Sveitarstjórnarmál - 01.06.1963, Blaðsíða 3

SVEITARSTJORNARMAl
23. ÁRGANGUR
2. HEFTI
TÍMARIT UM MÁLEFNI ÍSLENZKRÁ SVEITARFÉLAGA
ÚTGEFANDI: SAMBAND ÍSLENZKRA SVEITARFELAGA
RITSTJÓRl OG ÁBYRGÐARMAÐUR: JONAS GUÐMUNDSSON
Utanáskrift: SVEITARSTJÓRNARMÁL, Póslhólf 1079, Reykjavik.
BREYTING Á LÖGUM
mn tekjustofna sveitarfélaga.
OVO SEM kunnugt er voru sett ný lög
um tekjustofna sveitarfélaga á s.l. ári
— 1962 — og komu þau þá þegar til fram-
kvæmda.
í þeim lögum voru mörg nýmæii, sem
að sjálfsögðu orka tvímælis, og reynslan
verður að skera úr um, hvernig gefast. Eitt
þeirra atriða í tekjuföggjöf sveitarfélag-
anna, sem miklum ágreiningi hefur valdið
undanfarna áratugi, og oft hefur verið rætt
og ritað um, er skipting útsvara milli sveit-
arféiaga, ef útsvarsskyldur aðiii starfrækir
atvinnu eða verzlunarfyrirtæki í annarri
sveit en lögheimilissveit sinni.
Flestir, sem nálægt málum þessum koma,
munu vera þeirrar skoðunar, að rétt sé að
afnerna þessa skiptingu að svo miklu leyti,
sem unnt er, því hún skapar margs konar
óþægindi í samskiptum sveitarstjórna og
viðskiptum þeirra við gjaldþegnana.
Með hinum nýju tekjustofnalögum frá
1962 var að því ráði horfið, að hætta að
mestu við skiptingu tekjuútsvara, en heim-
ila sveitarstjórnum að taka upp aðstöðu-
gjöld, sem fyrirtæki og einstaklingar, sem
atvinnurekstur stunda, greiða á Jaeim staðr
Jjar sem atvinnurekstur þeirra fer fram.
Fær Jrá livert sveitarfélag aðstöðugjald í
samræmi við Jjann rekstur, sem fram fer
innan umdæmis þess. Með landsútsvörum.
átti svo að jafna þann mun, sem verða kynni
af missi tekjuútsvars, sem óvíða var mikill.
Áður en aðstöðugjaldið var lögleitt, liöfðu
langflestar sveitarstjórnir haft Jjann hátt á.
að leggja svokölluð „veltuútsvör“ á atvinnu-
reksturinn, til Jjess að ná einhverjum tekj-
um af fyrirtækjunum, sem alla jafna töldu
sig tapa á rekstrinum svo af þeim var sjaldn-
ast tekjuútsvar að fá. Allir Jjekkja Joá sögu,,
og jjarí ekki að segja hana hér frekar. Em
Jjegar til framkvæmdanna kom, brá svo við,
að sums staðar Jjótti aðstöðugjaldið of lítill
skattur á fyrirtækin, Jjví vitað var, að Jjau
skiluðu verulegum hagnaði, jafnvel Jjótt að-
stöðugjöld væru gerð frádráttarbær við.
framtal. Hlýtur hér annaðhvort að hafa
gerzt að viðskipta- eða framleiðsluaðstaða
hefur batnað svo mjög frá Jjví, sem áður