Sveitarstjórnarmál - 01.08.1976, Blaðsíða 9

SKIPTING ALMENNRA TEKNA HAFNANNA (m. v. vörumagn 1974 og nýja gjaldskrá 1975, allt árið)
Skipagiöld Aflagjöld Vörugjald af Vörugjald af Vörugjald af Vörugjald al Almcnnar tekjur
(lesta- og sjávarafuröum bensini og olíum búlk og oðrum vörum alls
•»\gsiu) sekkjavöru
þ.kr. •v. þ.kr. % þ.kr. 7c þ.kr. '4 þ.kr. þ.kr. % þús.kr. •X
15 almennar hafnir 34.347 (21,8) 46.817 (29,7) 16.613 (10,5) 20.002 (12,7) 25.834 (16,4) 14.096 ( 8,9) 157.709 (100)
Reykjavík 29.893 (16,3) 8,063 ( 4,4) 9.048 ( 4,9) 29.709 (16,2) * 106.420 (58,1) 183.133 (100)
Landshöfn
(Keflav. Njarðv.) 6.723 (19,9) 8.054 (23,8) 8.588 (25,4) 5.819 (17,2) 2.070 ( 6,1) 2.530 C 7,5) 33.784 (100)
Dæmi um einstakar hafnir:
Bolungarvik 1.025 (22,2) 2.553 (55,3) 457 ( 9,9) 396 ( 8,6) 152 ( 3,3) 35 ( 0,8) 4.618 (100)
Húsavík 1.536 (15,4) 2,190 (22,0) 662 ( 6,6) 673 ( 6,8) 4.165 (41,8) 731 ( 7,3) 9.957 (100)
Sandgerði 1.407 (24,4) 4.354 (75,6) 0 0 0 0 5.761 (100)
ar ítarlegai', annars staðar ófullkomnar. Við
áætlanagerðina var miðað við óbreytta umferð
milli ára, enda lágu ekki fyrir upplýsingar frá
höfnunum, nema þá aðeins Reykjavíkurhöfn um
breytingar milli ára. Þó að vissulega sé það rétt,
að umferð um hafnir sé og geti verið afskaplega
breytileg og undir ýmsum aðstæðum komin, og
á það bæði við um fiskiskip, sjávarafla, flutn-
ingaskip og almenna vöruumferð, þá sýnir
reynslan, að eina leiðin til að áætla lekjurnar er
einmitt á grundvelli umferðar um hafnirnar, og
hún er háð ákveðnum lögmálum, þó að þar sé
e. t. v. um meiri sveiflur að ræða en í öðrum
greinum. Þess vegna er nauðsynlegt, að hafnirnar
fylgist með þróun umferðar, þó að ekki væri til
annars en að geta metið nauðsynlegt magn þjón-
ustu annars vegar og liins vegar tekjur fyrir-
tækisins, enda eru hafnarsjóðirnir ekkert annað
en opinber fyrirtæki.
Um athuganir á sérrekstri
hafnarsjóðanna
í skýrslunni 1975 var tekinn til athugunar
ýmis sérrekstur hjá höfnunum, en með sérrekstri
er átt við m. a. hafnsöguþjónustu, rekstur bíla-
voga, skipaafgreiðslu, radíóþjónustu o. fl. í Ijós
kom, að mjög víða er þessi þjónusta rekin með
halla og virðast gjaldskrár fyrir þessa þjónustu
alls ekki liafa fylgt almennu verðlagi í landinu
undanfarin ár. T. d. hækkuðu gjaldskrár fyrir
hafnsöguþjónustu ekkert í flestum höfnum frá
1971—1975. Eðlilegt verður að telja, að gjald-
skrár fyrir sérþjónustu hafna séu við það mið-
aðar, að tekjur af þeim standi undir útlögðum
kostnaði vegna þessarar þjónustu.
Um heildarbúskap hafnanna
Gerð var áætlun um tekjur og gjöld allra al-
mennra hafnarsjóða rniðað við sörnu umferð um
hafnirnar og var árið 1974:
Gjöld 1976: M. kr.Tekjur 1976: M. kr.
Rekstrargjöld 192 Skipagjöld 80
Aflagjöld 139
Sjávarafurðir 93
Beiisín og olíur 50
Búlk- og sekkja-
vörur 51
Vextir og afborganir 205 Aðrar vörur 34
Samtals 397 Samtals 447
Til framkvæmda 117 Sértekjur 67
Alls 514 Alls 514
(Reykjavíkurhöfn og landshafnir eru ekki meðtaldar)
Af þessu sést m. a., hversu fjármagnskostnaður,
þ. e. vextir og afborganir vega þungt í útgjöldum
hafnarsjóðanna, yfir 50% (án framkv.). Þó að
áætlunin um tekjurnar sé aðeins lausleg, þá er
hægt af þessu yfirliti að fá hugmynd um, hverjir
greiða hafnargjöldin. Samkv. þessu nema t. d.
aflagjöldin 27% af heildartekjum hafnanna. í
ljós hefur þó kornið, að þau eru vanáætluð þarna,
m. a. vegna örra breytinga á árinu 1975 og sjóða-
SVEITARSTJÓRNARMÁL