Sveitarstjórnarmál - 01.02.1976, Blaðsíða 9

SIGURÐUR BLONDAL,
varaoddviti í Vallahreppi:
MENNING I
STRJÁLBÝLI
Framsöguerindi á ráðstefnu um sveitarstjórnir
og menningarmál 7. apríl 1975.
1. Hugtök og skýrgreiningar
í.i
Á þessari ráðstefnu um sveitarstjórnir og
menningarmál, sem Samband íslenzkra sveitar-
félaga efnir nú til af myndarbrag, vænti ég þess,
að orðið menning eða samsetningar af því muni
koma fyrir livað oftast orða. Fyrir því \ il ég skoða
hugtakið sjálft í upphafi.
í daglegu tali er orðið menning notað í alltof
þröngri merkingu. Það er fyrst og fremst látið ná
til fagurra lista og fræða. En með hugtakinu
„fagrar listir“ á ég þá við bókmenntir, sjón- og
tónmenntir og handíðar.
1.2
Ef hópur manna — jafnvel spekinga — væri
settur til þess að skýrgreina hugtakið menning
í víðasta skilningi, myndi niðurstaða þeirra sjálf-
sagt verða á jafnmargan veg og mennirnir í
hópnum. Ég ætla mér ekki hér að búa til neina
tæmandi skýrgreiningu, en vildi samt setja fram
nokkur helztu atriði, sem menning hverrar kyn-
slóðar kemur fram í — i víðasta skilningi. Ég leyfi
mér þar að sjálfsögðu að fara í smiðju til spakra
manna:
a. Menning hverrar kynslóðar birtist fyrst og
fremst í lífsformi og gildismati.
b. Hún endurspeglast í félagslegum tengslum
manna og athöfnum og samskiptum þeirra
við umhverfið.
c. Hún er samslungin ríkjandi framleiðslu- og
félagsháttum.
d. Hver þjóð eignast sína sérstæðu menningu
— oft þó með meiri eða minni áhrifum frá
öðrum menningarsvæðum. Þessi þáttur vex
nú risaskrefum.
e. Þjóðmenningin er aftur breytileg eftir stétta-
skiptingu þjóðfélagsins.
f. Saga og arfleifð móta menningu hverrar
þjóðar.
g. Siðir og þjóðhættir korna liér til, tunga
og bókmenntir, ásamt arfleifð í handíðum,
sjón- og tónmenntum
h. Vitund þjóðar um sjálfa sig samvefst sögu
liennar.
i. Menningin vísar þannig til sögu hverrar
þjóðar, til fortíðar hennar og baráttu lið-
inna kynslóða, en síðast en ekki sízt til
þeirrar mannshugsjónar og þess gildismats,
sem er ávöxtur þessa alls.
SVEITARSTJ ÓRNARMÁL