Sveitarstjórnarmál - 01.06.1975, Blaðsíða 36

meðal möguleikum til stórvirkjana á Aust-
urlandi.
Hugmynd um þróun
orkuöflunarkerfisins
Til þess að unnt sé að vinna markvisst að þeim
markmiðum, sem hér hafa verið sett fram, er
nauðsynlegt að menn geri sér grein fyrir ákveðn-
um atriðum, sem nú skal greina.
í fyrsta lagi eru aðeins örfáir virkjunarstaðir
landsins þegar fullkannaðir. Er því víðast þörf
tímafrekra rannsókna, t.d. að því er varðar jarð-
fræði, vatnafræði og náttúruverndarmál, áður
en hægt er að meta hagkvæmni virkjunarstaða.
Þetta veldur því, að þeir staðir, sem ekkert eða
lítið hafa verið rannsakaðir hingað til, koma
varla til greina sem virkjunarstaðir á næstu tíu
árum. Einungis þetta atriði hefur það í för með
sér, að kostir um virkjunarframkvæmdir hér á
landi á næstu tíu árum eru fáir, en þó fleiri
en til greina kemur að framkvæma. Ég ætla
ekki að rekja hér alla þá kosti, sem fyrir hendi
eru, en bendi á, að sjálfsagt er að halda öllum
leiðum opnum í lengstu lög, áður en endanleg
ákvörðun um virkjun er tekin.
í öðru lagi er mjög æskilegt, að í hvert sinn,
sem ákvörðun um nýja virkjun er tekin, séu til
nokkrir kostir að velja á milli, þannig að svig-
rúm gefist til að velja þann kost, sem hagkvæm-
astur er, miðað við markaðshorfur á hverjum
tíma. Hins vegar verður að hafa í huga, að það
er ákaflega dýrt að koma virkjunarundirbúningi
á það stig, að um raunhæfan samanburð milli
kosta geti verið að ræða. Því er nauðsynlegt að
takmarka af fjárhagsástæðum fjölda þeirra kosta,
sem valdir eru hvert sinn til endanlegs saman-
burðar.
I þriðja lagi verða menn að hafa í huga, að
of miklar vangaveltur geta kostað mikla peninga,
ef þær leiða til þess, að ekki sé tekin ákvörðun
um lokahönnun í tlma.
Með þessi atriði í huga vík ég mér þá að því
að lýsa því, hvernig ég tel, að ná megi þeim
138 markmiðum, sem sett voru fram hér að framan.
Ég hef valið að skipta þessu 10 ára áætlunar-
tímabili í tvo hluta, annars vegar næstu 5 ár,
þ.e.a.s. 1975—1979, en hins vegar tímabilið 1980
—1984, að báðum meðtöldum.
Á fyrri hluta 10 ár tímabilsins, þ.e.a.s. á ár-
unum 1975—1979, eru þær einar virkjunarfram-
kvamadir hugsanlegar, sem þegar hafa verið full-
ákveðnar eða fullundirbúnar. Ef ég held mér
eingöngu við meiri háttar virkjanir, en sleppi
smávirkjunum, sem hvort eð er hafa lítil áhrif
á heildarmyndina er á þessu tímabili aðeins um
að ræða þrjár virkjanir, Sigölduvirkjun, sem þeg-
ar er í byggingu, Kröfluvirkjun, sem fram-
kvæmdir munu hefjast við á þessu ári, og Hraun-
eyjarfossvirkjun, sem bráðlega er tilbúin til út-
boðs, og gæti orðið fullbúin árið 1979, ef fram-
kvæmdir hefjast ekki síðar en á næsta ári.
Til þess að nýta sem bezt hina stóru virkjunar-
áfanga, sem framundan eru bæði á Norður- og
Suðurlandi, virðist ástæða til þess að leggja
áherzlu á það, að á þessu næsta 5 ára tímabili að
koma á tengingu allra landshluta við megin-
orkuöflunarkerfið. Hér er um að ræða þrjár
höfuðtengilínur. 1 fyrsta lagi hina svokölluðu
byggðalinu milli Norðurlands og Suðurlands og
allt til Kröflu. f öðru lagi línu frá Kröflu til
Austurlands, en hún ætti mjög að styrkja raf-
orkuöflun þessara tveggja landshluta, enda er
gert ráð fyrir henni í lögum um Kröfluvirkjun,
og að lokum tengingu Vestfjarða við byggðalin-
una. Ég ætla ekki að reyna að leggja neinn dóm
á það að þessu sinni, hver sé æskileg tímasetn-
ing þessara línulagninga, hverrar fyrir sig. Ef
hægt er að ljúka Kröfluvirkjun innan tveggja
ára eða svo, virðist liggja mest á því, að sterk
tengsl komist á milli hennar og allra byggða á
Norðurlandi. Hins vegar hafa allar þessar línur
miklu hlutverki að gegna til þess að tryggja
öllum landshlutum hagkvæma og örugga orku,
en þær munu auk þess ásamt því varaafli, sem
þegar er búið að setja upp víða um land, auka
mjög á öryggi raforkukerfisins alls staðar á
landinu.
Á síðari hluta tímabilsins, þ.e.a.s. á árunum
1980—1984, er að sjálfsögðu um mun fleiri kosti
að velja í virkjunarframkvæmdum. Menn verða
SVEITARSTJ Ó RNARMÁL