Sveitarstjórnarmál - 01.12.1975, Blaðsíða 38

bendir til 35—40% hækkunar að
meðaltali. Hækkunin verður sem
fyrr misjöfn eftir atvinnusamsetn-
ingu og afkomu einstakra fyrir-
tækja á hverjum stað.
GJÖLD
1. Laun
4. Jöfnunarsjóður
sveitarfélaga
Áætlun um innheimtan söluskatt
og aðflutningsgjöld á árinu 1975
bendir til þess, að tekjur Jöfnunar-
sjóðs af þessum stofnum verði nær
l. 600 m. kr. í ár. Landsútsvör
námu 374 m. kr. og aðrar tekjur
gætu orðið um 30 m. kr., þannig
að lieildartekjur Jöfnunarsjóðs má
nú áætla um 2.000 m. kr. í ár.
Þegar útgjöld sjóðsins (þ. m. t.
beinn hluti sveitarfélaga af lands-
útsvörum, framlög til Innheimtu-
stofnunar og Lánasjóðs sveitarfé-
laga) hafa verið dregin frá, má
lauslega áætla, að um 1.460 m. kr.
verði til skipta milli sveitarfélaga
i ár eða um 6.700 krónur á íbúa.
Greitt framlag sjóðsins á árinu
gæti hins vegar orðið eitthvað
minna eða e. t. v. um 6.500 krónur,
þar sem desember-innheimta flyzt
yfir á næsta ár.
Miðað við áætlun fjárlaga fyrir
1976 um tekjur Jöfnunarsjóðs af
söluskatti og aðflutningsgjöldum
og lauslega áætlun um landsútsvör
árið 1976, má búast við unt 3.000
m. kr. tekjum sjóðsins á næsta ári.
Sérstök útgjöld og aukaframlög,
þ. m. t. 25% óskiptur hluti af
landsútsvari, framlag til Innheimtu-
stofnunar og 5% framlag til Lána-
sjóðs sveitarfélaga, gætu að við-
bættum tekjuafgangi numið nær
800 m. kr. þannig, að rúmlega 2.200
m. kr. yrðu til skipta, eða 10.000
krónur á hvern íbúa. Hér er um
lauslega áætlun að ræða, sem m. a.
er reist á forsendum fjárlaga um
kauplag og verðlag í árslok 1975.
í áætluninni er miðað við þá lilut-
deild sveitarfélaga í söluskatti, sem
ákveðin var við endanlega af-
292 greiðslu fjárlaga.
SVEITARSTJÓRNARMÁL
Á árinu 1975 munu kauptaxtar
launþega sennilegast liækka um
27% að meðaltali frá árinu áður,
en liækkunin er nokkuð misjöfn
eftir starfsstéttum. Þannig munu
kauptaxtar verkafólks liækka um
33—35%, kauptaxtar iðnaðarmanna
um 28%, en kauptaxtar opinberra
starfsmanna aðeins um 17—18%. í
þessu mati á kauptaxtabreytingum
opinberra starfsmanna er ekki
reiknað með áhrifum aldurshækk-
ana eða flokkatilfærslna — launa-
skriði — sem gætu verið einhver á
árinu.
Hinn 1. nóvember s. 1. höfðu
kauptaxtar hækkað um 25—26% að
meðaltali frá desember 1974 og
voru jafnframt 9% hærri en þeir
verða að meðallali á árinu 1975. Á
þessu tímabili hafa kauptaxtar
verkafólks liækkað um nær 30%,
kauptaxtar iðnaðarmanna urn 26%
og kauptaxtar opinberra starfs-
manna um 21—22%. Vísitala fram-
færslukostnaðar 1. nóvember s. 1.
var 491 stig, en að frádregnum
áhrifum hækkunar áfengis- og
tóbaksverðs i júní s. 1. og hækkun-
ar launaliðar i verðlagsgrundvelli
búvöru í september er vísitalan
479,88 stig. Santkvæmt kjarasamn-
ingunum í júní s. 1. skyldu laun
hækka 1. desember 1975, ef vísitala
framfærslukostnaðar — án áhrifa
ofangreindra hækkana — færi yfir
477 stig á samningstímanum, og
reyndist vísitalan 1. nóvember því
0,6% liærri en umsamið mark.
2. Önnur útgjöld
Nú er áætlað, að verðlag á vör-
um og þjónustu verði að meðal-
tali nær 50% liærra á árinu 1975
en árið 1974, og frá 1. nóvember
1974 til 1. nóvember 1975 hefur
vísitala vöru og þjónustu (A-liður
framfærsluvísitölu) hækkað um
46%. Er vísitalan nú um 11%
ltærri en hún verður að meðaltali
á árinu 1975. Á næstu mánuðum
eru þegar fyrirsjáanlegar ýmsar
hækkanir á verðlagi, m. a. búvöru-
verðsbækkun og áhrif olíuverðs-
hækkunar á heimsmarkaði auk
þess sem ýmsir liðir í vísitölu eru
aðeins reiknaðir út einu sinni á ári
og hækkanir á þessum liðum liafa
því enn ekki komið fram í vísitöl-
unni.
Á sex mánaða tímabilinu 1. maí
til 1. nóvember hækkaði vísitala
vöru og þjónustu um 18%, sem
svarar til 39% hækkunar á lieilu
ári. Þetta er talsvert minni hækkun
en varð á árinu 1974 og framan af
ári 1975, er vísitalan hækkaði um
meira en 50% miðað við lieilt ár.
Á síðari lielmingi þessa árs hefur
Jrví vendega dregið úr verðbólgu
frá þvl, sem verið hefur að undan-
förnu. Afar lausleg hugmynd um
verðlagsþróunina fram til febrúar
n. k. bendir til þess, að enn gæti
hægt á verðhækkunum á fyrstu
mánuðum næsta árs, ef ekki koma
ný tilefni verulegra verðliækkana.
Um verðlagsþróun á næsta ári verð-
ur hins vegar engu frekar spáð hér.
Af einstökum útgjaldaliðum má
nefna, að rafmagn hefur hækkað
um nálægt 45% frá desember i
fyrra. Verð á olíu til húsakynding-
ar er nú krónur 24.20 hver líter,
en var krónur 14.30 i desember í
fyrra, en hækkun olíuverðs á lieims-
ntarkaði í október liefur enn ekki
komið fram í útsöluverði liér á
landi. Gjaldskrá pósts og síma hef-
ur hækkað að meðaltali um 56% á
árinu, akstur um 25%, og ýmis
annar rekstrarkostnaður er talinn
liafa hækkað um 40—45%.
Vísitala byggingarkostnaðar
verður sennilega 42% bærri að
meðaltali í ár en í fyrra, og frá
nóvember 1974 hefur vísitalan
liækkað um 36,5% og er nú 9—10%
hærri en hún verður að meðaltali
á þessu ári. Viðhaldskostnaður
hefur sennilega liækkað svipað og
vísitala byggingarkostnaðar.