Sveitarstjórnarmál - 01.02.1982, Blaðsíða 57
3.0 Athugun á störfum og starfs-
háttum barnaverndaryfirvalda
Lokaritgerð mín við lagadeild Háskóla Islands
fjallar um störf og starfshætti barnaverndaryfir-
valda. Liður í þeirri ritgerð var athugun á fundar-
gerðum barnaverndarnefnda á Reykjavíkursvæðinu
og barnaverndarráðs. Megintilgangurinn var sá að
athuga, hversu nákvæmar og greinargóðar fundar-
gerðirnar væru og hvaða mynd þær gæfu af störfum
barnaverndaryfirvalda.
Leitað var til barnaverndarnefnda í Reykjavík,
Kópavogi, Garðabæ og á Seltjarnarnesi, svo og
barnaverndarráðs og þess óskað, að aðgangur yrði
veittur að fundargerðum þeirra árin 1974—1978 að
báðum árunum meðtöldum. Fékk málaleitanin já-
kvæðar undirtektir hjá öllum þessum aðilum nema
barnaverndarnefnd Seltjarnarness. Taldi formaður
hennar, að höfðu samráði við lögfræðing nefndar-
innar, að barnaverndarlög heimiluðu ekki aðgang
að fundargerðum í þessum tilgangi. Athugaðar voru
því fundargerðir barnaverndarnefndar Reykjavík-
ur, félagsmálaráða Kópavogs og Garðabæjar og
barnaverndarráðs.
Verður nú vikið að helztu þáttum athugunarinn-
ar.1 2>
3.1 Skráning fundargerða.
A. Reykjavík.
Fram að miðju ári 1978 var sá háttur hafður á við
skráningu fundargerða, að fyrir fund var skrifuð
í fundarbók kynning á þeim málum, sem á
1) Skv. 6. gr. 5. og 6. mgr. laga nr. 53/1966 um vernd
barna og ungmenna er menntamálaráðherra heimilt að
fela félagsmálaráðum, að nokkru leyti eða öllu, störf
barnaverndarnefnda. Á öllum stöðunum, sem athugaðir
voru, þ. e. Reykjavík, Kópavogi og Garðabæ, hefur þessi
heimild verið notuð, en í mismiklum mæli. Kópavogur og
Garðabær hafa stigið skrefið til fulls og falið félagsmala-
ráðum alfarið öll störf barnaverndarnefnda, en í Reykja-
vík er starfandi samhliða barnaverndarnefnd og félags-
málaráð.
2) Allar upplýsingar voru skráðar í töflur til skýringar,
sbr. ritgerð mína. „Um störf og starfshætti barnaverndar-
yfirvalda", Reykjavík, janúar 1980 svo og samnefnda
grein í Úlfljóti, 4. tbl. 1980.
dagskrá voru hverju sinni. I kynningum þessum var
ýmist miðað við foreldra, börn, eða jafnvel fóstur-
foreldra og iðulega var þess ekki getið sérstaklega, þó
verið væri að taka fyrir mál, sem áður hafði verið til
umræðu eða meðferðar. Milli dagskrárliða voru
hafðar 5—10 auðar línur til að bóka ákvarðanir
nefndarinnar. 1 lok hvers fundar undirrituðu allir
viðstaddir fundarmenn fundargerð. Við skipun
nýrrar barnaverndarnefndar að afloknum sveitar-
stjórnarkosningum vorið 1978 urðu ýmsar breyting-
ar hér á. Lagt var niður eldra fyrirkomulag og
fundargerð skráð jafnóðum. Einnig var yfirmanni
fjölskyldudeildar félagsmálastofnunar falin ritun
fundargerðar, þrátt fyrir skýlaus ákvæði barna-
verndarlaga um, að ritari nefndar skrái fundargerð.
Meginbreytingin fólst þó í því, að fundargerð
lengdist til muna. Raktar voru í alllöngu máli, að því
er virtist orðrétt, umræður á fundum. I lok fundar
undirrituðu yfirleitt formaður og fundarritari fund-
argerð.
Við úrvinnslu upplýsinga úr fundargerð barna-
verndarnefndar Reykjavíkur kom í ljós, að upplýs-
ingar um hvert einstakt mál voru oft mjög af skorn-
um skammti. Öllu verra var þó, að iðulega var ekki
getið afdrifa mála í fundargerð. Voru það mál, sem
kynnt voru eða rædd á einum eða fleiri fundum,
síðan frestað og komu ekki fram aftur á athugunar-
tímabilinu.
B. Kópavogur.
Samkvæmt reglugerð félagsmálaráðs Kópavogs
skal halda gerðarbók og senda bæjarstjórn afrit
fundargerða jafnóðum. Utgáfa fundargerða barna-
verndarnefndar samrýmist ekki trúnaðarskyldu
barnaverndarlaga. Félagsmálaráð heldur því sér-
staka trúnaðarbók, þar sem i eru skráð barnavernd-
armál og ákvarðanir um fjárhagsaðstoð við ein-
staklinga og fjölskyldur. Aðgangur fékkst að trún-
aðarbók þessari, og voru könnuð þau mál, sem töld-
ust til barnaverndar.
Flestar bókanir í trúnaðarbókina voru knappar og
gáfu takmarkaðar upplýsingar um mál. Umræðna
var einungis getið í undantekningartilvikum. Oft
vantaði dagsetningu fundar og áramót sjaldnast
auðkennd. Um úrvinnslu gilda svipaðar athuga-
semdir og fram koma um fundargerðir í Reykjavík.
SVEITARSTJÓRNARMÁL