Félagsbréf - 01.01.1955, Síða 14

4
FÉLAGSBRÉF
félagið varð þess heiðurs aðnjótandi, löngu áður en það sendi frá
sér nokkra bók, að verða fyrir aðkasti manna, aðallega þeirra, er
kalla sig sósíalista, en hafa tri'iarjátninguna fornu: frelsi, jafn-
rétti, bræðralag, aðeins að yfirvaryi. Það sýna verkin, þar sem
þeir ráða ríkjum, þótt orðin falli stundum á aðra lund. Er gott eitt
um það að segja, að verða fyrír harðhnjaski óhlutvandra manna,
og munu forráðamenn félagsins láta sér annt um að eiga skilið
meira af því tagi.
Af þeim þremur bókum, sem nú leggja úr hlaði, er ein þeirrar
tegundar, að næsta ólíklegt er að henni verði lof sungið í herbúð-
um harðstjórasinnanna, sem ekki hafa neitt við það að athuga að
alsaklausar þjóðir séu beittar fantabrögðum. Örlaganótt sú, er
reið yfir Eystrasaltslöndin, mundi þegar myrkva dag allan lengra
vestur, hver veit hvað langt, væri Atlantshafsbandalaginu ekki að
mæta, en á þeim samtökum hafa yfirgangsseggirnir austrænu og
dindlar þeirra hér vestra illan bifur og er jafnan á það ráðist
harkalega á „friðar“-þingum sovétsinna, grárra fyrir járnum.
Gefst nú íslendingum á að líta hlutlausa frásögn heiðvirðs manns,
en síðan mætti hver og einn vel gera upp við sjálfan sig, hvort
hann óskar vina- og frændþjóðum Norðurálfunnar, jafnvel sinni
eigin þjóð, svipaðra örlaga og þeirra, er prófessor Oras segir svo
hóflega frá.
Þá er hér og fyrsta skáldsagan, sem félagið gefur út. Fjallar
hún um annað mesta, ef ekki, þegar til lengdar lætur raunveru-
lega mesta vandamál vorra daga: sambúð hvítra manna og þel-
dökkra. Það er einkennandi og leynist í því vonameisti um auk-
inn bróðurhug, að fjallræða þessi hin nýa er rítuð af Suður-
Afríkumanni, og hallar hann hvergi máli, en tekst einmitt þess
vegna að teikna hina átakanlegu mynd sína dráttum sannrar
snilldar. Eigi nokkur maður Nóbelsverðlaun skilið, er það Alan
Paton og einmitt fyrir þessa bók. Almenna bókafélaginu er það
hin mesta ánægja og heiður, að koma henni á framfæri við íslenzk-
an almenning, sem á sér frá fomu fari lundarlag, er kann að meta
mannkosti og stundum listagildi.
Lestina rekur handbók Epiktets, örlítið kver, heilnæmt að
lcynna sér hverjum þeim, sem örlaganótt frumstæðs ofureflis