Alþýðuhelgin - 26.07.1949, Blaðsíða 9

ALÞÝÐUHELGÍN
201
safnanna, ef þeir vildu kynna sér
bókmenntir aldarinnar. Þcir biðu
eftir Penguinbókunum. í augum
slíkra manna eru bækur ekki
skrautgripir, sem keyptir eru í
metratali til þess að varpa lærdóms-
ljóma yfir mahognyhúsgögnin. Efni
bókarinnar er þeim aðalatriði, og því
skiptir það þá ekki miklu máli, þótt
ytri búningurinn sé íburðarlaus.
Allir þessir lesendur, auk þúsunda
annarra, sem lcita sér að ódýru les-
efni á járnbrautarstöðvum og í
blaðasölubúðum, urðu viðskiptavin-
ir Allans Lane.
Ekki er gott að sjá, hvort Allcn
var þetta þá þegar ljóst eða hann
hélt hugmynd sinni til streitu af
eintómri þrákelkni, en hitt cr víst,
að hann ákvað, ásamt bræðrum sín-
um, Richar.d og John, að hrinda
henni i framkvæmd. Ljóst var, að
hinni nýju útgáfu var nauðsynlegt
að fá áberándi og sérstætt einkenn-
ismerki og hljóta nafn, sem vekti
athygli almennings. Það var stúlka,
er var ritari Allans, sem stakk upp á
mörgæsar (Penguin) nafninu.
Allan sendi einn af starfsmömfum
sínum út í dýragarðinn til þess að
teikna þessa sérkennilegu fugla.
Þegar hann sá teikningarnar, varð
honum ljóst, að stúlkan hafði hitt
naglann á höfuðið.
„Við byrjuðum með 100 sterlings-
pund og lögðum okkar ódauðlegu
sálir að veði. Höfuðstóll okkar er
enn þann dag í dag aðeins 100 sterl-
ingspund,“ segir Richard Lane.
Bræðurnir reiknuðu út, að þeir
þyrftu að selja 17 500 eintök af
hverju riti til þess að tekjur og út-
gjöld stæðust á. Þeir byrjuðu með
endurprentun 10 bóka, og var hver
prentuð í 20 000 eintökum. Fyrsta
Penguínbókin var „Ariel“, ævisaga
Shelleys, rituð af Andre Maurois.
Barátta rithöfundarins við við-
fangsefnið er einatt erfið, en það er
líka oft miklum vandkvæðum bund-
, ið að fá útgefanda til að koma vevk-
inu fyrir almenningssjónir. En erf-
iðast af öllu er þó að fá lesendur til
að kaupa bókina.
Það voru þeir erfiðleikar, sem All-
an átti við að glíma. Eins og margir
aðrir útgefendur höfðu gert á und-
an honum, ferðaðist hann um landið
þvert og cndilangt og reyndi að selja
bóksölum hugmynd sína. En enskir
bóksalar eru engu óvarfærnari bók-
sölum annara landa, og Allan tókst
ekki að selja nema 7000 eintök af
hinni væntanlegu útgáfu: Bóksal-
arnir voru m. a. smeykir við, að end-
urprentun rnyndi hafa áhrif á sölu
hinna „venjulegu“ bóka.
Loks tókst Allan að komast að
samningum við Woolworthsmaga-
sínið. Fyrsta pöntun þess var af-
greidd föstudag einn í september
1935. Mánudaginn næsta á eftir
pantaði Woolworth 18 000 eintök í
viðbót. Penguinútgáfunni var borg-
ið. —
Byrjunarörðugleikarnir í sam-
bandi við geymslu og afhendingu
Pcnguinbókanna voru miklir. Útgáf-
an var fyrst til húsa í kirkju einni í
London; þar var bókageymslan og
þar fór afgreiðsla pantana fram.
í ársbyrjun 1937 komst hið gamla
fjölskyldufyrirtæki, The Bodley
Head, í greiðsluþrot. Penguinforlag-
ið, sem það hafði ncitað að styrkja
fyrir 18 mánuðum, var nú orðið
mesti lánardrottinn þess. Penguin-
útgáfan færði nú út kvíarnar með
endurprentun frægra höfunda, svo
sem Iluxleys, Conrads, Edgar Wall-
aces og margra fleiri. Það var orðið *
hægt að þekkja enska ferðalanga á
hinum litríku Penguinbókakápum,
sem stóðu upp úr vösum þeirra.
Skáldsögurnar voru rauðgular,
leynilögreglusögur grænar og ævi-
sögurnar bláar.
En eins og ávallt vill verða, þegar
markverð nýjung kemur fram, voru
eítirlíkingarnar ekki seinar á sér. Og
nöfnin á ^sumum stælingarútgáfun-
um voru jafnvel mjög svipuð nafni
6)
V/
©
Á neðstu myndinni sjást tveir af starfsmönnum íorlagsins athuga nýprentaða bók. —
Efst til vinstri: Aðal-
bygging Penguinfor-
iagsins. — Til hægri:
Stúlkur, sem eru að
afgreiða bókapantanir. —