Sveitarstjórnarmál - 01.02.1982, Blaðsíða 31

Mönnum hefur lengi verið ljóst, að hönnun
brimvarnargarða væri ábótavant, einkum þeim
görðum, sem öldur brotna beint á. Menn gerðu sér
grein fyrir því, að ekki væri nægjanlega tekið tillit til
samspils ölduhæða og öldulengda.
Fyrir nokkrum árum var farið að kanna samspil fláa
garðs og hlutfallsins milli ölduhæða og öldulengda
með svokallaðri IRIBARREN-tölu:
ST ðOUGLEIKI
STEINA
Síðan hefur þekking manna á straumfræðinni við
og í garðinum aukizt til muna.
A síðastliðnum fjórum árum hefur orðið gífurlegt
tjón á brimvarnargörðum víða um heim. Hluti af
þessum tjónum hefur skýrzt með aukinni þekkingu.
Þetta hefur leitt til þess, að nú er verið að endurskoða
hönnun brimvarnargarða og hugmyndir um nýjar
leiðir í hönnun settar fram.
í stuttu máli byggjast þessar hugmyndir á því, að
fyrrnefnd IRIBARREN-tala gefur ákveðnar hug-
myndir um, hvernig öldur brotna á garðinum,
hvaða öldur valda mestu álagi á hlifðarkápu, hvaða
öldur eru hættulegastar fyrir stöðugleika garðsins og
marga fleiri þætti. Á grundvelli þessara upplýsinga
þarf að prófa ákveðið öldumunstur, m. a. samspil
langra og stuttra aldna og ólaga og finna líkindin
fyrir því, að slík öldumunstur lendi á garðinum.
Þetta samspil langra aldna og stuttra aldna og
einkum ólaga eða undiröldu og vindöldu er verið að
kanna víða, t. d. í Noregi, Hollandi og á Spáni, en
þeim athugunum er hvergi nærri lokið. Þetta er sér-
staklega mikilvægt fyrir hafnargerð á Islandi, því hér
er vindalda samfara undiröldu algengt sjólag.
Hönnunarforsendur brim-
varnargarösins á Akranesi
Til að geta hannað grjótgarðinn og sagt fyrir um
ölduhreyfingu í höfninni er þekking á sjólagi eitt af
grundvallaratriðum jafnframt því sem steinastærð í
kápu og lögun garðs varð að fara eftir aðstæðum i
grjótnámi.
Til að afla gagna um sjólagið við Akraneshöfn
voru annars vegar gerðar beinar öldumælingar og
hins vegar ölduspá, byggð á öldusveigjureikningum
og mælingum á vindhraða; auk þess voru sjávarföll
mæld og gerð spá um hæstu flóð.
Þessi gagnasöfnun fór fram á árunum 1975 til
1977.
Stöðugleikatilraun af garðinum var gerð haustið
1976, en líkantilraunum af ölduhreyfingu í höfninni
lauk í marz 1978. Þessum rannsóknum eru gerð skil í
skýrslu Hafnamálastofnunar ríkisins frá april 1978,
„Akraneshöfn, skýrsla um gagnasöfnun og líkantil-
raunir“.
Helztu niðurstöður gagnasöfnunar voru eftirfar-
andi:
1. Sjávarföll.
Meðalstórstraumsflóð mældist 4.14 m
Meðalsmástraumsfjara mældist 0.17 m.
2. Hæstu flóð.
Liklegustu hæstu flóð á Akranesi eru 4.75 m á
þriggja til fjögurra ára fresti og 5.2 m á fimmtíu
ára fresti.
3. Öldusveigja.
Samkvæmt öldusveigjuútreikningum má reikna
með því, að hæð 9, 11, 15 sekúndna öldu við enda
brimvarnargarðs, þar sem hún er hæst, sé um
17%, 14% og 13% af hæð öldunnar úti. Við
mælidufl reyndist 11 og 15 sekúndna alda vera
22% af hæð öldunnar úti á rúmsjó utan Faxaflóa.
öldusveigja vindöldu er háð áttum og sveiflu-
tíma, og reyndist hæð öldu við garðsenda vera
50% til 90% af hæð öldunnar utan Krossvíkur,
það er 5 til 8 sekúndna öldu.
4. Öldumælingar utan hafnar.
Öldumælidufl var staðsett 500 m suður af höfn-
inni. Mælitímabilin voru tvö: 2. janúar til 13.
SVEITARSTJÖRNARMÁL