Sveitarstjórnarmál - 01.02.1975, Blaðsíða 22

hægt að ráða starfsmann nreð búsetn í hreppn-
um. Reikningshald og innheimta rafveitunnar
þyrfti að vera undir sama þaki og skrifstofa
sveitarstjórnar, til að hagkvæmni ríkti. Rafveit-
an verður öruggt fyrirtæki fjárhagslega og tækni-
lega, þegar samveita er komin um allt liéraðið
með þremur orkustöðvum. Sængurfossvirkjun
í Mjóafirði, stærsta orkustöðin, er komin það vel
á veg, að lokaátak þarf til að gera liana fram-
leiðsluhæfa. Þá er næg orka fyrirsjáanleg fyrir
allt Djúpið. Það má því ekki stranda á yfirstjórn
þessara mála, sem er í höndum hreppsnefnda,
að byggja upp dreifikerfi og skipnleggja fyrir-
tæki, sem getur sómasamlega séð um rekstur.
Reynslan sýnir, að bændur geta ekki sinnt öllum
starfsþörfum rafveitunnar, og ekki er hægt að
treysta á utanaðkomandi vinnuafl til að sinna
nauðsynlegum verkefnum, hvenær sem á þarf
að halda. Til þess að fagleg stjórnun verði ekki
handahófskennd, verður að ráða fastan starfs-
mann; jjað dugar ekki og er ekki sanngjarnt að
treysta eingöngu á menn, sem verða að taka
verkin að sér í stopulum frístundum. Þetta er
augljóst mál og aðkallandi úrlausnarefni, eigi
vel að fara.
Höldum uppi reisn
og sjálfstæði sveitanna
Breyting hreppaskipulags er samkv. lögum háð
vilja viðkomandi sveitarstjórna. Venjubundnar
hefðir eru ríkjandi og leiða til afturhalds frem-
ur en framsýni um félagslegar þarfir eða hag-
rænar gerðir. Rígbundin og vanaföst sjónarmið
um hreppamörk glepja mönnum sýn, svo jæir
fá ekki augum litið samfélagsleg vandamál og
lausnir, sem blasa við, sé litið á stærri og eðli-
legri byggðaheildir. Að fella lirepp inn í nýtt og
stærra sveitarfélag getur skoðazt sem nauðvörn
til að halda reisn og sjálfstæði sveitanna í sífellt
flóknara stjórnsýslukerfi í viðskiptajjjóðfélagi nú-
tímans. Með }jví er hægt að mynda tiltölulega
öflugar stofnanir til að sinna mikilvægum mál-
um, sem annað hvort sætu á hakanum eða lentu
hjá fjarlægu miðstjórnarvaldi jafnvel í Reykja-
vík.
Frumkvæði komi
frá hreppsbúum
Það virðist ekki að vænta frumkvæðis frá
utanaðkomandi embættismönnum, sem standa í
tímafrekum önnum. Nú virðist meira á dagskrá
að finna stærri heildum eða landshlutasamtök-
um sveitarfélaga verkefni en styrkja og efla
minnstu lireppana. Ef dreifbýlishrepparnir láta
ekkert til sín taka, gæti svo farið, að jæir misstu
úr sínum höndum verkefni og áhrifamátt. Því
á almenningur að jirýsta á um að sameina
minnstu hreppsfélögin. Það er eina raunhæfa
leiðin, til að dreifbýlið haldi og efli sjálfsákvörð-
un í sínum málum. Miðsókn er staðreynd, mið-
stjórnarvaldið gerist sterkara og fjarlægara, sé
ekki spornað við fæti. Nú eru uppi tillögur um
að auka verkefni sveitarfélaganna, en draga að
sama skapi úr hlutverki ríkisvaldsins. Með sam-
einingu sveitarfélaga mun frekar stuðlað að jiví,
að viðfangsefni verði í höndum dreifbýlishrepp-
anna, að öðrum kosti gætu þau horfið til kaup-
staðanna.
Hreppaskipanin hemill
á æskilega þróun
Hér við ísafjarðardjúp eiga íbúar góð og
vaxandi samskipti, sameiginleg lnigðarefni og
hagsmunamál eru mörg. Félagslegar forsendur
eru fyrir hendi um sameiginlegar úrlausnir fram-
faramála, en hreppaskipunin er hemill á æski-
lega jrróun. Sameinað afl í einni sveitarstjórn
getur áorkað meiru í hagsbótamálum en fjórar
ósamvirkar hreppsnefndir.
Framkvæmd Inn-Djúpsáætlunar lofar góðu,
tímabundnir erfiðleikar við byggingafram-
kvæmdir leysast, ef héraðsbúar sem ein félagsleg
heild tekur á sínar herðar að leysa vandamálin,
svo er um aðra samfélagsþætti.
SVEITARSTJÓRNARMÁL