Sveitarstjórnarmál - 01.02.1982, Blaðsíða 59

fundarbók, en í öllum hinum fylgdi fundargerð
vélritað eintak úrskurðar. Úrskurðirnir voru rök-
studdir á þann hátt, að rakin voru afskipti barna-
verndarnefndar og félagsmálastofnunar af foreldr-
unum og börnum þeirra, getið úrræða þeirra, sem
gripið hafði verið til, og árangurs af þeim. I úr-
skurðarorði voru foreldrar, ýmist annað eða bæði,
svipt foreldravaldi yfir börnum sínum með vísan til
13. gr. barnaverndarlaga. Málskotsheimildar var
aldrei getið i úrskurði eða úrskurðarorðum. Einum
úrskurði fylgdi afrit bréfs til málsaðila, og var þar
getið málskotsheimildar. í öðru máli var bókað í
fundargerð, að foreldrarnir hefðu, eftir að úrskurður
var kveðinn upp, haft samband við forstöðumann
fjölskyldudeildar félagsmálastofnunar og hefði
hann bent þeim á, að þau gætu skotið úrskurðinum
til barnaverndarráðs.
I Kópavogi var einn úrskurður kveðinn upp á
athugunartímabilinu, og var hann um töku barns af
heimili. Var sá úrskurður ritaður í trúnaðarbók og
vel rökstuddur. Ekki var getið málskotsheimildar í
úrskurðarorðum.
3.3 Verkefni bamaverndaryfirvalda.
A. Bamaverndarnefndir.
Athugunin sýndi, að málum, sem til meðferðar
koma, má skipta í tvennt: Annars vegar eru nefnd-
unum send mál til umsagnar og á hinn bóginn eru
eiginleg barnaverndarmál, þar sem nefnd að eigin
frumkvæði eða eftir ábendingum annarra tekur mál
barna til meðferðar.
Lög um stofnun og slit hjúskapar frá 1972 (nr. 60,
sbr. 47. gr. 1. og 2. mgr.) fela barnaverndarnefndum
umsögn í forræðis- og umgengnisdeilum foreldra við
skilnað. Þá skal og senda til umsagnar nefndanna
umsóknir um ættleiðingu (sbr. 33. gr. barnavernd-
arlaga og 8. gr. 1. 15/1978 um ættleiðingu). Virðast
þessi mál taka mikinn tíma nefndanna.
Verði barnaverndarnefnd þess vör, að foreldrar
vanræki skyldur sínar gagnvart börnum og misbeiti
foreldravaldi eða ef hegðun barns utan heimilis er
ábótavant, getur hún gripið til viðeigandi ráðstaf-
ana. Úrræðum þeim, sem nefnd ræður yfir, má
skipta i tvennt. Annars vegar eru úrræði, sem snúa
að heimilinu sjálfu, þ. e. að gefa barninu eða for-
eldrum þess áminningu eða skipa eftirlitsmann.
Hins vegar er það úrræði að taka barn af heimili og
jafnvel svipta foreldra þess foreldravaldi.
Þegar börn eru tekin af heimili sínu fyrir tilstilli
barnaverndarnefndar, er þeim venjulega komið í
vistun, en með vistun er átt við skammtímadvöl á
opinberum stofnunum eða heimili. Líta má svo á, að
t vistun felist aðvörun til foreldra þess efnis, að bæti
þau ekki ráð sitt, verði barninu komið í fóstur og þau
svipt forræði, náist ekki samvinna við þau um ráð-
stafanir til úrbóta.
I sumum þeirra vistunarmála, sem barnavernd-
arnefnd Reykjavíkur hafði til meðferðar, var lang-
lundargeð nefndarinnar með ólíkindum. Foreldr-
unum voru hvað eftir annað gefin ný tækifæri, og
börnin voru þvi ýmist í vistun eða heima, þar til
þolinmæði nefndarinnar þraut að lokum og upp var
kveðinn úrskurður um forræðissviptingu. I úrskurð-
um þessum kom oft fram, og var í því sambandi
vitnað til skýrslna sálfræðinga, að börn þessi væru
orðin talsvert sködduð af umhverfi sinu og vafa-
samt, hvort þau byðu þess nokkurn tíma bætur. Við
lestur þessara úrskurða vaknaði því oft sú spurning,
hvert leiðarljós nefndarinnar hafi verið við máls-
meðferðina. Virðist oft sem önnur atriði en velferð
barnanna hafi vegið þyngra á metunum.
B. Barnaverndarráð.
Af þeim málum, sem áfrýjað er til barnaverndar-
ráðs, ber hæst umsagnir i forræðismálum og for-
ræðissviptingar. Ráðið fær einnig talsvert af fóstur-
málum og umgengnisdeilum til meðferðar.
4.0 Niðurstöður athugunarinnar
og tillögur til úrbóta
Eins og nú hefur verið rakið, leiddi athugunin í
ljós, að ýmislegt mætti betur fara í störfum og
starfsháttum barnaverndaryfirvalda.
4.1 Skráning fundargerða.
Athugunin sýnir, að skráningu fundargerða er að
verulegu leyti ábótavant. í 9. gr. barnaverndarlaga
er mælt svo fyrir, að ritari barnaverndarnefndar skuli
halda nákvæma fundarbók. Engin vísbending er
gefin um, hvað í ákvæðinu felst. I ákvæðum rgj.
SVEITARSTJÖRNARMÁL