Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.03.1965, Side 105

um einstök gróðurhverfi er að ræða og aðgreiningu þeirra. Ég hefi
ekki verið þess umkominn að gera gróplöntum skil í þessu gróðurlendi
fremur en öðrum. Verður þeirra því að engu getið umfram það, sem
bent er á snjómosa skorpur (Anthelia) innan um grasvíðibreiðuna, og
hlut snjómosans í fleti dældanna. Það skal tekið fram, að íslenzka
grasvíði sveitin virðist greinast verulega frá skyldum gTÓðurlendum
Skandinavíu í því, að fléttna (Lichenae) gætir víðast hvar lítið hér,
eða þær eru alls ekki í gróðurlélaginu. Mosagróður er oft einnig lítill,
og mun það einkurn stafa af sandfoki, sem berst í jarðveginn, einkum
þó í miðhálendinu. Mætti því raunar svo vera, að þáttur mosanna sé
minni í grasvíði sveitinni á íslandi en í Skandinavíu, án þess þó slíkt
verði fullyrt.
Eins og fyrr getur, er svipur grasvíði sveitarinnar dálítið ólíkur
eftir því, hve lengi snjórinn liggur. í grunnu snjódældunum, þar sem
snjórinn liggur skemmst, lyftir víðirinn sér frá jarðveginum, og minn-
ir þar víða á runnaheiðina, svo að ekki eru alls staðar skýr mörk þar í
milli. Blómjurtir eru þar á stangli, og raunverulega eru blettir þessir
oft til að prýða og lífga landslagið innan um mela og gráar mosaþemb-
ur. I dýpri dældunum er grasvíðirinn (S. herbaced) svo smávaxinn og
jarðlægur, að hann rennur að kalla fullkomlega saman við botnlag
mosanna. Engu að síður verða blettir þessir til upplífgunar í landslag-
inu, sem efstu forverðir samfelldra gróðurbletta, þar sem ekkert er
umhverfis, nema gróðursnauðar skriður og melahryggir.
Svo lengi sem grasvíðibreiðan er samfelld, er gróðurbletturinn
skarpt markaður við útbreiðslu fannarinnar, sem huldi hann yfir vet-
urinn. En hátt til fjalla hverfur dældarbragurinn oft með öllu. Þar
finnst grasvíði sveitin oft á allvíðáttumiklum svæðum í dalahvilftum
og botnum, þar sem svo er grýtt, að landið er líkast mel eða skriðu
tilsýndar. A slíkum stöðum er oft erfitt að gera grein á milli grasvíði
sveitarinnar og mosa-snjódældar. Athugun úr einni slíkri dæld er hér
l'yrir hendi.
Svo má kalla, að grasvíði sveitin sé útbreidd um allt land, þegar
náð er nægilegri hæð yfir sjó. Upp á við eru henni þó einnig takmörk
sett. Hæstu samfelldar grasvíðidældir hefi ég fundið í fjallgarðinum
milli Eyjafjarðar og Skagafjarðar eða um 850 m og á Marteinsflæðu á
Bárðdælaafrétti í 750 m hæð. Kunnugt er mér þó, að á þeim slóðum
nær hún allmiklu hærra, er t. d. við Gæsavötn, í um 900 m hæð. Yfir-
leitt mun þó gróðursveit þessi naumast ná miklu hærra en í um 800
m. Neðri rnörk hennar eru hinsvegar mjög lireytileg eftir aðstæðum.
Hér fer á eftir skrá yfir þær lægstu grasvíðidældir, sem ég hefi athugað
TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓra 101