Sveitarstjórnarmál - 01.03.1963, Blaðsíða 30
24
SVEITARST JÓRNARMÁL
að vegna uppgjörs fyrir liðinn tíma mundi
draga nokkuð úr útlánum sjóðanna um
sinn. Þar eð nefndin telur undirtektir liafa
verið góðar og ekki komu fram aðrar til-
lögur um iausn þessa máls, hefur hún í
frumvarpinu lialdið fast við þá hugmynd,
sem hún setti fram í áðurnefndu bréfi til
lífeyrissjóðanna. Þó leggur hún til, að
greiðsla fyrir liðinn tíma geti dreifzt á
lengri tíma, og skýr ákvæði eru sett um
það, hvernig reikna skuli lífeyri þeirra,
sem ellilífeyri taka úr lífeyrissjóði í árslok
1963 og orðnir eru eldri en 67 ára.
2. Ríkisframfærsla sjúkra manna og ör-
kumla. Lögin um ríkisframfærslu sjúkra
manna og örkumla voru mikil réttarbót
fyrir ljölmarga þá, sem dveljast þurftu
langdvölum í sjúkrahúsum eða á lrælum.
Jafnframt tók ríkissjóður á sig byrðar, sem
áður liöfðu getað orðið þungbærar fámenn-
um sveitarfélögum.
Eftir að komið var á lögboðnum sjúkra-
tryggingum fyrir alla landsmenn, breytt-
ust viðhorfin. Samkvæmt almannatrygg-
ingalögunum njóta menn nú ótakmarkað-
an tíma og án tillits til efnahags ókeypis
vistar í sjúkrahúsum, sem sjúkrasamlög
hafa samning við. Undanteknir þessu
ákvæði eru þó þeir, sem haldnir eru elli-
kröm eða alverlegum langvinnum sjúk-
dómi, sem lögin um ríkisframfærslu taka
til. í slíkum tilfellum greiðir sjúkrasamlag
ekki sjúkrahúsvist lengur en 5 vikur alls,
en síðan fer fram mat samkvæmt ríkisfram-
færslulögum á efnahag sjúklings. Verði ekki
talið, að um ríkisframfærslu geti orðið að
ræða al’ efnahagsástæðum, falla allar greiðsl-
ur vegna sjúkrahúsdvalar niður, einungis
vegna þess, að um einhvern þeirra alvar-
legu, langvinnu sjúkdóma er að ræða, sem
nefnd lög taka til. Jafnvel þótt umsækj-
andi reyndist styrkhæfur, greiðir ríkissjóð-
ur ekki nema dvalarkostnaðar, en sveit-
arfélög eða sjúklingar sjálfir verða að greiða
afganginn. Þrátt fyrir þetta er mikil ásókn
í að konia sjúklingum á ríkisframfærslu.
Stafar sú ásókn af tvennu, annars vegar þvi,
að ýntis hæli eru viðurkennd af ríkisfram-
færslunni, þótt ekki sé um að ræða greiðslu
dvalar af liálfu sjúkratrygginganna, svo og
af hinu, að sjúkrahúskostnaður eins einasta
langlegusjúklings getur reynzt ofviða fá-
mennu sjúkrasamlagi. M. a. að þessu leyti
er það augljós galli á sjúkratryggingunum
íslenzku, hve sjúkrasamlögin eru mörg og
ilest fámenn.
Á ])ví leikur ekki vafi, að núverandi
skipan þessara mála getur livorki talizt
réttlát né hagkvæm. Fyrir liina tryggðu er
það meginókosturinn, að greiðsla fyrir
sjúkrahúsvist skuli algerlega geta fallið
niður eftir 35 daga legu, sé um tiltekna
alvarlega langvinna sjúkdóma að ræða.
Verður að telja fráleitt, að trygging sjúkra-
liúsvistar geti fallið niður eftir svo stuttan
tíma vegna efnahags hins tryggða, ekki sízt,
þegar þess er gætt, að stöðugt er stefnt í
þá átt að gera bótarétt óháðan efnahag.
Má á það benda í þessu sambandi, að hin-
ir tryggðu eru að þessu leyti nú mun verr
settir en á fyrstu árum alþýðutrygginga-
laga, þegar allir, sem tryggðir voru í sam-
lögum, áttu rétt á 6 mánaða sjúkrahúsvist
án tillits til sjúkdóms og efnahags. í sam-
bandi við umsóknir og úrskurðun um ríkis-
l'ramfærslu er lögð mikil vinna af hálfu
timsækjenda sjálfra eða aðstandenda þeirra,
lækna og starfsmanna sveitarfélaga, ríkis
og sjúkrasamlaga í samningu efnahags-
skýrslna og læknisvottorða svo og með-
höndlun þessara gagna, og ósjaldan snýst
málið um það eitt, hvaða opinberir aðilar
skuli bera útgjöldin vegna sjúkrahúsvistar
viðkomandi manns.