Sveitarstjórnarmál - 01.02.1977, Qupperneq 44

hafa myndazt og vaxið svo ört, að i dag býr mikill
meiri hluti landsmanna í þéttbýli. Á sama máta
hefur átt sér stað bylting í atvinnulífi landsmanna.
Þessi þjóðlifsbylting hefur rofið hinn forna fjöl-
skyldukjarna þriggja ættliða. í dag byggjum við
elliheimili fyrir gamla fólkið, hefðbundin íbúðarhús
fyrir foreldrana og börnin til að nota sem gististað
um nætur og dagheimili og leikskóla fyrir börnin á
daginn.
Þegar ég tala um heimilið sem gististað nútíma-
fjölskyldunnar, þá hef ég í huga þá staðreynd, að
sífellt fer i vöxt, að bæði foreldri vinni utan veggja
heimilisins. Þessi staðreynd leiðir mig inn á næsta
þátt erindis þessa, sem ég kalla:
3. Er nauðsynlegt að hjón vinni bæði
utan heimilis?
1 leit að svari við þessari spurningu ætla ég að
halda mig við fjóra þætti:
a. Meðan heimilin voru fjölmenn og fjölskyldur
stórar, var starf húsmóður erilsamt og fjöl-
breytilegt. Nútíma fjölskylda er fámenn, og
þjóðhagslega hlýtur að vera hæpið að binda
fullfríska konu á bezta aldri við að gæta 1—2
barna og annast aðrar þarfir svo litils heimilis.
Þá krefjast breyttir atvinnuhættir sífellt meiri
þátttöku kvenna úti á hinum almenna vinnu-
markaði.
b. Á Islandi ríkir frelsi beggja kynja til að afla sér
þeirrar menntunar, sem hugurinn girnist. Af
frelsi til menntunar leiðir, að konur hasla sér
sífellt völl á fleiri og fleiri sviðum atvinnulífsins,
sem áður voru sérsvið karla. Reynsla hefur og
sýnt, að konur standa körlum almennt séð fylli-
lega á sporði á flestum sviðum, nema e. t. v. við
þau störf, sem gera sérstaka kröfu til likamlegra
burða fremur en andlegs atgervis.
Það er sóun á þjóðarauði, að konur afli sér
langskólamenntunar, sem þær nýta síðan ekki í
þágu samfélagsins. Það er einnig siðferðilega
rangt að ætlast til þess af konum, að þær gefi
upp á bátinn störf, sem þær hafa menntað sig til
að vinna, vegna þess að þær komist ekki frá
heimili sínu.
c. Sú efnahagslega velmegun, sem rikt hefur á
íslandi um skeið, byggist að verulegu leyti á
löngum vinnutíma. Enn hefur þorra lands-'
manna ekki tekizt að ná því marki, að ein fyrir-
vinna nægi til að tryggja efnalegt öryggi fjöl-
skyldunnar með 40 stunda vinnuviku. Efnalegt
öryggi sívaxandi fjölda íslenzkra fjölskyldna
byggir á því, að bæði foreldri vinni úti og afli
með því heimilinu tekna. Spyrja má, hvort
lífsgæðakröfurnar séu ekki orðnar of miklar og
hægt sé að komast af með minni tekjur. Þannig
mun því lika vera varið í sumum tilfellum, en
svo mun ætíð verða í landi, sem virðir frelsi
einstaklingsins.
d. Húsmæður, sem bundnar eru heimilum, sem
ekki fullnægja athafnaþrá þeirra, eiga á hættu
að fara að líta á starf sitt sem eins konar kross.
Þær geta þá fyllzt lífsleiða, sem bitnar á þeirra
nánustu. Þá er ætíð nokkur hætta á, að hús-
mæður einangrist um of frá umhverfi sínu og
kunningjum.
Þegar svo börnin eru vaxin úr grasi og farin að
heiman, kemur í ljós, að húsmóðirin hefur
sáralítið að gera á heimilinu. Þegar hún svo fer
að athuga um vinnu utan heintilis, uppgötvar
hún, að hún hefur staðnað i sinni upphaflegu
starfsgrein. Af þvi leiðir, að atvinnutækifæri eru
fá og sjaldnast áhugaverð.
Niðurstaða mín af vangaveltum um, hvort bæði
foreldri þurfi að vinna úti, er sem sagt sú, að þegar
öllu er á botninn hvolft, beri í fleiri tilfellum nauðsyn
til þess, að svo sé.
4. Þáttur giftra kvenna í tekjuöflun
heimila á Húsavík
Þáttur giftra kvenna í tekjuöflun heimila á Húsa-
vík á árunum 1965, 1969 og 1974 hefur nýlega verið
kannaður.
Könnun þessi leiddi eftirfarandi niðurstöður í ljós:
Tekjur 1965 4.780 þús. eða 4.06% allra tekna
Tekjur 1969 12.342 þús. eða 6.89% allra tekna
Tekjur 1974 120.046 þús. eða 13.75% allra tekna
Könnunin leiddi ennfremur i ljós, að árið 1974
SVEITARSTJÓRNARMÁL