Sveitarstjórnarmál - 01.02.1976, Blaðsíða 31

Á bænum Hvilfft í Önundarfirði, skammt frá Flateyri, uxu úr grasi eilefu börn þeirra hjóna Finns Finnssonar og Guðlaugar Sveinsdótt-
ur, sem nú er á tíræðisaldrí. Bræðurnir voru sex og systurnar fimm. Ein þeirra, Ragnheiður, sem var elzt, sótti nám í Kennaraskól-
anum í Reykjavík, varð skólastjóri á Klébergi og er nú kennari í Reykjavik. Hin systkinin, 10 að tölu, stunduðu nám í Menntaskólan-
um á Akureyri, og er myndin af þeim ásamt íbúðarhúsinu í Hvilft og skólahúsi MA. Systurnar luku allar gagnfræðaprófi og bræðurnir
stúdentsprófi. Einn þeirra, Jakob, lézt um tvítugt og annar, Jóhann, tannlæknir, lézt af slysförum. Aðeins eitt systkinanna frá Hvilft
hefur setzt að í heimabyggðinni, Gunnlaugur oddviti í Hvilft, en hin öll flutzt á brott. Málfríður er hjúkrunarkona á ísafirði, en hin oru
öll í Reykjavík, nema ein systirin, Sigríður, sem er hjúkrunarkona í New York. Þessi svipmynd sýnir ef til vill betur en unnt væri í
löngu máli helzta einkenni byggðarþróunar á íslandi seinustu hálfa öld. Mörg sveitarfélög hafa orðið að sjá á bak iafn 3tórum liópi
vel menntaðra manna og jafnvel fleiri heimili, þótt slíkt hafi ekki verið kannað.
í stórum dráttum má segja, að ríkið ltafi
tvennum skyldum að gegna við sveitarfélög í þessu
sambandi. Annars vegar þarf ríkið að vera
hvetjandi til að sameining nái fram að ganga, þar
sem slíkt er tajið æskilegt. — Þá er gengið út frá
því, að sveitarfélögin eigi frumkvæði að sam-
einingunni. — Fullvíst má telja, að sameining
er allumfangsmikil breyting og.þarfnast athugun-
ar, áður en út í slíkt er lagt. Ríkið getur létt
undir nteð veitingu sérþekkingar og fjármagns
til að leysa aðkallandi verkefni. Það má skjóta
því hér inn í, að sameining þarf ekki að eiga
sér stað á einni nóttu, lteldur yrði væntanlega
unnið markvisst að endanlegum samruna tiltek-
inna sveitarfélaga. Hitt ldutverk ríkisins í sam-
einingarmálunum er að lilutast til um frek-
ari aðgerðir jafnskjótt og sameining ltefur farið
fram.
Þrátt fyrir sameiningu verður engu að síður um
verulegan ójöfnuð að ræða á milli einstakra
sveitarfélaga. Tekju- og útgjaldaliðir sveitarfé-
laga eru breytilegir vegna mismunandi iegu, 25
SVEITARSTJÓRNARMÁL