Sveitarstjórnarmál - 01.04.1951, Blaðsíða 35

SVEITARSTJ ÓRNARMÁL
31
STEINGRÍMUR STEINÞÓRSSON
forsætisiáðhena:
AVARP
FLUTT Á ÞINGVÖLLUM 26. ÁGÚST 1950.
Herra forseti. — Háttvirtu fulltrúar, er sitj-
ið þing Sambands ísl. sveitarfélaga, og er-
lendir gestir ykkar!
Mér er það alveg sérstök ánægja að heilsa
hér upp á stjóm sambands ykkar og þingfull-
trúa þá, er hér eru mættir. Ég leyfi mér í
nafni ríkisstjórnar íslands að bjóða vkkur
velkomin til þings á þennan fomhelga stað.
Hingað á Þingvclli, þar senr vagga hins foma
íslenzka þjóðveldis stóð, þar sem þjóðveldið
þroskaðist og varð máttug miðstöð ríkisins,
en hnignaði svo aftur og lognaðist út af. I
sögu vorri eru því bæði hugljúfar og sárar
minningar bundnar við Þingvelli.
Hér á þessu þingi mæta fulltrúar bæjar-
stjóma og sveitarstjórna víðsvegar að af land-
inu. Það fer einmitt að mínum dómi mjög
vel á því, að þing Sambands ísl. sveitarfélaga
sé háð hér á þessurn stað. Það er vegna þess
á hvem hátt sveitarstjómarmálefni þróuðust
á tímurn liins íslenzka þjóðveldis, á fyrstu
öldurn íslandsbyggðar.
Þá höfðu hreppamir — hin sérstöku bvggð-
arlög eða sveitir — svo að segja fullkomna
sjálfstjóm, en var stjórnað eftir ákveðnum
reglum. Löghreppur skyldi hafa minnst 20
búendur. í hverjum hreppi skyldu kosnir 5
sóknarmenn, sem svara til hreppsnefndar-
manna nú. Megin félagsleg verkefni hrepp-
anna, sem sóknarmennirnir stjómuðu, var
ónragaframfærslan, hún hvíldi lögum sam-
kvæmt á nánustu ættingjum í sömu hlut-
föllurn og erfðaréttur. Þegar það þraut urðu
Steingrím ur Steinþórsson.
hrepparnir að annast ómagaframfærslu. Var
það gert með manneldi, matgjöfum og þurfa-
mannatíund.
Hrepparnir starfræktu einnig ábyrgðar- og
vátrvggingarfélög, þar sem hreppsbúum \rar
að nokkru leyti bættur skaði, er þeir urðu
Rrir vegna dauða á búpeningi eða bruna á
húsum. Allt slíkt fór fram eftir ákveðnum
reglum.
Sóknarmenn skvldu árlega lialda þrjár
samkomur í hverjum hrepp, þar sem hrepps-
mál skyldu rædd og sóknarmenn svara til
saka.