Sveitarstjórnarmál - 01.10.1976, Page 4

GERÐ FJARHAGS- OG
FRAMKVÆMDAÁÆTLANA
Samkvæmt sveitarstjórnarlögum eiga hrepps-
nefndir og bæjarstjórnir fyrir lok desembermánaðar
ár hvert að gera áætlun um tekjur og gjöld sveitar-
félagsins næsta reikningsár. Félagsmálaráðuneytið
getur ]dó veitt bæjarstjórnum og sýslunefndir
hreppsnefndum undanþágu frá þessu ákvæði,
„þegar brýnar ástæður eru fyrir hendi“, en þó eigi
lengur en til 31. marz næsta árs.
Fjárhagsáætlun skal ræða á tveimur fundum
sveitarstjórnar með a. m. k. einnar viku millibili. í
hreppum með færri en 500 íbúa má þó afgreiða
fjárhagsáætlun á einum fundi. Fjárhagsáætlun skal
athuga lið fyrir lið, greiða atkvæði um hverja grein
fyrir sig og um áætlunina i heild. Þessi skilmerkilega
fyrirsögn löggjafans helgast af því, að fjárhags-
áætlunin er meginregla um upphæð gjalda og alla
fjárstjórn sveitarfélagsins á reikningsárinu. Hún ætti
einnig að vera þegnum sveitarfélagsins nokkur
trygging fyrir þvi, að sveitarstjórnin í heild hafi ná-
kvæmar gætur á fjárstjórn sveitarfélagsins.
Oft er því slegið fram, að misbrestur sé á, að fjár-
hagsáætlanir séu gerðar hjá sveitarfélögum eins og
lög mæla fyrir um. Slikt á væntanlega ekki víða við
undir venjulegum kringumstæðum nú orðið. Á hinn
bóginn hefur stundum ekki verið unnt að semja
fjárhagsáætlun svo nokkurt vit væri i t. d. i desember
vegna yfirstandandi breytinga af löggjafans hálfu á
veigamiklum tekjustofnum eða jafnvel á sjálfri
verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga. Þess verður
þvert á móti vart, að margar sveitarstjórnir leggi
metnað sinn í að afgreiða fjárhagsáætlun fyrir jól eða
sem allra fyrst á nýbyrjuðu ári, haldi jafnvel um
hana almennan sveitarfund, sendi hana formönnum
nefnda og öðrum trúnaðarmönnum sveitarfélagsins,
fjölmiðlum, viðskiptabanka og lánastofnunum.
Öhætt mun að taka undir þann sígilda sannleik,
202 sem rifjaður var upp nýlega hér i tímaritinu, að
samþykkt fjárhagsáætlunar sé mikilvægasta
ákvörðun hverrar sveitarstjórnar á árinu. Einnig er
líklegt að gerð fjárhagsáætlunar sé einn lærdóms-
ríkasti þátturinn í öllum sveitarstjórnarstörfunum.
Þetta liggur raunar í hlutarins eðli. Við öflun gagna
og aðra vinnu að áætlunargerðinni öðlast menn
glögga yfirsýn um þau verkefni, sem að kalla, verða
að vega þau og meta og skipa þeim siðan í fram-
kvæmdaröð eftir mikilvægi. Við þá vinnu gefst
hverjum sveitarstjórnarmanni tækifæri til að stuðla
að því, að það takmarkaða framkvæmdafé, sem er til
ráðstöfunar, þegar búið er að ætla til áður sam-
þykktra, lögboðinna og óhjákvæmilegra rekstrarút-
gjalda, nýtist sem bezt til að nálgast það markmið,
sem menn hafa meðvitað eða ómeðvitað sett sér með
starfsemi sveitarfélagsins.
Það einkennir umsvif sveitarfélaga á síðari árum,
að einstök verkefni þeirra hafa stækkað til muna i
hlutfalli við sveitarsjóðstekjur hvers almanaksárs.
Ákvörðun um nýtt mannvirki, nýja stofnun bindur
því hendur sveitarfélagsins mörg komandi ár, fyrst i
fjárfestingu og síðar væntanlega í auknum rekstrar-
útgjöldum. Þessi breyting hefur vafalaust átt rikan
þátt i því, að sveitarstjórnir grannlanda okkar leggja
nú vaxandi áherzlu á gerð framkvæmdaáætlana til
nokkurra ára fram í tímann. Reykjavíkurborg hefur
um árabil tekið mið af slíkri framkvæmda- og fjár-
öflunaráætlun, eins og frá var sagt í seinasta tölu-
blaði, og í þessu blaði segir frá framkvæmdaáætlun
ísafjarðar. Vitað er, að fleiri sveitarstjórnir eru að
vinna að gerð áætlana um einstaka þætti í rekstri
sínum, svo sem gatnagerð, eða um búskap sinn í
heild. Á því getur naumast leikið vafi, að slík áætl-
anagerð verður mjög árangursrik, ef rétt er að mál-
um staðið og auðveldar mönnum gerð hinna lög-
boðnu fjárhagsáætlana til eins árs í senn.
U.St.
SVEITARSTJÓRNARMÁL