Sveitarstjórnarmál - 01.08.1975, Blaðsíða 13

urkenna, að aðrir landsmenn eíga rétt á að njóta
á sínum heimaslóðum slíkrar þjónustu, eftir því
sem við verður komið. Það eru nánast mannrétt-
indi, að hver einstaklingur fái tækifæri til að
njóta þeirrar listar, sem kostuð er úr sameigin-
legum sjóði landsmanna.
Ég nefni aðeins þrjár stofnanir, sem sérstaklega
koma við sögu á þessari ráðstefnu: Þjóðleikhús-
ið, sinfóníuhljómsveitina og listasafnið. En jsað
verður að gera sér þess grein, að þjónusta þessara
stofnana við landsbyggðina kostar mikið fé, og
jafnframt er nauðsynlegt, að hún verði skipu-
lögð í góðu samstarfi við heimamenn um tilhög-
un alla. Þó að þessi þjónusta sé sjálfsögð mann-
réttindi eins og ég sagði áðan, þá ber þó að var-
ast eitt, en það er, að hún dragi úr áhugamanna-
starfi heima fyrir. Hvað sem öðru líður, þá virð-
ist og eðlilegast, að menningarstarfsemin sé sem
mest í höndum sveitarfélaga og byggðarlaga, þótt
að sjálfsögðu eigi að koma til aðstoð ríkisvaldsins
bæði bein og óbein.
1 því sambandi vil ég vekja athygli á því, að
á fundi, sem haldinn var um sveitarstjórnir og
menningarmál á vegum Unesco í Monaco árið
1967, var gerð ályktun, þar sem fram kom, að
fundarmenn teldu, að menningarmál væru frem-
ur verkefni sveitarfélaga en ríkis. Rökin voru
meðal annars þau, að i höndum sveitarfélaganna
yrði stjórn mála lýðræðislegri, frumkvæði og
framtak almennings nyti sín betur jafnframt því
sem skilningur á óskum og þörfum fólksins væri
meiri. Þá var bent á gildi þess, að byggðarlög og
einstök sveitarfélög hefðu aðstöðu til að við-
halda fornum menningararfi og skapa sér sjálf
menningarleg sérkenni.
Þegar rætt er um menningarmál, fer ekki hjá
því, að í hugann komi sú tilhneiging, sem mjög
gætir nú á dögum, en hún er sú, að listamennirn-
ir og fólkið fjarlægist hvort annað og jafnvel
myndist gjá milli þessara aðila; einn tilgangur
þessarar ráðstefnu er að fá fram ábendingar um,
hvernig komst megi hjá slíku. Ef gjá liefur mynd-
azt, þarf að brúa liana, og væri það vafalaust ein
þarflegust brúargerð í Jæssu landi.
Samband íslenzkra sveitarfélaga er nú að hefja
25. ráðstefnu sína, en nú eru liðin rétt 10 ár,
frá því að ráðstefnuhald liófst á þess vegum. Þá
má ])ess og geta, að saml^andið verður 30 ára
11. júní n.k.. Af Jjessum ástæðum Jjótti ekki óvið-
eigandi að hafa öllu meira tilstand í upphafi
Jjessarar ráðstefnu en venja er.
Ég Jjakka öllum ])eim mörgu, sem veitt hafa
okkur aðstoð við undirbúning þessarar ráðstefnu.
Þar eiga hlut að rnáli ýmsir starfsmenn ríkisins
og stofnana þess, fyrirlesarar margir að ógleymdu
listafólkinu, sem frarn kernur hér í Þjóðleikhús-
'nu. Ekki sízt er ástæða til að Jjakka starfsliði
sambandsins, sem unnið hefur að þessari ráð-
stefnu sem öðrum af áhuga og ötulleik.
Eitt af listaverkum Steinunnar Marteinsdóttur, stór keramikvasi.
Á myndinni eru talið frá vinstri: Dr. Selma Jónsdóttir, forstöðu-
maður Listasafns íslands; listakonan; Davíð Oddsson, formaður
stjórnar Kjarvalsstaða; Birgir Thorlacius, ráðuneytisstjóri, og Krist-
ján Benediktsson, framkvæmdastjóri Menningarsjóðs.
Sú er von okkar, að menn nemi hér nokkurn
fróðleik og miðli öðrurn, hér fari fram gagnleg
skoðanaskipti og að þau verði sveitarstjórnar-
mönnum hvatning til markvissra aðgerða í
menningarmálum.
Ótrúlegt þykir mér, að á þessari fyrstu ráð-
j.tefnu um sveitarfélögin og menningarmálin
verði stigin stór skref, en „orð eru til alls fyrst“
og Jjað er von stjórnar sambandsins, að hún geti
orðið til nokkurrar nytsemdar, til uppörvunar
og til að „auka íslands menning" eins og Jjar
stendur.
SVEITARSTJÓRNARMÁL