Alþýðuhelgin - 24.09.1949, Blaðsíða 2

242
ALÞÝÐUHELGIN
leita hans ráða um það, hvort ég
mundi hafa nokkur skilyrði til að
sækja um stöðu þessa. Aðallega
enskunnar vegna.
Ögmundur hvatti mig til að sækja,
og enskunnar vegna bjóst hann við,
að ég yrði ekki í vándræðum, þar
gerðust aðrir varla betri til að byrja
með.
Hann skrifaði svo uppkast að um-
sókninni fyrir mig og gaf mér góð
meðmæli. Og auk þess skrifaði hann
með mér prívatbréf til Asgeirs, sem
var góður kunningi hans.
Ég lammaði svo með öll þessi
plögg inn í Reykjavík, vongoður
um, að þarna mundi ég nú detta í
dúnsængina. En allt fór það á annan
veg en vonir stóðu til. Ég hitti Ás-
geir, sem ég sá þá í fyrsta sinn.
Hann var hinn allra ljúfmannleg-
asti. „En því miður“ var hann bú-
inn að ráða pilt í þcssa stöðu. Það
hafði borizt, sem sagt strax, fjöldi
umsókna úr Reykjavík. Bað hann
mig svo að bera Ögmundi kveðju
sína. Og með það fór ég.
Að þcssi taug brast, urðu mér mik-
il vonbri£ði. En hvernig væri nú að
reyna að komast til Englands, þótt
engin atvinna væri vís? Um það
hugsaði ég mikið á leiðinni suður-
eftir. Og afréð ég þá þegar, að þang-
að skyldi ég komast, hvað sem taut-
aði. Hvað um mig yrði, þegar þang-
að kæmi, hugsaði ég lítið. Ég hafði
heyrt einhvern segja, að ef mað'ur
kæmist til Englands dg kynni nokk-
uð í málinu, gæti maður á einhvern
hátt klambrað sig áfram. Og eitt
var þó unnið með því: þá lærði ég
að tala ensku, sem mér fannst svo
mikils um vert.
Ögmundi voru þessi málalok slæm
vonbrigði, því að hann, eins og cg,
bjóst við að þetta mundi ganga. Svo
sagði ég hoiium frá áformi miiiu, að
fara óráðinn til Englands. Slíkt þótti
honum, satt að segja, mesta glap-
ræði, að fara þangað út í óvissu.
Nú liðu nokkrar nætur, með
löngum og ströngum heilabrotum
um það, hvernig ég gæti komizt til
Englands. Fjófar krónur átti ég eft-
ir í peningum. Skammt náði það fyr-
ir ferð með póstskipi.
Þá kom mér til hugar, hvort ckki
mundi hæ'gt að komast þangað með
togara (trollara, eins og þeir voru á-
vallt kallaðir í þá daga).
Þeir voru hér um allan sjó, eins og
mý á myrkjuskán, og ýmsir mcnn,
bæði frá Akranesi og suður með sjó,
stunduðu það nálega eingöngu, að
sækja fisk í enska togara. Þetta var
sú tegund fiskjar, sem þeir ensku
höfðu engan markað fyrir, og voru
vanir að kasta. Fislc þennan fengu
íslendingar fyrir ekkert eða nálega
ekkert gjald. Stundum gáfu þeir fyr-
ir heilan bátsfarm eina eða tvær
whisky-flöskur eða bláail kött, sem
hinir ensku sóttust mikið eftir.
Gæti ég nú ekki komizt út í tog-
ara með cinhverjum þessara manna,
og með hans fulllingi fengið far til
Englands?
Eftir mikla snúninga og eftir-
grennslanir komst ég að því, að einna
ábyggilegastur .og valdamestur þcss-
ara manna mundi vera Arnbjörn
Ólafsson frá Keflavík. Hann aflaði
sér ekki eingöngu fiskjar úr togur-
um, heldur var hann líka oft fiski-
lóðs hjá þcim.
Nú var teningunuin kastað. Arn-
björn varð ég að finna. En áður en
lengra var haldið, varð ég að ganga
frá skuldum mínum. Því enga vissu
hafði ég um það, að Þorlákur sleppti
mér af landi burt að lians skuld ó-
greiddri, því, ef til vill, gat liann átt
þess von, að sjá mig aldrei framar
og engan eyri að fá. Um hinn hafði
ég betri von. En kvíði minn í þessu
tilfelli reyndist alveg ástæðulaus.
Þeir sögðu báðir, að ég mætti fava
hvert, sem ég vildi, skuldanna
vcgna. Þeir bæru það traust til
mín, að ég borgaði þetta þcgar ég
gæti. Og Ömundur bætti því við, að
þótt ég gæti aldrei borgað sér, von-
aðist hann til þess, að við gætum,
hvar sem væri, hitzt vinir jafnt fyrir
því.
Þetta þóttu mér góð málalok. Og
víst strengdi ég þess heit, að greiöa
þeim vel sitt, við fyrsta tækifæri að
ég yrði þess megnugur.
Næsta skrefið var, að ná fundi
Arnbjarnar. Togarinn, scm hann var
á, kom oft til Reykjavíkur, og mér
var ráðlagt, að finna hann þar í
húsi einu á Vesturgötunni. Ég fór
þangað, en cngar upplýsingar gat
ég fengið um það, hvenær liann
mundi koma þangað. Það gat orðið
á morgun, eða þá ckki fyrr en eftir
hálfan mánuð. Ég átti þangað einar
3 ferðir, en engu nær.
Þetta sá ég að verða mundu aðeins
árangurslausir snúningar. Var orð-
inn mjög óþolinmóður.
Um þessar mundir var þrálátur
vestanlu’oði og fáir togarar í Bugt-
inni. En mér var sagt að margir
þeirra lægju uppundir landi suður
við Hafnir og þar í grennd, og með-
ai þeirra togari Arnbjarnar, og
myndi hann þá að líkindum skreppa
þaðan landveg heim til sín, til Kefla-
víkur.
Þangað þurfti ég því að komast hið
allra bráðasta. En þá komu þeir err-
iðleikar til skjalanna, að ég varð að
hafa með mér allstórt kofort og
nokkuð stóran poka með fötum og
öðru dóti. Og tæplega gat ég borið
hvort tveggja einn svo langa leið.
Fylgdarmanni gat ég ekki borgað.
Hann hefði kostað meira en þessar
4 krónur, sem voru aleiga mín
Nú voru góð ráð dýr. En þá kom
mér Guðmundur Davíðsson til hug-
ar. Ég skyldi ráðfæra mig við hann
um þetta, undir niðri með það fyrh
augum, að fá hann til að fara með
mér til Keflavíkur. Ég gat að vísu
ekkert borgað honum í peningum-
En bók átti ég eina, sem ég vissi, að
hann hafði ágirnd á. Og sú var bót
í máli, að það var eina bókin, af oiJ-
um mínum skræðum, sem ég ga^
helzt séð af, þótt ég hefði allt til
þessa tekið því mjög fjarri að láta
hana.
Hvort við ræddum nú þetta leng-
ur eða skemur, varð sú endalyklim
að Guðmundur lofaði að fylgja mér
til Keflavíkur og bera kofortið, og
enskunámsbók Hjaltalíns átti hann
að fá að launum. Ég hafði keypf
hana fyrir norðan af einhverjum
Möðruvellingi — eins og þeir voru
þá alltaf kallaðir, sem stuiidað
höfðu nám við Möðruvallaskólann-
Séra Bjarni vildi ekki kenna mer
eftir henni, og Ögmundur ekki lieló-
ur. Þótti framburðarreglur hennai
of skozkar. Iiún hafði því aldrm
komið mér að notum. Þó sá ég mik"
ið eftir henni. Þá fór ég og kvadd1
alla kunningjana, sem ekki voru nu
ýkjamargir, og kom heim aftur me
fangið fullt af heillaóskum og fyrj
irbænum. En ekki gat ég varizt þvl
að finna, að enginn þessara kunn-
ingja minna hefði neina trú á þvl;
að ég kæmist lengra á þessari minm
Englandsreisu en í lengsta lagi suð-
ur í Hafnirnar. ,
Morguninn eftir var svo lagt a