr-
ir úr firðinum hjá mínum hrossuni-
Þetla var á þorra, kom þá snjóflóð
svo mikið, að það tók þessi 5 hross
öil raman, en ég vissi ógerla, hvað
af þcim var orðið; byrjaði því leit
með komumanni, því langt var til
mannhjálpar á bæi, en snjóflóðið var
rétt á móti bæ mínum, og funduni
við 3 hi'ossin í snjóflóðinu, en eitt i
ánni, en hið fimmta heim undir bæn-
um, hvert snjóflóðið hafði þangað
flutt. Og í þetta sinn féll snjóflóð rétt
fyrir utan bæ minn og tók mcð sér
hey í hverju voru 50 hestar. Samt
komst ég af með heybii'gð þann vet-
ur, því ég hafði aílað .heyja í betra
lagi um sumarið.
Næsta vetur þar eftir fór ég með
Gísla nábúa mínum Guðmundssym
landvcg gangandi að sækja korn, en
þá vi'3 héldum iíl baka aftur upp a
fjallið, gevði að okkur þá grimmustu
stórhríð; lágum við úti þá nótt, cn
daginn eítir var samíerðamaður
minn m-icg þjakaður, og gat sig varla
hrævt. Tók eg þá þsð ráð, að ép. batt
utan um hann bandi, og upp á hans
fætur þi'úgur; togaði hann svo cftir
mér og komst til bæja að nóni; var
þá með fl-ýti farið undir kú og drevpt
á hann nýmjólk, lifnaði hann svo
við. Nú leið vika, þangað til við náð-
um heimilum okkar, bæði vegna las'
leika mannsins og hríðanna. Vetur
þessi var almennt kallaður harði
vetur; komu algerlegar hríðar löngu
fyrir veturnætur, með mestu snjo'
fei'gju, svo menn gátu ekki náð til
kaupstaðanna um haustið, og í einu
orði að segja, ekkert út af bænum
farið fyrr en á jólaföstu. Byrjuðu
menn ferð úr Vík í Héðinsfirði til
Siglufjarðar, og var ég í'áðinn t-il
þeirrar ferðar með þeim, en þá eg
kom til skips voru þeir allir á burt.
í því bili kom bátur einn að norðan
og réðst ég hér í hann á Siglunes,
því nauðsyn rak mig til að ná mer
kornbjörg. Fór ég nú inn í fjörð og
út á nes aftur og lá þar viku hríðfast-
ur, þar til sá góði maður, Þoi'leifm-
Þoi'leifsson, sem þar bjó, flutti img
inn í fjörðinn aftur, því ég var eiru-
laus orðinn að vera heiman. Þaðan
iagið ég upp landveg til heimferðai'
í lítilli uppbirtu. Skall þá á mig enn
að nýju stórhríð, svo ég komst að-
eins ódauður ofan í Siglufjörð aftu1
og dvaldi í Höfn hjá hreppstjóra
Ki'öyer nokkrar nætur þar til á ny*
ársdag, að uppbirti; komst ég Þa