Sveitarstjórnarmál - 01.02.1982, Side 42

betur en nú er aðfararrétt hafna að skuldunautum
og/eða tryggja greiðslu, þegar varningur er veðsett-
ur eða greiddur af útflytjanda eða banka, ef skuldu-
nautur er sjálfur útflytjandi. Það er því á tveimur
vígstöðvum, sem að hafnarsjóðunum liefir verið sótt,
en slík vígstaða leiðir oftast til undanhalds.
Stjórnvöld marki stefnu í hafnamálum
Annað atriði en gjaldskrármál, sem ef til vill er
ekki þýðingarminna, þegar til lengri tíma er litið, er
barátta Hafnasambandsins fyrir því, að stjórnvöld
marki framtíðarstefnu í hafnamálum, það er stefnu
um uppbyggingu hafna og hve miklu fjármagni á
hverjum tíma skuli varið til þeirra framkvæmda. í
þessum tilgangi hefur Hafnasambandið frá upphafi
lagt mjög mikla áherzlu á gerð fjögurra-ára áætlana
um hafnargerðir, en í hafnalögum frá 1967 voru
ákvæði um gerð slíkra áætlana, en þau lagaákvæði
urðu fyllri við samjaykkt hafnalaganna frá 1973 og
útgáfu reglugerðar um hafnamál, sem fylgdi í kjölfar
þeirra.
Gerð 4-ára áætlana er sérstakt dagskrárefni þessa
fundar, og gefst undir þeim dagskrárlið tækifæri til
að skýra stefnumið Hafnasambandsins, en ég vil hér
leyfa mér að geta nokkurra atriða, sem ættu að sýna
mikilvægi áætlunargerðarinnar.
Það er mjög mikilvægt fyrir sveitarfélög, eigendur
hafnanna, og útgerðaraðila, sem eru notendur
hafnanna, að vita í tæka tíð, hverrar uppbyggingar
má vænta, þannig að haldizt geti í hendur upp-
bygging hafnar og atvinnustarfsemi á staðnum, svo
ekki komi til árekstra, en því miður eru mýmörg
dæmi um, að ekkert samráð hefur verið haft um
uppbyggingu hafnaraðstöðu og útgerðarstarfsemi.
Það er einnig nauðsynlegt fyrir stjórnvöld í
landinu, sem greiða mikinn hluta af fjárfestingar-
kostnaði í höfnum, að til sé marktæk áætlun um,
hvernig og með hvaða fjármunum sé hægt að byggja
upp eðlilega hafnaraðstöðu, þannig að hafnarstarf-
semi á landinu verði rekin með eðlilegum hætti og
komizt verði hjá fjármagnssóun vegna skipulags-
leysis.
Meðal erlendra þjóða, þar sem mikilvægi hafna er
engan veginn jafn auðsætt og hér á landi og þar sem
framlag til hafnargerða er víða ekkert frá stjórn-
völdum, eru samt starfandi stofnanir til jress að vera
stjórnvöldum ráðgefandi um stefnumörkun um
uppbyggingu hafna.
Eg nefni landshafnaráðið í Danmörku, sem nú hef-
ur starfað í nokkur ár og hefir jjýðingarmiklu hlut-
verki að gegna, þar eð ráðuneytið (Ministeriet for
Offentlige Arbejder) þarf að samþykkja allar hafn-
arframkvæmdir, enda þótt ekki sé veitt til þeirra
framlag úr ríkissjóði.
I Svíþjóð hefir nýverið verið komið á fót hafnaráði
með svipaðan starfsgrundvöll og hið danska lands-
hafnaráð.
I Bretlandi var komið á fót hafnamálaráði (National
Port Council), sem var stjórnvöldum til ráðuneytis
um uppbyggingu brezkra hafna á miklum þreng-
ingartímum hafna þar í landi. Núverandi ríkisstjórn
hefur að vísu lagt jretta ráð niður, en á sama tíma
hefur hjá brezka hafnasambandinu verið komið á fót
deild, sem mun starfa að nokkru að jDeim verkefnum,
sem hafnamálaráð hafði með höndum.
Jafnvel í Bandaríkjunum, þar sem engin ein
stofnun á vegum alríkisstjórnarinnar fer með hafna-
mál í heild, hefur nýlega verið gerð úttekt á því,
hvaða fjármunum muni þurfa að verja til hafnar-
gerða á yfirstandandi áratug til þess að tryggja, að
eðlileg viðskipti við umheiminn og innan jaessa stóra
ríkis geti farið fram.
Einföldun á gjaldskrám
Stjórn sambandsins hefir haft til meðferðar tillögu
síðasta ársfundar um einföldun á gjaldskrám.
Tvö atriði komu einkum fram, er talið var, að
endurbóta þyrftu við. Hið fyrra var óeðlilega lág
skipagjöld af hlífðarjrilfarsskipum og of margbrotin
vörugjaldskrá.
Þar eð Alþjóðasiglingamálastofnunin hefir sam-
þykkt og mikill fjöldi jrjóða staðfest nýjar mæl-
ingarreglur skipa, sem spegla betur skipastærðir en
núverandi reglur, þá telur stjórnin ekki ástæðu til að
leggja til, að einingu vegna skipagjalda verði breytt.
Við gildistöku hinna nýju reglna, sem búast má við,
að verði bráðlega a. m. k. gagnvart nýbyggingum,
þá er e. t. v. ástæða til að endurskoða sjálft gjaldið
SVEITARSTJÖRNARMÁL