Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.06.1958, Blaðsíða 63

auknum fólksfjölda. Að auki er verið
að breyta atvinnuháttum og félags-
lífi í einu stökki frá fábreyttu samfé-
lagi bænda og fiskimanna i nútíma
tækniþjóðfélag. Að vísu bcr að geta
þess, að gamla fólkið verður tiltölu-
lega fámennt á þessu tímabili.
Hér að framan var á það bent, að
þjóðin gat talizt í flokki siðmcnnt-
aðra þjóða á umliðnum öldum, þótt
á lágu stigi. Það átti hún að þakka
bókmenningu sinni og þjóðerniskennd.
í dag er hins vegar svo komið, að
krafan um lífsgæði er sá harðstjóri,
sem raunvcrulega ræður á Islandi —
ræður líka ríkisstjórnum og stjórn-
málaflokkum. Ég sé þó enga sjáif-
stæða tryggingu fyrir því, að bætt
lífskjör ein saman, sem aðeins fást,
ef beitt er nútíma tækni og skipulagn-
ingu, leggi grundvöll að sjálfstæðri
menningu og frelsi liins nýja íslands.
Víst er stórum auðveldara, að öðru
jöfnu, að halda hér uppi ríki, ef þjóð-
inni fjölgar að mun. En mannfjöldi
ræður ekki úrslitum í menningarlegu
tilliti. Fari svo, að þjóðinni fjölgi um
rösklega helming á einum mannsaldri,
gæti sú fjölgun rofið samhengi ís-
lenzkrar menningar, ekki sízt þar sem
stórfelld bylting í atvinnu- og þjóð-
lífsháttum hlýtur að fara fram sam-
tímis.
V.
Það er tilgáta mín, að lífsviðhorf
þess fólks, sem vex upp í landinu til
næstu aldamóta, muni, sökum þess
hve það verður mikill hluti þjóðar-
heildarinnar, ráða úrslitum, hversu
tekst til frambúðar um varðveizlu
þeirrar sérstöku siðmenningar, sem
hjarað hefur af á íslandi í 1000 ár.
Auðvitað má segja þetta um hverja
nýja kynslóð. En sé fólksfjölgun til-
tölulega jöfn og þróun atvinnu- og
Jiínas Pálssnn Jirddist 26. nóv. 1922
ml IteingarOi i SkagafirBi, sontir Pdls
Rjiirnssonar bónda j>ar og Guðnýjar
Jdnsdóttur konu hans.
Hann lault stúdcnlsprófi við Mennta-
skólann á Akureyri 1917, lagði síðan
stund á sálarfraiði og srigu við Edin-
borgarltáskóla ng lauk þar M. A. ord.-
priifi 1952.
Hann vann að rannsóknum á greind-
arproska islenzkra sliólabarna ásamt
dr. Mattliiasi Jónassyni 1955—1954, en
starfar nú setn uppeldisrdðgjafi við
Barnaskóla Kópavogs.

DAGSKRÁ
Ritstj.
61