Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.03.1965, Qupperneq 62

FLÉTTUR.
(Flechten)
Ekkert mun hafa verið ritað um hæðarmörk fléttna hér á landi
áður, utan nokkurra setninga, sem um það fjalla í ritgerð Gallöes (bls.
230). Verða þessar athuganir því að teljast algerlega á frumstigi. Vafa-
laust munu Jrví síðari rannsóknir sýna fram á víðari útbreiðslu ýmissa
tegunda, bæði upp á við og niður á við, en hér kernur fram.
Samanborið við fræplöntur og byrkninga hafa flétturnar yfirleitt
mun víðari vaxtarmörk. Margar fléttutegundir vaxa jafnt á láglendi
sem á hæstu fjöllum. Af þeim fléttum, sem hér eru teknar fyrir, finn-
ast 80% upp í 1000 m hæð yfir sjávarmáli eða hærra, og meira en
helmingur fannst í 1200 m hæð og ofar. Ef við berurn saman tegunda-
fjöldann í hverri hæð fyrir sig, sést að flestar tegundirnar finnast í
400—1000 m hæð, en þeim fækkar þar fyrir ofan og neðan. Þó verður
að gæta þess, að hér eru ekki teknar fyrir nærri allar tegundir, sem
fyrir koma í héraðinu, lieldur aðeins algengari tegundir, sem auð-
greindar eru á staðnum.
Fáar fléttur hafa greinileg vaxtartakmörk niður á við. Að vísu
verða ýmsar fléttur sjaldgæfar fyrir neðan 200—300 m, einkum þær
sem vaxa á grónu landi. Þær þrífast ekki innan um hávaxinn og þéttan
gróður láglendisins. Þó er þar oftast ekki um raunveruleg vaxtarmörk
að ræða. Aðeins 4 tegundir þeirra fléttna, sem hér eru teknar fyrir,
hafa greinilega takmörkuð neðri vaxtarmörk. Á 12. mynd er sýnt með
línuriti, hvernig hæðarmörk þeirra breytast í Eyjafirði. Verður þess-
ara fjögurra tegunda nú getið nánar.
Neuropogon sulphureus (skeggflétta eða tröllaskegg) er greinótt
flétta með gulum og svörtum dröfnum. Hún finnst í Eyjafirði yfir-
leitt eingöngu á háum fjöllum, helzt á klettanibbum, sem hátt ber
yfir umhverfið og áveðurs eru. Mörk hennar lækka allgieinilega út
til hafsins, svo sem línuritið ber með sér. Placopsis gelida fkragahrúð-
ur) er hrúðurflétta, sem vex á steinum, er brún í miðju með hvítan
jaðar. Hún vex í Eyjafirði nærri eingöngu á háfjöllum, en er tíð nið-
ur að sjó á útskögum. Solorina crocea (glóðarskóf) er blaðkennd skóf,
sem vex á jarðvegi og er auðþekkt á hinu skæra rauðgula eða glóðar-
litaða neðra borði. Hún er hrein snjódældaplanta og neðri mörk henn-
ar mjög lík neðri mörkum annarra snjódældaplantna (Sbr. Gnaphalium
supinum og Sibbaldia procumbens. Þau haldast nokkurn veginn í
jafnri hæð út fyrir Akureyri, en falla snögglega um Árskógsströndina
58 l'lúra - tímarit um íslenzka grasafræði