Sveitarstjórnarmál - 01.04.1951, Blaðsíða 43

SVEITARST JÓRNARMÁL
39
dekkri hliðar þessa skipulags, í heild sinni,
eins og þær koma mér nú fyrir sjónir, eftir
nærfeld 30 ára afskipti af sveitarstjómarmál-
um.
Frá mínum bæjardyrunr séð er nú kominn
tími til þess, að sveitarstjómarmenn fari f}r-
ir alvöru að hugleiða, hvort ekki sé athugandi
að taka upp nokkuð breytta skipan á fram-
kvæmdarstjórn sveitarfélaganna frá því, sem
nú er. Engum kemur til hugar að hægt verði,
né heldur æskilegt sé, að hverfa frá flokka-
skiptingu við kosningar til sveitarstjóma. En
hitt ber vel að athuga, hvort ekki á að gera
bæjarstjórastarfið óháðara átökum flokkanna
og tmggja bæjarstjórann betur en nú er gert.
En það verður ekki nema sú stefna verði tekin
upp að ráða bæjarstjórana sem fasta embætt-
ismenn og banna þeim bein afskipti af stjórn-
málum, meðan þeir gegna þ\rí starfi. Frænd-
ur vorir Norðmenn hafa tekið upp þá skipan
og gefizt hún vel.
Ég læt þá máli mínu lokið, en vil að lok-
unr bera fram eftirfarandi tillögu til álykt-
unar varðandi þau sjónarmið, sem koma
fram í því erindi, sem ég hef hér flutt:
„Landsþing Sambands íslenzkra sveitar-
félaga beinir þeirri áskorun til ríkisstjómar-
innar, að hún láti á næsta ári fara fram ýtar-
lega rannsókn á eftirfarandi atriðum:
1. Hvort ekki sé tímabært að stækka sveit-
arfélög landsins með því að sameina þau
þannig, að ekki sé undir 500 íbúum í neinu
sveitarfélagi nerna sérstakar, landfræðilegar
ástæður liggi til.
2. Hvort ekki séu tök á að setja sérreglui
um stjóm þeirra sveitarfélaga, sem kauptún
vaxa upp í, sem tryggi það, að kauptúnið
geti fengið nokkra sjálfsstjórn í eigin mál-
um án þess að verða að fullu skilið frá móð-
urhreppnum fyrr en íbúatala þess er orðin
yfir 500 manns.
3. Hvort ekki mundi heppilegra fyrir-
komulag að bæjarstjórar og væntanlegir sveit-
arstjórar verði fastráðnir starfsmenn sveitar-
félaganna, er ekki láta af störfum sínum við
almennar kosningar, eins og nú gerist, held-
ur sé með skipunarbréfi eða ráðningarsamn-
ingi trvggt starf sitt, nema út af beri í
embættisfærslu“.
Upplýsin^a
óskað um kristfjárjarðir og aðrar
gjafajarðir.
Hinn 19. apríl 1950 var samþykkt á Alþingi svo
hljóðandi þingsályktun um kristfjárjarðir.
„Alþingi álvktar að fela ríkisstjórninni að láta fara
fram athugun á eignar- og umráðarétti vfir kristfjár-
jörðum og öðrum eignum, er líkt stcndur á um, og
gefa Alþingi skýrslu um niðurstöðu þeirrar athug-
unar svo fljótt sem verða má.“
\úð athugun, sem félagsmálaráðuneytið hefur fram-
k\’æmt, en það fékk ályktun þessa til meðferðar, hef-
ur komið í ljós, að skýrslur þær um þessi efni, sem
fyrir lágu, \'oru hvergi nærri fullnægjandi til þess, að
á þeim vrði byggð örugg skýrsla um jarðir þær, sem
þingsályktunin fjallar um. Ráðuneytið taldi því ekki
verða hjá því komizt að afla upplýsinga þessara beint
frá sveitarstjórnunum sjálfum.
Með bréfi, dags. 20. febr. 1951, er sent var öllum
oddvitum og bæjarstjórum, fór ráðuneytið þess á
leit, að því verði látin í té vitneskja um nokkur til-
greind atriði, varðandi kristfjárjarðir og ennfremur
spurt um hr'ort í sveitarfélaginu séu jörð eða jarðir,
sem séu eign opinberra sjóða eða „legata“ og líkt
stendur á um og kristfjárjarðir, og þess óskað að sam-
svarandi upplýsingar verði ráðuneytinu látnar í té
varðandi slíkar jarðir.
Sveitarstjórnarmál vilja hér með minna oddvita og
bæjarstjóra á bréf þetta og hvetja þá til að senda
skýrslur um þetta efni til félagsmálaráðuneytisins fyrir
1. maí 1951.
Það er í alla staði hið æskilegasta, enda nauðsynlegt
að löggjöf verði sett um eignir þessar, er sé í sam-
ræmi við nútima aðstæður, en vilji gefendanna þó
virtur og þeim tilgangi náð, sem þeir höfðu með gjöf
sinni, ef þess er kostur. Framan getin skýrslusöfnun
á að stuðla að því að svo megi verða.