Sveitarstjórnarmál - 01.10.1976, Blaðsíða 40

GÍSLI KRISTJÁNSSON, Forðagæzlu Búnaðarfélags íslands:
MIKILVÆGT HLUTVERK
FORÐAGÆZLUMANNA
Hlutverk það, sem sveitarstjórnir
fela forðagæzlumönnum, er venju
fremur mikilvaegt á þessum vetri, og á
miklu veltur fyrir hvern bónda og
bændastéttina í heild, að þar sé vel að
verki verið og niðurstöður talninga og
mats séu sem allra öruggastar. 1 sam-
bandi við forðamálin og fóðrun og
meðferð búfjárins þarf allt að vera svo
traust og öruggt sem framast er kost-
ur.
Eins og jafnan áður, munu hey-
birgðir mjög misjafnar að gæðum.
Votviðrin um landið sunnan og vest-
an hljóta að segja sögu um eftirköstin
frá sumrinu með laklegu fóðri að
nokkru eða verulegu leyti. Um landið
norðan- og austanvert er aðra sögu að
segja, og þar ætti heyforðinn að vera í
meðallagi og meira en það að gæðum.
Við mælingu forðans fást tölur, sem
segja til um rúmmálið, en með því er
ekki öll sagan sögð. Fóðurgildið þarf
að meta, og það getur verið vanda-
samt í ýmsum tilvikum. Fyrst þarf að
gera sér grein fyrir, hve fast heyið er í
stæðunni og svo er að sýna ítrustu
viðleitni til að meta fóðurgildið eftir
því og eftir verkunarskilyrðunum og
þá, hvort snemmslegið hefur verið og
hvort heyið hefur hrakizt.
Meðalgæði heys reiknum við, þeg-
ar um 50 fóðureiningar eru i hverjum
m3, en frávikin geta verið veruleg eða
238 mikil.
f eftirfarandi eru tölulegar
staðreyndir, sem Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins hefur fundið við
efnagreiningar á heyi af svokölluðu
óþurrkasvæði frá liðnu sumri. Af
tölum þessum má draga ályktanir, og
er því eðlilegt að nota þær sem mæli-
kvarða eða viðmiðun, enda þótt þær
séu aðeins árangur af rúmlega 200
sýnum frá umræddu svæði.
Um Austur- og Norðurland mun
óhætt að gera ráð fyrir, að fóðurgildið
nemi 50—60 fóðureiningum i hverj-
um m3 í stabba, en vestanlands og
sunnan nokkru eða miklu minna
yfirleitt. Þó er það hafið yfir allan
vafa, að nokkur hluti fóðursins hjá
mörgum bændum á „óþurrka-
svæðinu" er i meðallagi og meira en
það að gæðum. Þar er verulegur
vandi að meta réttilega, þegar sumt
af fóðrinu er gott, en annað laklegt
eða afleitt. Votheyið er sennilega
eitthvað misjafnt að gæðum einnig,
en af sláttutima og hirðingarskil-
yrðum má einnig ráða nokkuð um
fóðurgildi þess. Þar má yfirleitt gera
ráð fyrir, að 100—150 fóðureiningar
séu í m3.
Við skýrslufærslu ber að fara eftir
leiðarvisi á spjöldum eyðublaðanna.
Vandaður frágangur er mikils virði,
þegar meta skal réttilega heildar-
niðurstöðurnar. Áriðandi er einnig,
að tölur allar séu svo öruggar sem
kostur er á. Má sérstaklega minna á
talningu hrossanna, og er ástæða til
að vekja athygli á bréfi, sem Hagstofa
Islands hefur skrifað forðagæzlu-
mönnum nú nýverið um það efni.
Búnaðarfélag íslands hefur hlutazt
til um, að í haust voru tekin heysýni
til rannsókna um landið sunnan og
vestanvert, i þeim tilgangi að fá sem
fyrst nokkurt yfirlit yfir gæði þess
fóðurs, sem bændur hafa í hlöðum að
þessu sinni. Samandregnar heildar-
niðurstöður þessara rannsókna gefa
kynna, að fóðurgildi á umræddum
svæðum muni vera:
Gísli
Kristjánsson,
ritstjóri:
SVEITARSTJÓRNARMÁL