Sveitarstjórnarmál - 01.08.1975, Blaðsíða 32

2. gr.
„Menntamálaráð hefir á hendi yfirstjórn Menrl-
ingarsjóðs. í apríl ár hvert skiptir sjóðsstjórnin
innkornnurn tekjurn frá siðastliðnu ári i þrjá
jafna hluta. Shal einum þriðjungnum varið til
þess að gefa út góðar alþýðlegar frœðibœkur og
úrvalsskáldrit, frumsarnin eða þýdd. Annar þriðj-
ungurinn gengur til að kosta vísindalegar rann-
sóknir á náttúru landsins og til útgáfu visinda-
legra ritgerða um íslenzka náttúrufræði. Einum
þriðjungnum slial varið til að kaupa listaverk
fyrir landið, til verðlauna fyrir og útgáfu á upþ-
dráttum af byggingum, húsbúnaði og fyrirmynd-
urn fyrir heimilisiðnað í þjóðlegum stil. Einnig
má verja fé til útgáfu veggmynda eftir íslenzkum
listaverkum til heimilisprýði. Þegar sérstaklega
stendur á, má verja tilteknum hluta af tekjum
menningarsjóðs til bygginga fyrir náttúrugriþa-
safn landsins og listasafn“
í greinargerð með frumvarpinu sagði m. a.:
„Á hverju ári tilfalla landinu nokkrar tekjur
fyrir upþteekt áfengi og sektir fyrir áfengisbrot.
Hins vegar er þessi upplneð þó of líiil til þess,
að nokkuð verulega muni um hana á fjárlögum
landsins. Er hér lagt til, að tekjur þessar verði
árlega látnar ganga til lista og visinda og til
bcettrar almennrar mennlunar í landinu. Um
tvennt hið fyrrnefnda má segja, að bceði lista-
mcnn og visindamenn, er vilja slunda náttúru-
frceði landsins, hafa jafnan átt erfitt uppdráttar
og mun svo löngum verða. Er það elilti með öllu
vansalaust fyrir þjóðina, að rannsóknir á náttúru
íslands liafa aðallega verið gerðar af útlending-
um eða þá með styrk útlendra visindastofnana."
Að mínum dómi var bæði frumleg og snjöll
sú hugmynd að láta sektir fyrir lögbrot vegna
innflutnings á ólöglegu áfengi ganga til þess að
efla listir og vísindi í landinu. E. t. v. hefur þetta
verið eina leiðin til þess að fá fjármagn til þess-
arar starfsemi á þeim tíma.
Upphaflegt hlutverk Menntamálaráðs
í liinum upphaflegu lögum um Menntamála-
ráð íslands segir svo um lilutverk þess:
■■a. Að úthluta árlega þvi fé, sem Alþingi veitir
lil viðurkenningar skáldum og lisiamönn-
um.
b. Að kaupa fyrir landsins hönd listaverk fyrir
það fé, sem kann að vera veilt í þvi skyni á
fjárlögum.
c. Að hafa yfirumsjón með listaverkasafni
landsins og undirbúa eftir þvi sem unnt er,
byggingu listasafns i Reykjavik.
d. Að leggja samþykki á teikningar af kirkjum
þjóðkirkjusafnaða, bœði nýbyggingum og
breytingum, svo og hvar kirkja skuli standa.
Ennfremur að kaupa allaristöflur handa
kirkjum þjóðkirkjusafnaða eftir því sem fé
er til þess lagt frá hlutaðeigendum.
e. Að úthluta námsstyrk, er árlega greiðist úr
rikissjóði til stúdenta og annarra nemenda
erlendis. Skal Menntamálaráðið við úthlul-
un námsstyrks veita fyrst og fremst til þess
náms, sem sýnilega er mest þörf fyrir i land-
inu, og sé út af þeirri reglu brugðið, þá að-
eins þar sem um alveg óvenjulega sérhœfi-
leika er að rœða. Að öðru leyti skal við út-
hlutun þess námsstyrks farið eftir hœfileik-
um nemenda, dugnaði og reglusemi.
Menntamálaráðið skal eftir fremsta megni,
með aðstoð sendimanna íslands erlendis,
hafa eftirlit með, að styrkþegar fari vel með
fé sitt og tima, og sé sannanlega út af brugð-
tð, getur nefndin svipt þá framhaldsstyrk.
f. Að úthluta ókeypis fari milli íslands og ann-
arra landa til manna, sem fara til útlanda til
alþjóðargagns.
g. Að hafa á hendi yfirstjórn sjóða, er stofnaðir
kunna að verða með sérstökum lögum til efl-
ingar lista og visinda á íslandi, enda sé
Menntamálaráðinu falið þetta vald i stofn-
skrá sjóðanna.“
I greinargerð með frumvarpinu um Mennta-
málaráð sagði m. a.:
„Með frumvarpi þessu er œtlunin að skapa
meira samhengi og yfirlit en áður hefur verið
um nokkrar mikilsverðar, ancllegar framkvœmd-
ir i landinu."
Þá er í greinargerðinni vikið að því, að illa
SVEITARSTJÓRNARMÁL