Sveitarstjórnarmál - 01.06.1976, Blaðsíða 36

úruminjaskráningu og lausn ýmissa mála. Þannig
hafa félögin að nokkru komið í stað náttúru-
verndarnefndanna, sem samkvæmt lögum eiga
að starfa að þessum rnálurn í sýslum og kaup-
stöðum, en liafa flestar reynzt vera fremur at-
kvæðalitlar,
Náttúruverndarfélög landshlutanna hafa flest
gerzt aðiljar að Landvernd, sem þó hefur ekki
reynzt vera heppilegur samstarfsvettvangur fyrir
þau. Stafar jjað f)Tst og fremst af þvi, að í Land-
vernd koma saman mörg félög og félagasam-
bönd, sum þeirra margfalt fjölmennari en nátt-
úruverndarfélögin, og með mörg og mismunandi
stefnumið, sem brotið geta í bága við verndunar-
sjónarmið náttúruverndarfélaganna.
Á hinn bóginn hafa stofnendur náttúruvernd-
arfélaganna, og síðar formenn þeirra, haft með
sér náið samstarf og komið saman til árlegra
funda síðan árið 1973. Formleg urðu tengsl
félaganna þó ekki fyrr en vorið 1975, er stofnað
var Samband islenzkra náttúruverndarjélaga
(SÍN) ])ann 23. marz á Mógilsá á Kjalarnesi.
Stjórn þess er skipuð formönnum aðildarfé-
laganna og kjósa þeir forseta úr sínum hópi.
Fyrsti forseti sambandsins var kjörinn Helgi
Hallgrímsson, Víkurbakka, Eyjafirði, sem líka
er formaður og stofnandi elzta félagsins, SUNN.
Miðstöð sambandsins verður fyrst um sinn í
náttúruverndarstofu Náttúrugripasafnsins á Ak-
ureyri (að Hafnarstræti 81, símanúmer 21472).
Með stofnun þessa sambands er ekki stefnt að
neinu skrifstofubákni, sem ríkja skuli yfir félög-
unum. Aðalstarfsemin verður eftir sem áður á
vettvangi hinna einstöku félaga, og ákvarðanir
sambandsstjórnar eru ekki bindandi fyrir aðild-
arfélögin. Tilgangur sambandsins er fyrst og
fremst að efla samstöðu aðildarfélaganna, skipu-
leggja sameiginleg verkefni þeirra og tengsl við
önnur félög og stofnanir fyrir þeirra hönd.
Þannig hefur SÍN nú gerzt aðili að Alþjóðlega
náttúruverndarsambandinu (International Union
for Conservation of Nature and Natural Re-
sources, IUCN), sem hefur aðsetur í Morges í
Svisslandi.
Annars staðar á Norðurlöndunum hafa lengi
starfað félagssambönd, sem liafa náttúruvernd á
stefnuskrá sinni og byggð eru upp á svipaðan
hátt og SÍN. Má nefna Norges nalurvœrnforbund
í Noregi, Svenska naturskyddsföreningen í Sví-
þjóð og Danmarks naturfredningsforening í Dan-
mörku. Hefur SÍN einnig tekið upp fast sam-
band við þessi félög.
Þess má ennfremur geta, að SÍN hefur tekið
upp viðræður við Landvernd um það, hvernig
samstarf þessara landssambanda skuli vera hátt-
að og hvort einhverjir möguleikar séu á samruna
þeirra í náinni framtíð.
Náttúruverndarfélög landshlutanna hafa yfir-
leitt haft gott samband við sveitarfélög og sam-
bönd þeirra á viðkomandi svæðum. Nefna má
t. d. ráðstefnu um landnýtingu, sem SUNN og
Fjórðungssamband Norðlendinga efndu til í
sameiningu á Hrafnagili í Eyjafirði vorið 1973.
Ymis sveitarfélög eru styrktaraðilar viðkom-
andi náttúruverndarsamtaka, og leggja þeim
þannig til nokkurt árlegt rekstrarfé. Sama er að
segja um ýmis svæðafélög, svo sem ýmis kaupfé-
lög, búnaðarsamböncl o. fl. Þrátt fyrir þessa
ágætu hjálp, er fjárhagsleg geta náttúruverndar-
félaganna mjög takmörkuð, og ekkert þeirra
hefur enn getað ráðið sér fastan starfsmann. Á
síðastliðnu ári sótti SÍN um ríkisstyrk, en sú
beiðni hefur enn ekki borið árangur.
Náttúruvernd í nútíma skilningi er ekki leng-
ur bundin við friðun jurta eða dýra, jafnvel frið-
un eða friðlýsing landsvæða er ekki lengur neitt
aðalatriði, þótt hún sé viðurkennd lijálparráð-
stöfun.
Það, sem nú er talið mestu máli skipta, er að
hindra þau alvarlegu áhrif, sem ýmis mannleg
starfsemi getur haft á umhverfið, í formi meng-
unar af ýmsu tagi, rýrnunar lífrænna auðlinda
og minnkandi fjölbreytni í náttúrunni. Þetta er
ekki sízt okkar eigin hagur, mannfólksins, og því
er nútíma náttúruvernd einnig mannvernd.
SVEITARSTJÓRNARMÁL