Sveitarstjórnarmál - 01.06.1963, Blaðsíða 17
SVEITARST JÓRNARMÁL
15
er gryíjan vandlega byrgð og ný grafin og
þannig koll af kolli. Hin rétta leið er alltaf
auðveld.
Erfiðari er ráðstöfun skólps og affalls sal-
erna. Lengst af hefur tíðkazt að veita því í
læki, ár eða sjó, en svo sem áður var getið
hefur dýrkeypt reynsla annarra sýnt, að
þetta má ekki gera.
í Reykjavík hefur öllu skólpi verið veitt
skemmstu leið í sjóinn frá fyrstu tíð. Skólp-
leiðslurnar ná liáskalega stutt út í fjöruna
og leggur oft ramman þef til lands. Þeir
sem fara um Skúlagötuna á vetri eða hausti
geta átt á hættu að fá á sig úðann af saur-
blöndnu sjávarlöðri, ef hann blæs skarpt á
norðan. Sjálfsagt væri sæmilega auðvelt að
framlengja klóökin svo að verulegu næmi,
og væri það til bóta í bráð. Því fer þó víðs
fjarri, að það sé endanleg lausn. Sá tími
kenrur fyrr en varir, að við verðum að
safna 'skólpinu í höfuðborginni til hreins-
unar, áður en því er sleppt lausu í hafið.
Það verður ómetanlegt tjón, ef það verður
látið dragast að samræma skólpkerfi bæjar-
ins þeim möguleika. Og það sem gildir hér
í þessum efnum, gildir og um smærri bæi.
Eitrun strandarinnar og vatnanna er alltof
dýr, alltof hættuleg og alltof viðbjóðsleg til
þess að verða liðin til lengdar af fólki, sem
er einhvers megnugt.
Á hverjum degi bætast við nýjar hættur.
Austur við Ölfusá er að rísa upp dálítil borg
uppi í landi. Öllu skólpi þessa bæjar er veitt
í ána. Selfoss vex mjög ört, og þess verður
ekki langt að bíða að laxinum í ánni muni
súrna sjáldur í augum. Allt laxveiðisvæði
ofan Ölfusár verður þá dauðadæmt, en áin
eitruð og fúl til sjávarósa.
í sveitum og smábæjum er hægt að leysa
þetta vandamál með sæmilegu móti, með
því að nota vel gerðar rotþrær meðan ekki
fæst annað betra. Þetta er nú þegar gert á
mörgum stöðum, en þeir þurfa að vera
rniklu fleiri. Þessu þarf að koma í kring nú
þegar. Það þarf að gerast áður en við spill-
um vötnunum okkar, lækjunum og ánum.
•
Það er hin mesta nauðsyn, að þessi mál
öll verði tekin til alvarlegrar meðferðar af
heilbrigðisyfirvöldum um gjörvallt landið.
Koma þarf upp eftirliti í sveitum um um-
búnað og meðferð sorps og skólps. í bæjum
og þorpum þarf að herða þetta eftirlit stór-
lega og lagfæra vanrækslu. Með þeim tækj-
um, sem við nú höfum, jarðgröfum og ýt-
um, ætti að vera auðvelt að hreinsa um-
hverfi bæja og þorpa einu sinni á ári, grafa
og róta yfir óþrif og hreinsa fjörur. Bæjar-
félög og sveitarfélög þurfa að taka skólp-
kerfin, umbúnað þeirra og skipulag til nýrr-
ar og alvarlegrar athugunar, og svo að kom-
ið verði í veg fyrir eitrun og óþrif vegna
ófullkominnar meðferðar og rangs umbún-
aðar. Bæta þarf umgengni á víðavangi, þjóð-
vegum og almenningsstöðum og auka og
herða þau lög, sem um þau mál fjalla. Auð-
sætt er, að engin vettlingatök duga gagnvart
þeim mönnum, sem bregðast trúnaði þjóð-
arinnar í umgengnisháttum.
Við þurfum að halda íslandi hreinu.
Ströndum þess, vötnum og ám. Enn öndum
við að okkur hreinasta og ferskasta loftinu
í Evrópu. Enn eigum við fegurstu árnar,
tærustu lækina og bergt'ötnin. Enn eigum
við frelsi óbyggðanna og víðáttunnar og
ilman af lyngi og grasi heiða og hlíða.
Landið okkar er dýrgripur, sem hver kyn-
slóð fær til varðveizlu meðan líf hennar
endist. Þar má engin kynslóð, enginn ein-
staklingur bregðast.